وب سایت رسمی سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه نوشت که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در نشست خبری مشترک با مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در آنکارا اظهار داشت که نگرانی‌های امنیتی ترکیه در سوریه باید فورا و به طور دائمی برطرف شود.
وی افزود: نگرانی‌های امنیتی ترکیه در این زمینه را به خوبی درک می‌کنیم. همچنین می‌دانیم که این کشور عملیات ویژه‌ای را در دستور کار قرار داده است. در این زمینه بررسی‌های دقیقی انجام دادیم و با همکار محترم چاووش‌اوغلو گفتگوهایی داشتیم.
در این رابطه با دکتر حسین رویوران، کارشناس خاورمیانه، علوم سیاسی در کشورهای عربی و استاد دانشگاه تهران به گفتگو نشستیم.
موضع ایران در قبال عملیات نظامی ترکیه در سوریه چیست؟
ایران همواره موضعش این است که دغدغه های امنیتی ترکیه را درک می کند اما دخالت در سوریه و اشغال سرزمین این کشور را محکوم می کند و این موضع همیشگی ایران بوده است. در فرایند آستانه ایران و روسیه و ترکیه بحث های بسیار مفصلی درباره بحث امنیت مرزها با ترکیه شده است. همواره ترکیه می گفت که دولت سوریه یک کشور شکست خورده و نمی تواند مرز را تامین کند و من این حق را دارم که وارد سوریه شوم.
ایران و روسیه همواره می گفتند که اتفاقا دولت سوریه قادر به تامین امنیت مرز است ولی ترکیه نمی گذارد و در نهایت ایران منتقد رفتار ترکیه در اشغال سرزمین سوریه و یا تهدید یکپارچگی ملی و وحدت سرزمینی این کشور است. این موضع همیشگی ایران است و حالا من نمی دانم دقیقا نمی دانم آقای امیرعبداللهیان چه گفته است و شاید در ترجمه اشکالی پیش آمده است. موضع ایران اصلا این نیست که ایران از حمله ترکیه به سوریه حمایت کند، چنین چیزی را من بسیار بعید می دانم.
چرا ایران این عملیات را ممکن می بیند؟
سفر آقای امیر عبداللهیان به ترکیه در شرایطی صورت گرفت که ایران به گونه ای دنبال این بود که تلاش اسرائیل را در متهم کردن ایران به اینکه می خواهد اسرائیلی ها را در ترکیه بکشد، گروههای مرگ آمده اند و این تخریب چهره ایران را بگونه ای اصلاح کند. این فضا یک فضای متفاوتی بود و بحث، بحث سوریه نبود. بحث اینکه ایران کشوری نیست که در مقابل این همه رفتارهای تروریستی اسرائیل در ترور برخی افراد. اینکه ایران بیاید توریست های اسرائیل را بکشد. چنین چیزی نیست و ایران اینقدر دستش می رسد که می تواند افسران اسرائیلی را بکشد و مقابله به مثل کند. لذا این ذهنیت را می خواهد تغییر دهد هدف این بوده است و فعلا بحث بحث سوریه نبوده است چون بحث سوریه معمولا در آستانه صورت می گیرد که مدتی پیش چنین جلسه ای بوده و ترکیه هم مسئله اشغال مناطق تل رفعت را مطرح کرده است که هم روسیه و هم ایران به شدت به آن اعتراض کردند و روسیه صراحتا اعلام کرد که اگر ترکیه این کار را بکند اینها به عنوان متحدین دولت سوریه برخورد خواهند کرد و این یکی از مهمترین مسائلی است که مانع از این شده که ترکیه عملیات را شروع کند.
رویکرد ایران در قبال نگرانی های ترکیه در مبارزه با تروریسم و تشکیلات کرد در مرز چیست؟
یک واقعیت جغرافیایی وجود دارد و آن این است که نقطه مرزی ترکیه، عراق و سوریه محل استقرارکردها است و ترکیه وجود کردهای سوریه را منکر می شود و هر چی کرد در مقابل باشد را پ ک ک می بیند و این با واقعیت اصلا همخوانی ندارد. شما یک جمله پیدا نمی کنید که ترکیه بگوید یک سری کرد سوری است و ارتباط آنها با دولت مرکزی ربطی به ما ندارد. ترکیه چنین چیزی نمی گوید و می گوید که هر آنچه که در سوریه است پ ک ک است و منظورش از پ ک ک کردهای ترکیه است و اینها تهدیدی برای امنیت ملی من است و من با اینها برخورد می کنم. ایران این نوع نگاه ترکیه را به طور کامل رد می کند اینکه یک سری از جامعه کرد در شرق سوریه هست. ایران این را به رسمیت می شناسد و با آنها ارتباط دارد، گفتگو دارد حتی ممکن است یک جاهایی هم انتقاد داشته باشد اما در عین حال ایران واقعیت های جغرافیایی را قبول دارد و تلاش دارد با آن تعامل کند در حالی که ترکیه منکر واقعیت است و تلاش می کند بر اساس تصورات ذهنی خودش مسائل را تحلیل و اقدام کند.