گزارش و تحلیل

رئیس پژوهشکده باستان شناسی ایران: حریم ربع رشیدی باید آزاد سازی شود

درحالی که فصل چهارم کاوش‌های منطقه باستانی"ربع رشیدی" با کشف بزرگ‌ترین قطعه کاشی ایلخانی منقوش به "بسم‌الله" به پایان رسیده، معاون میراث فرهنگی آذربایجان شرقی از نیاز ۲۰ میلیارد تومانی برای ادامه مطالعات خبر داد.
Sputnik
همچنین وی از تهدید جدی ساخت‌وسازهای غیرقانونی در حریم این محوطه تاریخی، که قابلیت ثبت جهانی دارد، خبر داد.
خانم دکتر معصومه مصلی، رئیس پژوهشکده باستان شناسی ایران در این زمینه به شیوا آبشناس، خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
مشکل اصلی محوطه‌های واقع در داخل شهرها — مانند ربع رشیدی — همین مسئله حفظ و نگهداری است. این محوطه در دوره‌ای شکل گرفته که اکنون در دل شهر قرار دارد و منازل مسکونی مردم در کنار آن واقع شده‌اند. ساکنین در مجاورت آن زندگی می‌کنند. برای حل این مشکل، معمولاً باید در مراحل مختلف، عرصه و حریم این محوطه‌ها آزادسازی شود. به این معنی که با مالکانی که در این عرصه و حریم منزل دارند — که به هر شکل مسکونی شده — باید به طریقی، مثلاً از طریق خریداری، توافق شود تا آن منازل آزاد شده و به نفع محوطه حفظ گردد.
وی افزود:
تهدیدی که وجود دارد، همین زندگی کردن مردم در مجاورت بسیار نزدیک محوطه است که حفاظت از آن منطقه را سخت می‌کند. این امر مستلزم اقداماتی مانند دیوارکشی است، اما بخشی از آن نیز نیازمند همان آزادسازی از طریق خرید املاک و سازه‌های موجود در عرصه یا حریم محوطه ربع رشیدی است. این کار معمولاً یک‌باره اتفاق نمی‌افتد — چرا که هزینه‌بر است — و معمولاً هر سال به میزانی که امکانات مالی اجازه دهد، بخشی از آن انجام می‌شود. البته شرایط برای ثبت جهانی به گونه‌ای نیست که حتماً باید تمام محوطه خالی از سکنه باشد، بلکه باید همان بخش‌های حیاتی عرصه و حریم آزادسازی شود. یک محوطه تاریخی نباید کاملاً فریز شده و بدون حضور انسان باشد؛ بلکه یک مجموعه زنده است که می‌تواند میزبان بازدیدکنندگان باشد و حتی افرادی که در گذشته در آنجا زندگی می‌کرده‌اند نیز با شرایط ویژه می‌توانند باقی بمانند.
بحث و گفتگو