گزارش و تحلیل

ارزیابی تحولات میان ایران و چین

در پی سفر اخیر رئیس جمهور چین به عربستان و صادر شدن بیانیه "ضد ایرانی" این کشور و کشورهای عربی، روابط میان ایران و چین دچار تحولاتی شده است.
Sputnik
به گزارش اسپوتنیک، "هو چونهوا" معاون نخست وزیر چین طی یک سفر کاری به تهران سفر کرده است. هدف اصلی این این سفر و گفتگوها از جمله دیدار با "محمد مخبر" معاون اول رئیس جمهور ایران، فعال سازی سازوکارهای توسعه روابط دوجانبه و تحریک اجرای برنامه همکاری جامع 25 ساله میان دو کشور عنوان شده است.
در آستانه ورود معاون نخست وزیر چین به تهران، "نارضایتی شدید" ایران نسبت به یکی از مفاد بیانیه مشترک چین و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، به سفیر چین در ایران اعلام شد. این موضوع مربوط به سه جزیره در تنگه هرمز است که موضوع مناقشه ایران و امارات است. در این بیانیه آمده است که چین و کشورهای حاشیه خلیج فارس پیشنهاد می کنند که این مشکل از طریق مذاکره حل شود. جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی تحت کنترل ایران هستند در حالی که امارات آنها را متعلق به خود می داند.
ایران از نهایی شدن 16 تفاهم نامه با چین خبر داد
وزارت امور خارجه ایران پیشتر اعلام کرد که سفیر چین با نماینده وزارت امور خارجه ایران دیدار کرده و در این دیدار موضع ایران به وی اعلام شده است.
مذاکرات "هو چونهوا" در تهران بلافاصله پس از سفر رسمی "شی جین پینگ"، رئیس جمهور چین به عربستان سعودی و اجلاس سران چین و شورای همکاری خلیج فارس و همچنین اجلاس چین و کشورهای عربی انجام می شود. یانگ میان، کارشناس چینی در این زمینه گفت: "هر دو این دیدارها نشان می‌دهد که چین برای روابط با ایران و کشورهای عربی اهمیت یکسانی قائل است".
وی افزود:

"سفر "هو چونهوا" معاون نخست وزیر چین به ایران در شرایط تنش میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان دهنده تمایل چین برای تعمیق همکاری با ایران و تقویت بیشتر روابط دوجانبه است. سال گذشته، چین و ایران یک توافقنامه همکاری راهبردی جامع 25 ساله امضا کردند که تا حد زیادی به کاهش تأثیر تحریم های غرب بر ایران کمک می کند. چین همواره از توسعه روابط دوستانه با کشورهای خاورمیانه حمایت می کند، وارد هیچ گونه مقابله ای نشده و از تنها از یک طرف حمایت نمی کند. حتی در صورت بروز درگیری ها و اختلافات بین کشورهای منطقه، چین آماده است تا روابط دوستانه با همه کشورها را حفظ کرده و به توسعه مستمر کشورهای منطقه کمک کند، زیرا این توسعه منجر به صلح در منطقه می شود".

در همین رابطه حسین ملائک، دیپلمات و سفیر سابق ایران در چین در مصاحبه با اسپوتنیک گفت: " روابط ایران و چین در شرایط کنونی بیشتر جنبه اقتصادی دارند تا سیاسی. البته سفر به عربستان و شرکت "شی جین پینگ" در اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس و سپس تصویب بیانیه "ضدایرانی" موجب ناراحتی طرف ایرانی شده است".
آقای ملائک در ادامه افزود:" به هر حال شورای همکاری خلیج فارس اغلب بسیار سیاسی عمل می کند. بلوکی که متأسفانه شعارهای آن اغلب علیه منافع سیاسی ایران است".
سفیر سابق ایران در چین اضافه کرد:" چین اکنون مسیر مشارکت اقتصادی با ایران را برای خود تعیین کرده است. ما اکنون منحصراً توسط پروژه های تجاری مرتبط هستیم که دقیقاً منافع اقتصادی کشورهای ما را برآورده می کند. این پروژه ها شامل "فرمول بانکی" ای است که ایران در تسویه حساب های تجاری با چین با هدف دور زدن تحریم ها استفاده می کند. البته قرارداد مشارکت 25 ساله ایران و چین نیز صرفا جنبه اقتصادی دارد".
این دیپلمات ایرانی در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد بحث سیاسی میان دو کشور گفت:" در خصوص مولفه سیاسی همکاری ایران و چین، متاسفانه سطح این روابط کاهش یافته است که بخشی از آن به دلیل موضع چین در شورای همکاری خلیج فارس در مورد جزایر سه گانه متعلق به ایران است".
وی ادامه داد:

"در زمینه استقلال اقتصادی، تلاش ایران و چین برای بازنگری در سطح و عمق مشارکت سیاسی بسیار مهم است. چین کشوری بزرگ با پتانسیل های فراوان است و ایران باید از این مشارکت بهره مند شود. یک لحظه ناخوشایند برای ایران این است که چین، به عنوان شریک ایران در سازمان همکاری شانگهای، در بیانیه "ضدایرانی" که توسط رئیس جمهور شی جین پینگ ارائه شد، مشارکت کرد".

ملائک تاکید کرد:" ما این را یک گام کاملا دیپلماتیک به سمت یک شریک در سازمان همکاری شانگهای نمی دانیم، با چنین رویکردی حتی ممکن است این سوال مبنی بر مصلحت عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای نیز مطرح شود".
سفیر سابق ایران در چین در پایان افزود:
" ذخایر ارزی عظیم ایران (حدود 22 میلیارد دلار) به دلیل فشار تحریم های آمریکا، در بانک های چین مسدود شده است که ایران نمی تواند به آنها دسترسی پیدا کند. اما ایران می‌تواند با چین تجارت کند، و این موضوع در حال حاضر یک امتیاز بزرگ است، در اینجا چین برخلاف کره جنوبی، فرانسه یا آلمان که دارایی‌های ایران را بلوک کرده اند، سیاست مستقل ‌تری (نسبت به فشار آمریکا) را دنبال می‌کند".
بحث و گفتگو