هدف پشت پرده از تشکیل گروه بریکس در واقع جمع کردن قدرت های نوظهور در جهان است، قدرت هایی که به دلیل انحصار طلبی و جاه طلبی های سیاست مداران پشت پرده حاکم ایالات متحده آمریکا مجبور هستند با هم متحد شوند تا به قول معروف لقمه ای آسان برای گرگ رقیب خود نباشند.
آن زمان که برزیل – روسیه – هند – چین و آفریقای جنوبی این گروه را تشکیل دادند، شاید بسیاری تصور شرایط بین المللی امروز را نمی کردند.
شرایطی که ایالات متحده و متحدینش مثل آب خوردن پول کشورهای دیگر را بالا بکشند و اموال شهروندان کشور دیگری را مصادره کنند و بانک مرکزی یکی از اعضای شورای امنیت را تحریم کنند و پولهایش را بلوکه کنند.
اما دیدیم این اتفاق رخ داد.
زمانی که آمریکایی ها شروع کردند از دلار به عنوان ابزار سیاسی و تروریسم اقتصادی علیه دیگر کشورها استفاده کنند برخی تصور می کردند که این تروریسم اقتصادی به آنها نمی رسد اما دیدیم که به آنها هم رسید.
حتی زهر تحریم ها به کشورهایی که متحد ایالات متحده به حساب می آیند مثل ترکیه نیز رسید.
البته در دوره ای مشاهده می کنیم که کشورهای اروپایی به فکر تشکیل اتحادیه اروپا می افتند ولی تاریخ واقعی تشکیل این اتحادیه سال 1991 میلادی است، چون بسیاری از سران کشورهای اروپایی دلواپس نقشه های شوم آمریکا برای آنها بودند و پس از سال 1971 که آمریکایی ها به شکل یک طرف معاهده برتون وودز را ملغی کردند دلواپسی اروپایی ها نسبت به رفتار های آمریکا شروع شد.
به هر صورت با توجه به اینکه کشورهای اروپایی تحت چتر سیاسی و نظامی قرار داشتند آنها مجبور بودند که کج دار و مریز با آمریکا تعامل کنند.
اروپایی ها باور داشتند تشکیل این اتحادیه همچنین می تواند زمینه تعامل اروپایی ها با هم و مقابله با تفکر های افراطی و ملی گرایانه در اروپا باشد.
ولی می بینیم که آمریکایی ها از همان زمان طرح نابودی اتحادیه اروپا را مطرح کردند تا این اتحادیه نتواند یک رقیب اقتصادی برای آنها شود و امروزه با بحران اوکراین در صدد نابودی اتحادیه اروپا هستند.
حال اگر برگردیم به جریان بریکس می بینیم که در این گروه کشورهایی از چند قاره و با تفاوت های اقتصادی و سیاسی و... با هم جمع شده اند تا با هم همکاری کنند نظم جدیدی به تعاملات بین المللی بدهند و کاری کنند که با همدیگر در مقابل آن بایستند.
گروه بریکس هم در سال 2001، یعنی ده سال بعد از اتحادیه اروپا تشکیل شد.
در حالی که برای عضویت در اتحادیه اروپا کشورها می بایست جزء قاره اروپا می بودند برای عضویت در گروه بریکس کشورها با چنین شرایطی مواجه نبودند.
همچنین کشورهایی عضو بریکس هستند که عموما از رشد اقتصادی قابل توجهی برخوردار باشند، این در حالی است که برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا قبل از عضویت با رکود اقتصادی مواجه بودند و دیگر اعضا مجبور بودند بار این کشورها را یدک بکشند وهمین جریان به خودی خود منجر به واکنش های اعتراضی میان مردم کشورهای دارای رشد اقتصادی شد چون ماجرا موجبات تحمل بار اقتصادی دیگر کشورها بر دوش اینها شده بود و در نهایت مردم انگلیس به همین دلیل رای به خروج از اتحادیه اروپا دادند.
حال در باره کشورهایی که متقاضی عضویت در بریکس هستند می توان برخی را مانند عربستان سعودی وامارات نام برد که از شرایط مالی خوبی برخوردار می باشند و برخی مانند ایران و ونزولا که پتانسیل های اقتصادی خوبی دارند اما به دلیل تحریم های آمریکا و غرب با چالش های اقتصادی مواجه هستند یا کشوری مثل اندونزی که آن هم رشد اقتصادی خوبی دارد یا کشورهایی مانند مصر، بنگلادش، کومور، کنگو ، کوبا و گابن که با شرایط رکود اقتصادی مواجه هستند ولی از ظرفیت های بالایی برخوردار می باشند.
در اجلاس آتی بریکس اعضا باید بررسی کنند ببینند که در شرایط فعلی آیا عضویت تمام متقاضیان عضویت را بپذیرند یا اینکه شرایطی برای عضویت داشته باشند که کشورهای متقاضی باید آنها را محقق کنند.
به عنوان مثال شرایط عضویت کشورهای اروپایی برای عضویت در اتحادیه اروپا داشتند شرایط اقتصادی استاندارد مورد نیاز اتحادیه است.
گو اینکه مثلا عربستان سعودی و امارات عربی متحده از امکانات مالی بالایی برخوردار می باشند اما پتانسیل های کشورهایی مانند ایران و مصر برای تبدیل شدن به قطب های اقتصادی بسیار بالاتر است.
ایران این امکان را دارد که با مدیریت صحیح به یکی از ابرقدرت های اقتصادی جهان تبدیل شود.
طبق آمار و ارقام چیزی حدود 9% ثروت خدادادی جهان در اختیار ایران می باشد علاوه بر اینکه ایران موقعیت ژئوپولیتیک بسیار ویژه ای را دارد و عضویت آن در گروه بریکس می تواند افزوده های زیادی را برای این گروه به ارمغان آورد.
بدیهی است در صورتی که ایران عضو این گروه شود این کشور میتواند از تجربیات کشورهای دیگر عضو در این گروه برای رشد اقتصادی خود بهره ببرد و همچنین با همکاری های متقابل با کشورهای عضو می تواند در مقابل تحریم های ایالات متحده نیز مقاومت کند.
حتی بسیاری کارشناسان باور دارند با کمک دیگر اعضای بریکس ایران می تواند بسیار سریع به رشد اقتصادی برسد و به یکی از اصلی ترین قطبهای اقتصادی جهانی تبدیل شود.
حال در صورتی که امروزه شرایط اقتصادی ایران مناسب و در حد امکانات آن نمی باشد می تواند به دو دلیل باشد یکی بحث تحریمهای آمریکا و غرب بر علیه ایران و دیگری به دلیل سوء مدیریت مخصوصا در زمینه مدیریت ظرفقیت ها و امکانات.
این در حالی است که دیگر کشورهای متقاضی عضویت در بریکس پتانسیل های موجود نزد ایران را ندارند.
مضاف بر همه اینها باید توجه داشت که شرایط بین المللی امروزی الزام می کند که کشورها به سرعت زیاد وارد ائتلاف هایی شوند که منافع شان را حفظ می کند وهمچین با سرعت مشکلات اقتصادی خود را برای مقابله با معادلات جدید سیاسی بین المللی تغییر دهند.