فوتبال در میانه حلقه پر معمای روابط ایران و عربستان

به گزارش اسپوتنیک- دیدار تیم های فوتبال سپاهان ایران و الاتحاد عربستان در چارچوب هفته دوم لیگ قهرمانان آسیا شب گذشته قرار بود در ورزشگاه نقش جهان أصفهان برگزار شود اما در نهایت این دیدار به دلیل عدم حضور و ترک زمین بازی توسط بازیکنان تیم عربستانی الاتحاد لغو شد. با توجه به اینکه ایران و عربستان حدود شش ماه است که در تلاش برای عادی سازی روابط خود پس از سالها قطع رابطه میان دو کشور هستند این علامت سوال شکل می گیرد که چنین تصمیماتی تا چه اندازه بر سرنوشت این رابطه تاثیر گذار خواهد بود. بر این اساس دکتر کامران کرمی پژوهشگر مسائل عربستان به برخی از سوالات اسپوتنیک در این خصوص پاسخ می دهد.

به طور مشخص ورزشگاه نقش جهان اصفهان از همان سالی که سردیس سردار سلیمانی در آن نصب شد به تایید AFC رسیده بود و تیم الاتحاد عربستان نیز دو روز قبل از بازی در این زمین تمرین کردند و قطعا سردیس را مشاهده کرده اند و می توانستند همان زمان اعتراض خود را اعلام نمایند. اما هنگامی که این بازی درست قبل از شروع لغو می شود به احتمال خیلی زیاد یک تصمیم سیاسی است، درست مانند همان تصمیمی که منجر به لغو کنفرانس مطبوعاتی وزیر خارجه عربستان در ۲۷خرداد ماه در تهران و در نتیجه تغییر مکان برگزاری کنفرانس خبری شد.

نکته دیگری که به این مسئله بر می گردد این است که عربستانی ها از مدتها قبل نمی خواستند که این بازی ها در زمین ایران برگزار شود و خیلی تاکید داشتند که بازی در یک زمین بی طرف برگزار شود. در واقع پیش بینی می کردند که چنین مسائلی بوجود بیاید و خیلی هم تمایل نداشتند، روابط دو جانبه ای که میان ایران و عربستان شکل گرفته است به این سرعت وارد حوزه های ورزشی، گردشگری و مسائلی از این قبیل شوند. چون از دید خود یک سرعت معقولی را برای سطح روابط با ایران تعریف کرده بودند و نمی خواستند وارد طیف گسترده تری از موضوعات با ایران شوند که هم امکان چالش و تنش در آن وجود دارد و مهمتر از آن نوعی امتیاز به ایران بشمار می آید، چون ایران به سرعت و از همان آغاز روابط به دنبال این بوده که رابطه شکل گرفته را وارد حوزه های گردشگری، تجاری و سرمایه گذاری و غیره نماید.

با توجه به نکات فوق اگر تصمیم باشگاه الاتحاد مبنی بر لغو بازی از پیش با کنفدراسیون فوتبال آسیا هماهنگ شده باشد، قاعدتا این باشگاه جریمه نخواهد شد و نتیجه بازی هم سه بر صفر به نفع سپاهان نخواهد بود. در نهایت تصمیمی که گرفته خواهد شد یا بازی در یک زمان دیگر است و یا اینکه بازی در یک زمین بی طرف برگزار شود. از این منظر محرومیت یا جریمه ای مشمول تیم سپاهان نخواهد شد، چون تصریح خود فیفا این است که هرگونه تندیس یا تصویر از چهره های ملی و یا رهبران در ورزشگاه ها خللی در روند برگزاری بازی فوتبال ایجاد نخواهد کرد. تنها نکته اینجاست که اگر تصمیم باشگاه الاتحاد قبل از حضور داور در زمین بازی، باAFC هماهنگ شده باشد، می توان گفت که تقریبا خود AFC بازی را لغو کرده است و در این صورت هیچکدام از تیم ها را محروم نخواهند کرد و رای بر بازی در زمین بی طرف خواهند داد.

واقعیت این است که رابطه ایران و عربستان از همان زمان شکل گیری توافق 10 مارس، مستعد این بوده که متغیرهای مداخله گر چه از طرف ایران، چه از طرف عربستان و چه از طرف های منطقه ای، روند آن را با تکانه ها و اخلال هایی مواجه نماید. چون اساسا نقش این متغیرهای مداخله گر به میزانی زیاد است و به میزانی استعداد این را دارند که روابط را دچار اخلال بکنند که از مدتها پیش در واقع حدس زده می شد که ما با این روند مواجه باشیم. اما به نظر می رسد که خود ایران و عربستان سعودی در سطح تصمیم گیران به این تفاهم رسیده اند که چنین مسائلی نتواند خللی در متن روابط ایجاد کند و بدون اینکه آن را تبدیل به موضوعی سیاسی کنند، نسبت به حل و فصل این مسائل که بیشتر موضوعاتی اجتماعی است اقدام کنند.

بنابراین، اگرچه مسئله فوتبال و حتی تکانه هایی که می تواند در آینده در روابط ایجاد شود، نخواهد توانست در روابط دوجانبه ایران و عربستان اخلال ایجاد کند، اما واقعیت این است که در موضوعات دیگری هم ما این مسئله را در آینده خواهیم داشت، در مسئله عادی سازی احتمالی روابط عربستان سعودی با اسرائیل، در مسئله تنش ها میان ایران و آمریکا در سطح منطقه ای و حتی در حوزه هایی که در سطح منطقه ای بین ایران و عربستان به عنوان کانون های تنش تعریف می شوند و هنوز مسائل آن حل و فصل نشده است، مانند یمن مجددا شاهد بروز این مسائل خواهیم بود. اما آن چیزی که هر دو کشور با توجه به سالها قطع روابط و غلبه ادراکات پیشینی نسبت به هم، باید به سمت آن پیش بروند این است که رابطه جدید را دستخوش این مسائل سیاسی و اجتماعی که به هر حال طبیعت چنین رابطه نوپایی است نکنند و مانع تاثیرگذاری آن باشند.