پرنده های رزمی که آسمان روسیه و ایران را سپر خواهند کرد

اسپوتنیک - چندی قبل در سفر محمد مخبر معاون اول رییس جمهور ایران به روسیه، ایگور لویتین، دستیار ویژه رییس جمهور روسیه از آمادگی شرکت‌های روسی برای "تولید مشترک بالگرد" با ایران خبر داد، همچنین شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران نیز همزمان با اعلام خرید جنگنده های سوخو35 از سفارش‌هایی نظیر سیستم‌های پدافندی، موشکی و همچنین بالگرد خبر داده بود و پیش از این نیز ژنرال مجتبی روحانی مدیرعامل پنها (پشتیبانی و نوسازی هلی‌کوپتری ایران) از تبدیل شدن ایران به قطب منطقه‌ای تعمیر بالگردهای شرقی خبر داده بودند.

در این راستا خبرگزاری اسپوتنیک با آقای محمد حسن سنگتراش، ایده پرداز تسلیحاتی و پژوهشگر راهبردهای امنیتی و دفاعی در روابط بین الملل گفتگویی داشت که به شرح زیر می باشد:

سابقه حضور بالگردهای روسیه در ایران به دهه هفتاد شمسی یعنی 1998 تا 2000 میلادی بر میگردد و زمانیکه تسلیحات هوایی ایران به جهت جنگ هشت ساله با رژیم بعث عراق دچار خستگی و گاها زمین گیر بود و نیز نیروی رزمی جدیدی در ایران تحت عنوان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متولد شده بود، شاهد حضور بالگردهای میل 17 در ایران بودیم که طی دو سفارش 20 و 22 فروندی این بالگردها خریداری شد و بعدها در سازمان هلال احمر و نیز نیروی انتظامی ایران (پلیس) نیز به خدمت گرفته شدند.

میل-17 در ایران یک بالگرد چندکاره اصطلاحا مولتی رول بود که ضمن جا به جایی نفرات و بار، توان ارائه خدمات اورژانسی نظیر آتش نشان یا امبولانس بودن را نیز داشت و همچنین با انواع سامانه های دفاعی در نقش رزمی مسلح شد و حتی به عنوان سکوی پرتاب موشک های کروز نیز در شبکه رزمی ایران تعریف شده و جا گرفت.

کشور روسیه در صنعت بالگردسازی به جد پیشرو و صاحب سبک می باشد به شکلی که برخی بالگردهای مطرح غربی که قرار است در آینده توسط کشورهای غربی مثل امریکا به خدمت گرفته شوند به نوعی کپی از فناوری های روسی می باشد، کشورهای زیادی نیز تمایل دارند با روسیه در این حوزه همکاری کنند، حتی مدتی کشور ترکیه نیز تمایل داشت به عنوان مرکز اورهال بالگردهای روسی که در خدمت عراق و سوریه هستند فعالیت کند، امتیازی که ایران با هوشیاری از روسیه طلب کرد.

پروژه های زیادی هست که دو کشور بتوانند با همکاری یکدیگر بسازند، به عنوان مثال قبل از انقلاب اسلامی قرار بود بالگرد "بل-214 اس.تی" در ایران ساخته شود که بنا به دلایل بسیار این اتفاق رخ نداد و حتی این بالگردها در جنگ با رژیم بعثی، توسط امریکا به صدام داده شد، اما نهایتا بعد از سالها ایران تمایل ساخت این پرنده داشت که تحت عنوان "بالگرد هما" سالهاست خبر رونمایی آن منتشر می شود و اتفاقی رخ نمی دهد که احتمالا مشکل اصلی تولید این بالگرد، تامین پیشران مناسب باشد، در روسیه نیز پروژه "کاموف-60" را داریم که قرار بود از پیشران فرانسوی استفاده کند اما اختلافات بین پاریس و مسکو مانع از اجرای این مهم شد و احتمالا از پیشران هایی نظیر آر.دی-600 و یا خانواده پیشران های 117 که بر روی عمده بالگردهای روسی نصب است استفاد شود، در هر صورت این دو بالگرد ایرانی و روسی می توانند فصل اغاز یک پروژه مشترک باشند.

فناوری بالگرد کازن آنسات نیز برای تکمیل پروژه بالگرد ایرانی صبا-248 که قرار بود بالگرد ملی ایران باشد موثر است، متاسفانه صبا-248 چیزی جز بدنه نصب شده بر روی آگوستاوستلند ای دبلیو-109 (Agusta AW 109) نبود و احتمالا بخشی از دلخوشی های برجام در تعامل با ایتالیا بود که به سرآب تبدیل شد و نهایتا تعامل با شرکت های دانش بنیان و علمی داخلی نیز ظاهرا تا کنون جوابگو نبوده است، هرچند خبر مدل های جدید صیا-248 منتشر می شود اما به نظرم تعامل با آنسات برای ساخت مطلوب است.

بخشی از فناوری های نسخه رزمی بالگرد آنسات (ansat-2rc) نیز میتواند به پروژه شاهد 216 ایران کمک کند، اما به شخصه ترجیح می دهم پروژه رزمی جدیدی را برای ساخت به دو کشور معرفی کنم که از ایده های تسلیحاتی خودم می باشد.

