سنگ نگاره ساسانی معروف به سرباز ساسانی سال ۱۳۶۷ به صورت غیرقانونی از ایران خارج و حدود هفت سال پیش در انگلیس کشف شد و با اقدام و پیگیری‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و وزارت امورخارجه، به ایران بازگردانده شد.
این اثر تاریخی که متعلق به دوره ساسانی است، در سال ۱۹۸۸ میلادی وارد کشور امارات شده و سال ۲۰۰۶ از کشور امارات خارج شده است. زمان توقیف اثر در بریتانیا سال ۲۰۱۶ بوده است. زمان دقیق خروج این سنگ‌نگاره از ایران مشخص نیست، اما با توجه به زمان ورود آن به امارات که مصادف با ۱۳۶۷ شمسی است، به احتمال زیاد این اثر در زمان جنگ تحمیلی به شکل غیرقانونی از ایران خارج شده است.
علیرضا عسگری چاوردی، مدیر میراث جهانی ساسانی فارس و استاد دانشگاه شیراز در این زمینه به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:
نقش برجسته ساسانی بر اساس لباس و جبهه تقابل می تواند برای دوره قرن سوم میلادی تاریخ گذاری شود، از لحاظ دوره ی زمانی مابین اردشیر، بنیانگذار سلسله ساسانی تا بهرام دوم از نوادگان اردشیر یکم قرار میگرد.
نوع نمایش دستی که نقش برجسته نشان می‌دهد بسیار اهمیت دارد، اولا در صحنه‌های مذهبی در آثار ساسانی به این نوع اشاره تاکید شده و دوما نشانه رفتن کسی در جای دیگر است بنابراین احتمال می‌دهیم با توجه به این حرکت دست نقش‌های دیگری نیز وجود داشته باشد چرا که یک نقش به تنهایی نشان دهنده تکمیلی این تصویر نیست.
استان فارس خاستگاه ساسانیان است و به همین دلیل از ۳۸ نقشه برجسته مرتبط با دوران ساسانی ۳۰ نقش آنها در فارس اکتشاف شده، به همین دلیل مکان یابی این اثر را به منظر باستان شناسی ساسانی فارس مرتبط می‌دانیم یعنی در حوزه کازرون، فراشبند، فیروزآباد و بیشاپور.
وی افزود: از گردنبندی که در نقشه برجسته وجود دارد می‌توان نقش مذهبی فردی که سنگنگاری شده را متوجه شد، چرا که این نوع گردنبندها در نقوش برجسته ساسانی مفاهیم آیینی دارد.
این گردنبند را معمولاً شخصیت‌های مذهبی یا اجتماعی در نقوش برجسته دارند.
نکته قابل توجه این است که این نقشه برجسته در این ابعاد کاملاً بی‌نظیر است، چرا که تمام نقوش برجسته دوره ساسانی در ابعاد واقعی است و این تنها نقشی است که کوچکتر از ابعاد واقعی ساخته شده و مسئله‌ای بسیار مهم است.
جبرائیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران، ضمن ابراز خشنودی از بازگشت نقش برجسته ساسانی به خاک اصلی خود بیان کرد:
نقش برجسته ساسانی به طور کامل به خاک اصلی خود بازگشته، این نقش متعلق به دوره ساسانی منتسب به بهرام دوم است و زمان تخمینی آن مربوط به قرن سوم میلادی می‌شود، این اثر در موزه ملی باقی می‌ماند و به خانه خود بازگشته.
وی تاکید کرد:ایران عضو کنوانسیون ۱۹۷۰ است و با جهان در استرداد اموالی که از کشورهای دیگر ممکن است در خاک ما باشد همکاری می‌کند، در نتیجه پرونده هایی را با موزه‌های دیگر داریم که مرتبط با استرداد آثار ایرانی خارج از کشور هستند.
میراث فرهنگی متعلق به همه بشر است و مربوط به هیچ قوم، ملت یا جغرافیایی نیست، آثار فرهنگی باید به خانه خود بازگردد و این یک وظیفه جهانی است که همه کشورها و دولت ها باید در آن جهت تلاش کنند.
مرتضی ادیب زاده، مدیر کل موزه های ایران نیز روند بازگشت نقش برجسته ی ساسانی به ایران را اینگونه تشریح کرد:
نقشه برجسته ساسانی حدود سال ۶۷ شمسی از ایران خارج شده و مدت طولانی را در امارات سپری کرده، پس از آن در سال ۲۰۱۶ میلادی در فرودگاهی در بریتانیا توقیف می‌شود و به موزه بریتانیا تحویل داده می‌شود؛ مسئولان موزه پس از آنکه اثر را بررسی کردند به ایران اطلاع دادند و همکاران ما فرایند استرداد آن را آغاز کردند.
در این روند بررسی های کارشناسی لازم بود و بر اساس تصاویر ارسالی ما این اثر را کارشناسی کردیم و مشخصا با نمونه های سنگ نگاره های استان فارس ایران قابل مقایسه بود.
وی افزود:بیش از ۳۰ نقشه برجسته مشابه از دوره ساسانی داریم که در داخل کشور هستند و پس از این سبک شناسی و انجام امور اولیه گزارشی به بریتانیا ارسال شد و دفتر نمایندگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در بریتانیا پیگیری های لازم را آغاز کرد، تا امروز این اثر مهم را در موزه ملی ایران مشاهده کنیم؛ سال گذشته با موزه بریتانیا توافق کردیم که این اثر پیش از بازگشت به ایران به مدت سه ماه در این موزه نمایش داده شود.