اسپوتنیک توضیح می دهد

سی و پنجمین سالگرد "جنایت بدون مجازات" ایالات متحده

ایرانیان هر ساله در 12 تیرماه به یاد هموطنان خود که در سال 1367 به طرز فجیعی کشته شدند، به سوگ می نشینند.
Sputnik
به گزارش اسپوتنیک، دقیقاً 35 سال پیش، فاجعه بزرگی در تاریخ هوانوردی ایران رخ داد: "هواپیمای ایرباس A300В2-203 که در اختیار شرکت ایران ایر بود، پرواز معمولی IR655 را در مسیر تهران - بندرعباس - دبی انجام می داد. ساعت 10:45 به وقت تهران بعد از پرواز این هواپیما از فرودگاه بندرعباس، نیروی دریایی آمریکا بدون هیچ هشدار و علامتی، دو فروند موشک ضدهوایی از رزمناو وینسنس شلیک کرد که در ارتفاع چهار هزار متری به این هواپیمای مسافربری اصابت کرد. هواپیما به طور کامل منهدم شد. 274 مسافر شامل کودکان زیر 13 سال و 16 خدمه در هواپیما بودند. همه 290 نفر جان باختند. بیشتر کشته شدگان اتباع ایران بودند - 238 نفر، همچنین اتباع پاکستان، امارات متحده عربی، هند، یوگسلاوی و ایتالیا نیز در این هواپیما حضور داشتند. لاشه هواپیما در آبهای سرزمینی ایران غرق شد.
این سانحه یکی از بزرگترین سقوط هواپیما در تاریخ ایرباس بود.
ایران آشکارا اعلام کرد که این یک اقدام تجاوزکارانه عمدی از سوی ایالات متحده است. طرف آمریکایی نسخه خود را مطرح کرد - ظاهراً یک رزمناو جنگی آمریکایی، که به بهانه حفاظت از نفتکش‌های کویتی در خلیج فارس در اوج جنگ هشت ساله ایران و عراق (زمانی که طرف‌های متخاصم به نفتکش‌های یکدیگر حمله می کردند) یک هواپیمای مسافربری ایرانی را با جنگنده F-14 نیروهای مسلح ایران اشتباه گرفته است.
طرف آمریکایی اعلام کرد که خدمه رزمناو چندین بار تلاش کردند تا با این هواپیما ارتباط برقرار کنند اما پاسخی دریافت نکردند. همانطور که بعداً مشخص شد، ایالات متحده از ارتباطات در فرکانس‌های نظامی و همچنین در موارد اضطراری تجاری استفاده می‌کرد، بدون اینکه کد خط هوایی ایران را نشان دهد. در نتیجه، خلبانان ایرانی هواپیمای مسافربری نمی توانستند از نظر فیزیکی تصور کنند که شخصی به آنها هشدار می دهد یا با آنها تماس می گیرد.
تنها در آغاز اوت 1988، بقایای 192 قربانی کشف شد. اما حدود 180 مسافر شناسایی شدند که شناسایی آنها اغلب بر اساس شواهد غیرواقعی است.
شایان ذکر است که دولت آمریکا به گناه و مسئولیت خود در قبال آنچه انجام داده اند اعتراف نکرده و هیچ عذرخواهی علنی از طرف ایرانی نداشته است. رونالد ریگان، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، 250 هزار غرامت به خانواده‌های قربانیان را به صورت داوطلبانه پیشنهاد کرد و اقدامات ارتش آمریکا را "دفاع موجه" خواند. خانواده ها این پیشنهاد را رد کردند. خود دولت ایالات متحده به خدمه رزمناو آمریکایی حکم شجاعت و مدال "برای انجام دقیق یک ماموریت رزمی" اعطا کرد.
ایران در سال 1989 شکایتی را علیه مقامات آمریکایی در دیوان بین المللی لاهه مطرح کرد. شرط اصلی این بود که ایالات متحده را مجبور به اعتراف علنی به گناه خود و عذرخواهی کند تا طبق قوانین بین المللی مجازات شود. روند رسیدگی سال ها به طول انجامید. تنها در سال 1996، توافق نامه ای میان ایالات متحده و ایران امضا شد و پس از آن پرونده در دادگاه منتفی شد. ایالات متحده مبلغ 131.8 میلیون دلار (شامل 61.8 میلیون دلار به بازماندگان 248 قربانی، 300 هزار دلار برای هر قربانی مستقل و 150 هزار دلار برای هر فرد تحت تکفل) غرامت پرداخت کرد، اما مسئولیت آنچه اتفاق افتاد را بر عهده نگرفت. به همین دلیل ایران همچنان بر این باور است که سوم جولای روز بی عدالتی بزرگ و مصونیت بین المللی جنایت آمریکاست.
رهبر جمهوری اسلامی ایران در خطاب تاریخی خود به مردم این حادثه را "هدیه شیطان بزرگ" خواندند و اقدامات آمریکا که منجر به کشته شدن سرنشینان بی گناه این هواپیمای مسافربری شد را اینگونه توصیف کرد:
"ملت عزیز ایران، برادران و خواهران، حادثه‌ی عظیم و فاجعه‌آمیز حمله به هواپیمای مسافری و کشتار مظلومانه‌ی صدها مرد و زن و کودک مسافر نشان‌دهنده‌ی خشم و کینه‌ی دیوانه‌وار آمریکا نسبت به انقلاب و نظام اسلامی ماست. نشان‌دهنده‌ی آن است که شیطان بزرگ در رویاروئی با اسلام تا سقوط در لجنزار وحشیانه‌ترین جنایات پیشرفته است. نشان‌دهنده‌ی آن است که دستگاه استکبار پلید از ترفندهای سیاسی و تبلیغاتی و نظامی خود علیه ایران اسلامی طرْفی نبسته و اکنون برای دشمنی کردن راهی جز تروریسم خشن و فضاحت‌بار نمیشناسد. همچنین نشان‌دهنده‌ی عمق فاجعه‌ای است که امروز بشریت با آن روبروست؛ یعنی این‌که دولتی مدعی تمدن با آن همه پرگویی ریاکارانه درباب حقوق بشر و تظاهر به مخالفت با تروریسم چگونه محصول پیشرفتهای بشری را در راه عملی چنین خجلت‌آور به کار میبرد و صدها مسافر را در فضای مجاز و معمولی، چنین بیرحمانه و قساوت‌آمیز به آتش میکشد و صدها خانواده را در داغ عزیزان خود به ماتم مینشاند".
آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری وقایع آن روزها گفت: "سقوط هواپیمای مسافربری ما که به عمد توسط آمریکا سرنگون شد، تلخ‌ترین حادثه است، به معنای واقعی کلمه موجب سوختن قلب و دل ما شد".
تهران: آمریکا ایرباس ایرانی را در سال 1988 به عمد مورد هدف قرار داد
بحث و گفتگو