نا امنی و بی ثباتی در افغانستان یکی از اصلی ترین معضلات منطقه و جهان تبدیل شده. البته زمانی که آمریکایی ها به یکباره افغانستان را تخلیه کردند و حکومت را تحویل طالبان دادند همه تحلیلگران متفق القول بودند که کاسه ای زیر نیم کاسه است وهدف آمریکا از این کار نا امن نمودن این منطقه حساس است. حضور گروه های تروریستی ساخته و پرداخته آمریکا در افغانستان به خودی خود کافی است که کل منطقه امروزه با خطر نا امنی مواجه گردد.
همانگونه هم که مشاهده شد دولت و ارتشی که تحت چتر آمریکایی ها طی بیست سال تشکیل شده بود بیش از چند ساعت بعد از خروج آمریکایی ها دوام نیاورد. امری که نشان می دهد آمریکایی ها عموما خواهان ثبات و امنیت در افغانستان نبودند و همزمان با اینکه اظهار می داشتند دوست و متحد دولت افغانستان هستند پشت پرده در حال گاوبندی با طالبان بودند تا حکومت را تحویل طالبان دهند وطالبان خواسته آنها را تامین کند. شاید بد نباشد حکومت هایی که روی دیوار آمریکا یادگاری می نویسند به این نکته توجه داشته باشند که هر وقت کار آمریکایی ها با آنها تمام می شود مانند دستمال چرک آنها را در آشغال دانی می اندازد.
به هر حال امروزه یکی از مشکلات اصلی که ایران با آن مواجه می باشد حضور چند ملیون مهاجر افغانی غیر قانونی در این کشور است. البته که باید اصولا برای مهاجران قانونی که با اسناد و مدارک قانونی در ایران حضور دارند نیز چاره ای اندیشیده شود و مشکل آنها هم حل شود تا بتوانند در شرایط امن به کشور خود برگردند و یا اینکه شرایط با ثباتی پیدا کنند.
به عنوان مثال می گویم در بسیاری از کشورها مثلا به مهاجرانی که چند سال به صورت قانونی در آن کشورها حضور دارند و یا متولد آن کشورها هستند شناسنامه اعطا می کنند. نه اینکه فکر کنید در حق آنها لطف می کنند، بلکه به دلیل اینکه آنها هم مانند شهروندان دیگر باید بتوانند از برخی مزایای شهروندی بهره ببرند و در مقابل برخی مسئولیت ها نیز داشته باشند، مثل مثلا مالیات دادن. همچنین وقتی که اینها جزو شهروندان آن کشورها می شوند امید به آتیه پیدا می کنند و...
در بسیاری از کشورها مهاجران باید بروند جاهایی مستقر شوند که کمبود نیروی انسانی آنجا است مثلا جاهایی که صنعت و یا کشاورزی در آن هست ونه وسط شهرهایی که خودشان با ازدحام جمعیت مواجه هستند و حتی اگر فردی به صورت قانونی تقاضا کند که برود در شهری پر جمعیت مقیم شود به او اجازه اقامت در آن شهر را به راحتی نمی دهند. بماند که کلا بسیاری از ایرانی ها، از جمله خود بنده،باور دارند که اصلا بحث مرزها چیزی است که توسط استعمار ساخته شده و همه مردمان وارث تمدن ایرانی، از جمله افغانستانی ها، ایرانی هستند و کلا باید حق شهروندی و یا حق و حقوق اقامت ثابت و دائم و ویژه برای آنها در نظر گرفته شود. فراموش نکنید افغانستان هم پاره تن ایران است و اگر انگلیس آن را از ایران جدا نکرده بود امروزه هم افغانستان و هم افغانی ها جزو ایران بودند.
اما در هیچ جای جهان اجازه حضور غیر قانونی افراد را نمی دهند و آن هم ملیون ها نفر.
طبق برخی آمار غیر رسمی حدود پنج ملیون شهروند افغانی غیر قانونی در ایران حضور دارند. می توان به جرئت گفت بیش از نود درصد اینها بسیاری انسان های شریف و خوبی هستند که بیشتر به دلیل شرایط سختی که طالبان برایشان ایجاد کرده مجبور شده اند خانه و کاشانه را ترک کنند و به ایران بیایند اما این طرف چون اینها به صورت غیر قانونی حضور دارند مورد سوء استفاده برخی کارفرماها قرار می گیرند. به دلیل وجود قوانین کار بسیار سخت و پیچیده در ایران و خودداری دولت ها از انجام تغییرات در آن بسیاری از کارفرمایان ترجیح می دهند که از کارگران افغانی استفاده کنند تا قوانین کار بر آنها مسلط نشود وهمین ماجرا منجر به آن شده که خود شهروندان ایرانی با مشکل بیکاری مواجه شوند.
علاوه بر این مساله برخی از اینها عمدا بدون مدارک شناسایی به صورت غیر قانونی وارد ایران می شوند تا کارهای خلاف انجام دهند از اعمال خشونت وارد تا دزدی مخصوصا دزدی گوشی موبایل و چون هیچ مدارک و مستنداتی از اینها در بانک اطلاعات آگاهی نیست می توانند فرار کنند و به افغانستان برگردند و احتمالا باز هم بارها و بارها این کار را تکرار کنند، یعنی بیایند داخل ایران و دست به کارهای غیر قانونی بزنند و برگردند افغانستان.
به نظر می رسد در بسیاری از موارد این اعمال سازمان یافته است وحتی سازمان های تروریستی که تحت حمایت سازمان های اطلاعاتی دشمن ایران هستند اینها را عمدا می فرستند ایران تا نا امنی ایجاد کنند و یا تعمدا مثلا جلوی ارسال حق آبه ایران توسط طالبان را می گیرند در حالی که حدود ده ملیون افغانی در ایران حضور دارند و ایرانی ها آب و نان خود را با آنها شریک هستند. اگر طالبان کل رود هیرمند را هم باز کنند باز هم مقدار آب مصرفی افغانی های مقیم در ایران نمی شود.
تحقیقات هم نشان داده برخی اعمال تروریستی هم که در ایران انجام شده توسط افرادی انجام شده که به صورت سازمان یافته وقاچاقی از افغانستان و یا پاکستان به ایران آمده اند. در برخی مناطق و شهرهای کشور هم که اینها باند هایی را تشکیل داده اند و اختیار برخی مناطق را دست خود گرفته اند، امری که ثابت می کند اینها خارج از چهارچوب اینکه چند نفر به دلیل مشکلات از کشور خود گریخته اند هستند و باندهای فساد و تبهکار هستند که آمده اند در ایران کار فساد و تبهکاری سازمان یافته انجام دهند.
امروزه خود همین مساله به یک معضل اجتماعی تبدیل شده که شهروندان افغانی که قانونی در ایران حضور دارند و آدم های سالمی هستند را نیز تحت شعاع خود قرار داده. شاید هم هدف همین باشد یعنی ایرانی ها و افغانی ها را با هم درگیر کنند. کار به جایی رسیده که حتی این مساله به یکی از شعارهای انتخاباتی برای انتخابات ریاست جمهوری تبدیل شده و حتی وزارت کشور ایران هم تصمیم گرفته که مرزهای شرقی ایران را به دلیل حضور اشرار دیوارکشی کند.
به نظر می رسد این مساله با سرعت خیلی زیاد در حال تبدیل شدن به یک معظل اجتماعی می باشد و نباید صبر کرد که دیوارکشی مرز تمام شود چون سابقه نشان دادن این ماجرا سالها طول می کشد و این معظل اجتماعی نمی تواند سالها صبر کند.