طبق پیش بینی سازمان هواشناسی ایران، از اواخر وقت روز جمعه هشتم تا ظهر دوشنبه ۱۱ دی ماه در نیمه جنوبی و مناطق مرکزی استان تهران با روند افزایش آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا در حد ناسالم برای گروه‌های حساس روبرو خواهیم بود.
این روند سالیان طولانی است که ساکنین کلان شهر های ایران را درگیر خود کرده و امسال بیش از سالهای دیگر ایرانیان آلودگی هوا و کاهش بارش ها را احساس میکنند.
داریوش گل علیزاده، رییس مركز ملی هوا وتغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست جمهوری اسلامی ایران، در این زمینه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
اولاً برای ارزیابی شاخص کیفیت هوا باید پاک و قابل قبول را با هم جمع کنیم یعنی روزهایی که کیفیت هوا زیر صد است، جزو روزهای قابل قبول است که بخشی از آن پاک و بخشی از آن روز های قابل قبول است.
یعنی باید کیفیت هوا را به دو دسته پایین صد و بالای صد تقسیم بندی کنیم، تهران امسال حدوداً ۱۶۰ روز شاخص کیفیت هوای زیر ۱۰۰ داشته.
منابع اصلی انتشار آلودگی هوا بر اساس مطالعات جهانی منابع متحرک هستند که شامل منابع متحرک درون شهری و برون شهری از جمله موتور سیکلت، مینی بوس، اتوبوس، تاکسی و امثالهم می‌شود.
وی افزود:
تمام این موارد در مجموع ۴۰ تا ۷۰ درصد بسته به شهر به طور مستقیم سهم دارد، منابع ثابت نیز شامل منازل، سکونت گاه ها، کارخانجات و نیروگاه ها نیز به اندازه خود سهم دارند، اینکه ببینیم باید بر کدام یک از این منابع آلودگی هدف گذاری کنیم و تا چه اندازه می‌توانیم به هدف خود برسیم را بررسی کردیم و محورهای اصلی که در قانون هوای پاک و آیین نامه های اجرایی هست را با استفاده از نظر نخبگان به ۷ محور اصلی رساندیم، این هفت محور شامل مواردی نظیر، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی می‌شود به این مفهوم که اگر این توسعه به همراه نوسازی باشد و خودرو های فرسوده از مدار خارج شوند و کارایی لازم را داشته باشند تا اشتیاق را در مردم ایجاد کند که از خودروی شخصی خود استفاده نکنند به این صورت که به فاصله ۵۰۰ متری از محل کار یا محل سکونت به یکی از محورهای حمل و نقل عمومی دسترسی داشته باشند می‌تواند تاثیر بسزایی در کنترل آلودگی هوا بگذارد.
البته که این توسعه باید با برقی سازی و توسعه مترو همراه شود چرا که سطح معابر ما محدود است بنابراین باید از منابع زیر زمین مانند مترو استفاده کنیم که هم حمل و نقل پاک تری است و هم سرعت سفر مردم افزایش پیدا می‌کند.
رییس مركز ملی هوا وتغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست جمهوری اسلامی ایران در ادامه به کمبود اتوبوس های تهران اشاره کرد و اظهار داشت:
اکنون در تهران به ۸ الی ۹ هزار اتوبوس نیاز داریم که در حال حاضر دو هزار اتوبوس داریم و ۸۰ درصد آن فرسوده است که آلودگی بیشتری دارد، محور بعدی حمل و نقل خودروهای فرسوده است برای خودروهای شخصی ۲۰ سال و برای خودروهای عمومی ۱۵ سال در نظر گرفته شده این خودروها خارج از استاندارد هستند چه در زمان تولید و چه در زمان مصرف با استاندارد های یورو ۲ و یورو ۳ طراحی شده بودند که تجهیزات آلایندگی آنها هم کارایی لازم خود را از دست داده، اکنون در کشور حدود ۷ میلیون خودروی فرسوده داریم که بخشی از آنها در کلان شهرها تردد میکنند و همزمان با آن در تهران ۵۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده کاربراتوری نیز در حال تردد هستند که آلایندگی ایجاد میکنند، در زمان ترافیک نیز خودروها در جا کار میکنند که ۵ برابر انتشار آلایندگی آنها افزایش می‌یابد.
داریوش گل علیزاده، یکی از علل آلودگی هوا در ایران را کیفیت سوخت دانست و بیان کرد:
موضوع بعدی کیفیت سوخت است اکنون در کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و تبریز، در کل استان سوخت با استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ توزیع می‌شود اما کفایت لازم را ندارد چرا که بسیاری از خودرو های عبوری زمانی که وارد کلان شهرها می‌شوند با بنزین‌های معمولی وارد می‌شوند، بنابراین لازم است توزیع سوخت با کیفیت به صورت سراسری انجام شود.
وی تاکید کرد:
موضوع بعدی توسعه نیروگاه‌های تجدید پذیر است بسیاری از آلودگی‌های فعلی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی چه برای تولید انرژی و چه برای کارخانجات است اگر این وابستگی به سوخت های فسیلی که اکنون ۹۴ درصد تولید انرژی کشور وابسته به سوخت‌های فسیلی است کاهش یابد طبیعتاً اثر آن را در بهبود کیفیت هوا می‌بینیم، بر حسب ماده ۱۹ قانون هوای پاک وزارت نیرو تکلیف داشت که درصدی از برق خود را به صورت سالانه از محل نیروگاه های تجدید پذیر تامین کند اما متاسفانه اکنون در مجموع کمتر از یک درصد در تمام این سال‌ها برق از طریق نیروگاه‌های تجدید پذیر تامین شده.
بسیاری از خودروهایی که اکنون تولید می‌شود به دلیل آنکه تجهیزات مرتبط با آلایندگی مانند کاتالیست و فیلتر جاذب دوده پس از مدتی فرسوده می‌شوند و تعویض نمی‌شوند عملاً خودروها از استاندارد آلودگی هوا خارج می‌شود، مراکز معاینه فنی خودروها این نقص را دارند که باید بر این موضوع نظارت داشته باشند.
موضوع دیگر بحث معاینه فنی موتورخانه ها است که هم از منظر اقتصادی و هم از منظر آلایندگی هوا می‌توانند نقش آفرینی کنند، اکنون رتبه یک شدت مصرف انرژی در دنیا از از آن ایران است، به دلیل آنکه به ازای تولید کالا یا خدمات مصرف انرژی زیادی انجام می‌دهیم در این حوزه نیز باید گام‌های جدی برداریم.