به گفته هیراد مخیری، مدیر گروه بررسی سیاست خارجی روسیه و مسائل قفقاز، منطقهای پرتنش با تنوع قومی و مذهبی که بار دیگر به میدان رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شده است. در این میان، طرح آمریکا برای اجاره 100 ساله کریدور زنگزور بهمثابه جرقهای در انبار باروت تحلیل میشود.
این اقدام میتواند پیوست ژئوپلیتیکی میان ایران، روسیه و ارمنستان را قطع کند و مسیرهای جایگزین انرژی و ترانزیت را به نفع واشنگتن بازتعریف کند.
وی خاطر نشان کرد، به باور بسیاری از ناظران روس، ایالات متحده در تلاش است با بهرهبرداری از اختلافات محلی، نفوذ مستقیم خود را در قلب قفقاز تثبیت به عنوان اهرم جدیدی علیه محور مقاومت و روسیه کند. در چنین شرایطی، ارمنستان ممکن است ناخواسته به بازیگری شکننده میان شرق و غرب بدل شود.
از منظر تهران و مسکو، کریدور زنگزور فقط یک مسیر اقتصادی نیست، بلکه شاهراهی حیاتی با اهمیت راهبردی است و واگذاری آن به آمریکا عبور از خطوط قرمز امنیتی تلقی میشود. تجربه نیز نشان داده که ورود آمریکا به چنین مناطق حساسی، بهطور اجتنابناپذیر منجر به تشدید شکافهای تمدنی و مذهبی میشود؛ همان هشدار تاریخی که هانتینگتون داده بود و اکنون در قفقاز جنوبی، نشانههای آن دوباره نمایان شده است.
مخیری در پایان تصريح کرد، در ادامه این روند، نباید از چشم دور داشت که رقابت بر سر کریدور زنگزور تنها بخشی از یک بازی بزرگتر در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک است، و هر کدام از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در پی تثبیت جایگاه و منافع خود هستند. ترکیه، اتحادیه اروپا، چین و حتی اسرائیل نیز با دقت تحولات قفقاز را رصد میکنند. هرگونه تغییر در وضعیت این کریدور میتواند توازن راهبردی در اوراسیا را دگرگون کند و آینده امنیت انرژی، مسیرهای ترانزیتی و اتحادهای منطقهای را با چالشهای تازهای روبرو سازد.