نظر به مطالعه بالگردهای رزمی روسیه و نظر به کارنامه این بالگردها در محیط رزمی بسیار بسیار پر تنش اوکراین که آلوده به انواع جنگ افزارهای کمپانی های بزرگ می باشد، فرصتی دست داد تا با تلفیق برنامه بالگردسازی ایران و محصولات موجود در روسیه، بالگرد جدیدی تحت نام "سلحشور" (warrior) را طراحی نمایم.

تا پیش از این، الگویی بهتر از کبرا برای ساخت بالگردهای رزمی در ایران وجود نداشت و این بالگردها نیز چندین نوبت ارتقاء اویونیکی و تسلیحاتی داشتند که پروژه طوفان یکی از همین بسته های ارتقائی می باشد، اما یکی از برنامه های ایران برای ساخت بالگرد تهاجمی، پروژه شاهد-285 بود که با فناوری بل-206 اما با الهام از پلتفورم CH-14 یا اصطلاحا (AGUILUCHO نام یک پرنده شکاری در آرژانتین) ساخته شد که البته پروژه آرژانتینی با کمک بل امریکا ساخته شده است.

شاهد-285 به عنوان یک بالگرد رزمی سبک با سطح مقطع راداری کم برای دفاع موزاییکی و نیز در یک محیط رزمی نا متقارن در ایران تولید شد اما برنامه ای برای ارتقاء آن در نسخه های دو کابین و سنگین تر تا کنون رسانه ای نشده است لذا بیس طراحی پروژه سلحشور را ارتقاء این طرح انتخاب شده است.

این بالگرد به مانند میل-28 از کابینی با شیشه های ضد گلوله و سطح سرامیکی بهره مند خواهد شد و فضای کابین به گونه ای است که خلبان و افسر تسلیحات جدا از هم نشسته و نظر به سطح شیشه ای، دید بازتر و کامل تری نسبت به بالگردهای روسی دارند.

بر خلاف کاموف-52 که از رادار در دماغه استفاده می کند در پروژه سلحشور رادار 360 درجه توپی بر روی روتور تعریف شده است که نظر به توسعه رادارهای ارایه فازی می تواند رادار جدیدی باشد.

در پروژه سلحشور از فیلتر هوای ورودی برای محیط های آلوده به غبار و نیز سیستم خنک کننده خروجی موتور و کانال های پخش کننده گرمای خروجی استفاده شده و از بعد تسلیحاتی نیز به مانند اکثر پروژه های ایرانی قابلیت استفاده از انواع تسلیحات فروسرخ، هدایت لیزری و هدایت اپتیکی را دارا می باشد، که در بنر معرفی از موشک الماس ساخت ایران که مشابه موشک اسپایک رژیم صهیونیستی است استفاده شده، این صلاح با قابلیت "شلیک کن فراموش کن" آزادی عمل بیشتری به خلبان و افسر تسلیحات می دهد، همچنین خلبانان از صندلی های ضد شوک روسی استفاده می کنند، درباره اویونیک این پرنده که چند مدل نمایشگر و چگونه هلمتی برای خلبانان مد نظر است فعلا اطلاع رسانی نمی کنم.
سلحشور (warrior) در صورت ساخت می تواند رقیب مناسبی برای بالگردهای تایگراروپا، T129 ATAK ترکیه، z10 چین، LCH هند، A129 ایتالیا، Rooivalk آفریقای جنوبی و کبرا آمریکا باشد و سود اقتصادی مناسبی برای دو کشور به ارمغان بیاورد.

جناب سنگتراش، به نظر شما علت اصلی سقوط بالگردهای روسی در عملیات ویژه در اوکراین چیست؟

باید توجه داشت که روسیه با تمام کمپانی های تسلیحاتی غربی در جنگ است و انواع حمایت های تسلیحاتی و حمایت های اطلاعاتی از اوکراین می شود، کمااینکه اوکراین انواع تسلیحات شرقی را نیز در خدمت دارد، اما فکر می کنم اصلی ترین دلیل حادثه برای بالگردها در چنین نبرد بزرگی، عدم انجام مانورهای پروازی توسط خلبانان در زمان خطر هست، به شکلی که بالگردها در یک محیط مسطح که عمدتا فاقد حفاظ های طبیعی است در ارتفاع پایین پرواز می کنند و بعد از مورد حمله قرار گرفتند صرفا به انجام عملیات فلرنینگ می پردازند و از آنجائیکه فلرهای رها شده با فاصله از بالگرد به سرعت روی زمین می نشیند، تاثیری در نجات بالگرد رخ نمی دهد، شاید بهتر باشد خلبانان بعد از درک خطر، مانورهای پروازی بهتری انجام دهند و فرصت تقابل سامانه های دفاعی بالگرد با موشک مهاجم را به پرنده خود بدهند.

هرچند بالگردهای رزمی روسیه سامانه های دفاعی جذابی دارند اما شاید بد نباشد که سامانه ای نظیر بایلکا و سنسورهای 101KS-O را بر روی بالگردها امتحان کنند، این سیستم روی جنگنده های نسل پنج فلون(پکفا-سوخو57) نصب شده است.