گزارش و تحلیل

ظهور ملی گرایی دینی در ایران

"اسرائیل خواسته یا ناخواسته، باعث تقویت مشروعیت داخلی جمهوری اسلامی و همبستگی بی‌سابقه ملی-مذهبی در ایران شده است".
Sputnik
بمب خبری شب گذشته در همه رسانه های جهان حضور مقام معظم رهبری در مراسم تاسوعای حسینی و همچنین تقاضای خواندن سرود ایران توسط آیت الله خامنه ای در آن مراسم بود.
قبل تر هم در مراسم مختلف مشاهده شد که امسال مراسم عاشورای حسینی با سرود های ملی همراه شده بود، امری که شاید بتوان گفت یک موضوع بی سابقه به حساب می آید.
زبیگنیو برژینسکی، استراتژیست برجسته آمریکایی، در سال 2004 هشدار داد که هرگونه فشار خارجی یا حمله نظامی به ایران، باعث ادغام "ملی‌گرایی ایرانی" با "بنیادگرایی شیعی" خواهد شد.
برژینسکی سال 2004 طی گزارشی تحت عنوان "ایران؛ فرارسیدن زمان رویکردی جدید"، در انتقاد از دولت جورج بوش پسر نوشت: "هدف استراتژیک آمریکا باید جداسازی ناسیونالیسم ایرانی از تشیع بنیادگرا باشد. در غیراین‌صورت، این دو نیروی تاریخی با هم هم‌افزا میشوند و قدرتی انفجاری خلق میکنند".
حمله آمریکا واسرائیل به ایران، به‌ ویژه در بحبوحه مناقشه غزه، دقیقا همان پدیده‌ای را رقم زد که برژینسکی، 20 سال قبل هشدارش را داده بود:
"ترکیب هویت شیعی زخمی شده با هویت ملی تهدیدشده، آن‌هم در بستر تمدنی ایران." با حمله اسرائیل به ایران، شیعه ایرانی، که دهه‌ها متهم به ضدملی‌بودن یا رادیکالیسم مذهبی بود، اکنون خود را مدافع ایرانیت، تاریخ و تمامیت ارضی کشور معرفی می‌کند.
البته نکته ای که برژنسکی به آن توجه نکرده بود این بود که انقلاب اسلامی در ایران بر أساس دیدگاه امام خمینی (ره) یک انقلاب اسلامی بود و نه انقلاب شیعی وحمله اسرائیل و آمریکا به ایران حتی اهل تسنن را نیز با حکومت متحد کرد و شاید بهترین دلیل بر این حرف سخنان مولوی عبد الحمید رهبر اهل تسنن در زاهدان بود که به صراحت از ملی گرایی بلوچ ها و اهل تسنن صحبت گفت و از وحدت ملی ایران در مقابل هجمه اسرائیل و آمریکا حمایت کرد.
در اکثر مناطق اهل تسنن در ایران هم دیدیم که در زمان حمله اسرائیل و آمریکا به ایران همه اختلافات کنار گذاشته شد و ملت ایران یک دست و یک صدا در مقابل این هجمه ایستادند.
و حتی منتقدان نظام، در داخل و یا خارج کشور، در مواجهه با تهدید خارجی، با نظام همراه شده‌اند.
"اسرائیل خواسته یا ناخواسته، باعث تقویت مشروعیت داخلی جمهوری اسلامی و همبستگی بی‌سابقه ملی-مذهبی در ایران شده است".
آمریکا و اسرائیل می خواستند می‌خواست ملی‌گرایی سکولار را از تشیع و دین جدا کند، اما حمله اسرائیل، دقیقا برعکس عمل کرد.
ملی‌گرایی دینی تولد شد؛ یک هویت ترکیبی جدید، که دشمن خارجی را نقطه وحدت می‌بیند. این ملی‌گرایی دینی، نه به دنبال سکولاریسم غرب‌زده است، نه امت‌گرایی اسلامی از نوع اخوان‌المسلمین است بلکه پدیده‌ای کاملا منحصربفرد و ایرانی است که خود را وارث کوروش و کربلا، حافظ خاک و عقیده، و آماده جنگ در دو جبهه می‌بیند: غیرت ملی باور دینی با این تحول، سیاست‌گذاران غربی باید به این پرسش فکر کنند:
آیا گزینه نظامی علیه ایران، آن‌گونه که در عراق یا لیبی مؤثر بود، یا اینکه اینجا فقط باعث استحکام هویت ملی ایرانیان و ظهور ترکیب ملی‌گرایی دینی بعنوان چتری برای گردآوری 90 میلیون ایرانی نشده است؟ ایران امروز، در سایه بحران تجاوز اسرائیل، نه تنها از درون فرو نپاشیده، بلکه انسجامی کم‌سابقه در چارچوب "ملی‌گرایی دینی" یافته است.
واین همان سناریویی است که برژینسکی از آن می‌ترسید. برژینسکی را باید دوباره خواند؛ نه از سر کنجکاوی، که برای درک اشتباه‌های استراتژیک اسرائیل و آمریکا در برابر ملتی متفاوت با همه ملتهای عربی-اسلامی.
بحث و گفتگو