جامعهی ایرانی نیز مستثنی از این قضیه نیست و در طی چند گزارش از پلیس پایتختمان به این قضیه اذعان شده است که سرقتهای خرد و کلان در تهران رو به افزایش نهاده است. علل و عوامل این امر به گفتهی جامعه شناسان، مجموع عوامل فقر، تورم، بیکاری و عدم امنیت شغلی است که دست به دست هم داده و باعث به وجود آمدن چنین شرایطی شده است؛ به طوری که به گفتهی جانشین پلیس پیشگیری پایتخت، " در مدت یک سال گذشته به دلیل عواملی همچون گرانی و تورم و افزایش قیمت اقلام مختلف کالا به ویژه کالاهای اساسی، آمار سرقتهای خرد نیز رو به افزایش گذاشته است."
چرایی این امر به تحلیل یک جامعهشناس ایرانی این گونه مطرح شده است که: " سرقت و دستبرد خرد و کلان میتواند معلولی از علتها باشد؛ زیرا آسیبها و گزندهای اجتماعی حاصل یک جریان کوتاه مدت نیست بلکه مستلزم یک پروسهی طولانیمدت بوده و زمانی به این قضیه یعنی سرقت به عنوان یک مسئله اجتماعی در جامعه نگاه میشود که از یک حدی پا را فراتر نهاده باشد و روش برطرف کردن آن ریشهیابی علل آن میباشد که صد البته زیرساخت جامعه، ریشه اصلی این موضوع بوده و عوامل این سرقتها را میتوان در فقر، تورم، بیکاری و عدم امنیت شغلی جستجو نمود."
ریشه عواملی که مطرح شد را میتوان در حال حاضر در عدم هماهنگی و تناسب درآمدها با هزینههای جاری دانست به طوری که افزایش قابل ملاحظهی اجارهخانهها، گرانتر شدن کالا و خدمات در مقابل عدم افزایش حقوق به طور چشمگیر به همراه شرایط ایجاد شده توسط کرونا برای اقتصاد افراد در جامعه نشان از آن دارد که بسیاری از افراد جامعه دیگر نمیتوانند با این درآمدها امرار معاش کنند.
در همین راستا رئیس پلیس آگهی تهران اینگونه مطرح نمود که: " از تیرماه ۹۹ در طی سه ماه قبل از آن، بالغ بر ۵۰ درصد از بازداشتشدگان برای اولین بار مرتکب جرم شدهاند." یعنی به عبارت ساده، افزایش تعداد افراد سرقت اولی در جامعه که سارق نبودهاند به دلیل شرایط فعلی اقتصادی و اجتماعی رو به افزایش است و این در حالی است که قبلاً معتادان، فقط متهم به دزدی بودند. اما هماکنون قضیه فراتر رفته و افرادی از جامعه به این قضیه روی آوردهاند که شاید قبلاً خود، این امر را ناپسند دانسته و نکوهش میکردند.
با توجه به این تفاسیر میتوان گفت متأسفانه سرقتهای خرد، افراد را به سوی سرقتهای بزرگتر سوق میدهد زیرا مسائل اجتماعی قابل دگرسانی و تبدیل میباشند و این یعنی همیشه این احتمال هست که سارق، معتاد یا باجگیر و… شود.
از طرفی سوء سابقه، برچسبی است که همیشه همراه افراد دستگیر شده حتی برای بار اولیها میباشد که مانع استخدام آنان بعد از توبه شده و همین امر باعث میشود که این افراد دوباره به سمت سرقت روی بیاورند و این یعنی افرادی که از توانایی حرفهای برخوردار بوده و میتوانند جزو افراد فعال در جامعه باشند، به دلیل طرد شدن در شرایطی قرار میگیرند که اشتباه خود را تکرار میکنند. در همین راستا اگر نخواهیم کار به اینجا برسد باید به این افراد اعتبار اجتماعی داده شده و برای آنان شغل و امنیت شغلی فراهم گردد. همچنین جلوی تورم و گرانیهای افسار گسیخته گرفته شود تا به شهروندان فشار اقتصادی وارد نشود.
اما در ادامه در مورد دامنهی انواع سرقتها از سوی سارقین، بنا بر آمار پلیس تهران در مورد آمار و ارقام وقوع سرقت، این گونه مطرح شده است که: " در بحث انواع سرقت، فراوانی سرقت از منازل بیشتر بوده به طوری که 9 درصد كل سرقتها را سرقت از منازل در بر گرفته و در رتبههای بعد، سرقت خودرو و احشام و خروج احشام از كشور را شامل میباشد." در همین راستا در مبحث مشكلات پلیس در سرقت از منازل، عواملی مطرح میشود که یکی از آنها جدی نگرفتن حفاظت از این اماکن توسط شهروندان به ویژه حفاظت از منازل است به طوری که درب بسیاری از منازل بسیار ناامن در نظر گرفته شده است.
به گفتهی مقامات انتظامی تهران، از شهروندان خواسته شده تا برای جلوگیری از سوءاستفاده دزدان و سارقان، وسایل نقلیه و مغازه و منازل خود را حتماً به تجهیزات حفاظتی و امنیتی مجهز نمایند و شهروندان، منازل خود را با بانك مركزی اشتباه نگرفته و به جای نگهداری طلا و ارز در منزل، آنها را به بانکها بسپارند زیرا درصد قابل توجهی از بزهها و مشکلات ایمنی و امنیتی که برای افراد جامعه اتفاق میافتد ریشه در علت عدم آگاهی و توجه این افراد نسبت به مسائل امنیتی دارد.
در همین راستا تأکید پلیس بر ضرورت بکارگیری فناوریهای نوین در حوزهی "آی تی" و هوشمندسازی ساختمانها میباشد که با تجهیزات مختلفی همانند دوربین، سنسور، قفل الکترونیکی و هوشمند که از نوع امنترین آنها قفل اثر انگشتی و دیجیتال بوده و همچنین درب هوشمند و آژیرها و... همراه است که با هدف تأمین امنیت همراه با اثر چشمگیر در کاهش سرقت و همچنین شناسایی هرچه سریعتر سارقان همراه خواهد بود زیرا طبق معمول اکثر سرقتها زمانی به وقوع میپیوندد که افراد ساکن در یک مکان، به سفر رفته و یا برای مدت زمان طولانی آن مکان را ترک نموده باشند. به همین دلیل باید به موضوع امنیت اینگونه اماکن توجه نمود و به جهت بالابردن ضریب امنیت مکان از روشهای امنیتی مدرن استفاده نمود تا ساختمان و مکان موردنظر در برابر سارقین محافظت شود. سارقین معمولاً از اماکنی که دارای سیستم امنیتی هوشمند باشند اغماض و چشمپوشی نموده و در نتیجه افت و تقلیل آمار سرقت به یاری اماکن هوشمند به راحتی مقدور خواهد بود.
در پایان با توجه به درخواست پلیس آگهی تهران از شهروندان باید عنوان نمود که بدون همکاری و مشارکت عمومی و آحاد جامعه، امنیت توسعه یافته و پایدار دست یافتنی نخواهد بود و در همین راستا ضرورت مشارکت فعال مردم در تأمین نظم و امنیت جامعه بسیار حائز اهمیت میباشد.