به گزارش اسپوتنیک، اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران اخیراً برای تقویت پول ملی اتخاذ کرد، به طور کامل برگرفته از اقدامات مسکو است. کارشناسان اطمینان دارند که نسخه روسی به جمهوری اسلامی که اقتصاد آن بیشتر به صادرات منابع طبیعی وابسته است کمک کند.
بی ارزش شدن شدید ریال
ارزش ریال ایران طی شش ماه تقریباً به نصف کاهش یافته است. این پیامد شورش های ناشی از بحران سیاسی داخلی و تحریم های جدید بین المللی است.
غرب تهران را به نقض حقوق بشر و همچنین تامین کالاهای دو منظوره از جمله هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه متهم می کند (روسیه و ایران بارها این موضوع را رد کرده اند). برنامه هسته ای این کشور دوباره هدف قرار گرفت.
در پایان فوریه، ریال دوباره سقوط کرد و نرخ رسمی دلار چندین برابر کمتر از نرخ غیررسمی شد. ریال به صورت آزاد قابل تبدیل نیست. در شرایط تورم بی سابقه، بازار سیاه ارز در حال رونق است.
آندری لوبودا، کارشناس اقتصاد، مدیر ارتباطات "بیت ریور" می گوید: تحریم های بلندمدت ایالات متحده و اتحادیه اروپا تاثیر می گذارد. فشار اطلاعاتی و روانی بر فعالان بازار از غرب نیز تاثیر قابل توجهی دارد.
قیمت دلار در حال حاضر بیش از 600 هزار ریال است. (اواسط دسامبر 380 هزار بود).
بانک مرکزی ایران در تلاش برای معکوس کردن وضعیت، بسته اقداماتی را برای تقویت پول ملی اتخاذ کرد. تجربه روسیه از تثبیت روبل به عنوان پایه در نظر گرفته شد.
مدل آماده
کلیه درآمدها و ذخایر ارزی حاصل از عملیات صادراتی اکنون با نرخ کلیدی بانک مرکزی تنظیم می شود.
یک سال پیش در روسیه همین اتفاق افتاد. اقدامات بانک مرکزی و وزارت دارایی مانع از سقوط شدید روبل، افزایش تورم و خطرات برای سیستم بانکی شد.
ولادیمیر کووالف، تحلیلگر "تله ترید" توضیح داد: استفاده انعطاف پذیر از نرخ کلیدی، افزایش شدید آن، روند را معکوس کرد. این امر از بسیاری از پیامدهای منفی جلوگیری کرد. سپس با تامین منابع مالی از صادرات کالا، نرخ به تدریج کاهش یافت.
تنظیم بخش مالی نیز کمک کرد. صادرکنندگان بزرگ منابع طبیعی و صنعت استخراج (پتروشیمی، فلزکاری، فولاد و مس) موظف به فروش درآمد ارزی شدند.
در نتیجه، روبل به بالاترین حد خود رسید.
ساختار مشابه
به گفته کارشناسان، مدل روسی درشرایط ایران نیز کارساز خواهد بود.
کووالف خاطرنشان کرد: شباهت آشکاری در وضعیت اقتصادی وجود دارد. این هم یک تخصص است: صادرات منابع انرژی و تحریم فشار خارجی، محدودیت در صادرات و واردات کالا و پرداخت های بین المللی.
این تحلیلگر معتقد است که اگر اقدامات نظارتی در بخش پولی و مالی به روسیه کمک کردند، منطقی است که ایرانی ها هم چنین اقداماتی را اتخاذ کنند.
یکسان نبودن شاخص ها
نکته دیگر این است که شاخص های اقتصادی قابل مقایسه نیستند. به این ترتیب تورم در ایران 46.3 درصد، کاهش سالانه تولید ناخالص داخلی 5.7 درصد، نرخ بانک مرکزی 18 درصد، کشور بیشتر به وضعیت جهانی وابسته است.
سرگی شوریچکین، تحلیلگر مالی " فینمیر" بیان کرد: تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا، تحریم نفتی منجر به خروج سرمایهگذاریها، افزایش تورم، کاهش بودجه شد که منجر به کاهش ارزش، کاهش درآمد مردم و افزایش بیکاری شد. بسیاری از کالاهای وارداتی برای ایرانی ها در دسترس نیستند.
تسویه حساب با ارزهای ملی
تثبیت ریال برای مسکو نیز مفید است: به محدود کردن دلار در تسویه حساب ها سرعت می بخشد و سهم پول ملی را افزایش می دهد. در حال حاضر تقریبا 60 درصد از معاملات بین روسیه و ایران به روبل و ریال است.
لوبودا تأکید کرد: با ثبات نرخ ارز و کریدورهای ارزی شفاف، کسبوکارها تمایل بیشتری به سرمایهگذاری و کسب درآمد خوب دارند. لازم است نوسانات واحدهای پولی روسیه و ایران نسبت به ارزهای ذخیره جهانی به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
در جولای سال گذشته، معاملات جفت ریال/روبل در بورس اوراق بهادار تهران راه اندازی شد و قراردادهای راهبردی بین بانک های مرکزی منعقد شد.
این امر نه تنها امکان افزایش گردش مالی مبادلات متقابل به ارزهای ملی، بلکه به اشتراک گذاشتن تجربه روسیه در تثبیت سیستم مالی در شرایط استرس زا را نیز ممکن ساخت.