همین ضرورت، این نیاز بدیهی را در کشور ما تبدیل به کالایی سرمایه ای نموده و همین نگاه سرمایه ای به مسکن، بازار مسکن را تبدیل به جولانگاه سودآور دلالان وسوداگران نموده است. هرچند نوسانات ناگهانی و نجومی بازار مسکن بیش از چهل و اندی است که تامین سرپناه را تبدیل به یکی از مهمترین دغدغه های معیشتی مردم کرده اما نابسامانی های اخیر در بازار و افزایش قیمت مسکن در تهران،کلانشهرها و حتی شهرهای کوچک، بسیاری خانوارها را در تنگنایی غیر قابل عبور قرار داده به گونه ای که امروزه نه تنها خرید مسکن به ویژه در پایتخت برای قشر عظیمی از مردم تبدیل به افسانه و رویایی دست نیافتنی شده بلکه بر اساس آنچه از آمار و ارقام و مشاهدات میدانی بدست آمده حتی تهیه مسکن استیجاری برای بسیاری خانوارها به ویژه زوج های جوان کابوسی است که برای رهایی از آن به حاشیه نشینی و سکونتگاههای اشتراکی و نامناسب روی آورده اند.
برای ساخت نمای زیبا برای خانه باید از لوله داربست استفاده کنیم . نتیجه ی تمام این کاستی ها و بی کفایتی ها و عدم نظارت ها افزایش فقر و در نتیجه بروز و گسترش آسیب های اجتماعی و اقتصادی غیر قابل جبرانی است که جامعه را به نابودی می کشاند. در این نوشتار به بیان علل و عواقب افزایش لجام گسیخته ی قیمت مسکن به ویژه افزایش قیمت مسکن در تهران می پردازیم به امید آنکه شناخت و البته تکرار چندین باره ی این علل و عواقب بر کنترل بازار مسکن و کوتاهی دست دلالان از این نیاز حیاتی تاثیر گذار بوده و ثبات به این بازار متلاطم بازگردد.
علل افزایش قیمت مسکن در تهران
درباره علل افزایش ناگهانی و نجومی قیمت مسکن به ویژه افزایش قیمت مسکن در تهران گمانه زنی های بیشماری وجود دارد اما برآیند تمام بررسی ها را می توان چنین ابراز در چند علت مهم تر جست که در ادامه به بیان و تشریح هر یک می پردازیم.
برنامه ریزی های مقطعی و اجرای سیاست های غیر اصولی در حوزه مسکن
مسکن در تمام کشورها یکی از مهمترین بسترهای برنامه ریزی،سیاستگذاری بلند مدت و کنترل و نظارت دائمی است که این مهم در کشور ما به ویژه پس از انقلاب مغفول مانده. همواره دولتمردان نگاهی روزمره و کوتاه مدت به موضوع مهم مسکن داشته و با برنامه ریزی های مقطعی بر مبنای اطلاعات غیر واقعی و ساده انگارانه بر آشفتگی هر چه بیشتر این بازار دامن زده اند. در تحلیل علل افزایش قیمت مسکن در تهران باید گفت از نگاه فعالان این عرصه، مسکن در ایران 30 سال است که یا افزایش قیمت داشته یا رکودی همراه با تورم نهفته؛ بسان فنری که پس از هر بار رهایی مدتی به ظاهر ساکن شده در حالی که این سکون در واقع حرکتی بوده برای پرتاب های ناگهانی و بی برنامه ی بعدی. به هر حال بازار مسکن و کنترل قیمت ها در آن سخت نیازمند بررسی دقیق و اصولی واقعیت ها، برنامه ریزی بلند مدت و واقع گرایانه و زدودن سیاست زدگی است. تا زمانی که مسکن از بازار ارز و سیاست های متلاطم دولتمردان درباره روابط خارجی تاثیر پذیر باشد قیمت این کالا هرگز روی آرامش و ثبات را نخواهد دید.
نکته ی مهم تر در این زمینه چاره اندیشی برای افزایش قیمت مسکن در تهران و دیگر شهرها و ارائه راهکار اصولی است تا زمانی که «فعلا خانه نخرید » و «قیمت ها حباب است » تنها راهکار متولیان امر برای کنترل بازار مسکن باشد عملا کنترل و ثبات قیمتی در کار نخواهد بود.
برای ساخت خانه با کیفیت اسکلت بتنی نیاز به قالب بتن است.
سیاست های غلط بانکداری و تبدیل شدن بانک ها به بنگاه اقتصادی
به زعم بسیاری فعالان حوزه ی مسکن سیاست های غلط بانک مرکزی و ورود بانک ها به بنگاه داری اقتصادی و ایجاد قارچ گونه ی بانک ها و موسسات خصوصی که عملا باعث خلق پول و ورود پول پرفشار به اقتصاد به ویژه بخش مسکن شده اند؛ مهمترین دلیل افزایش قیمت مسکن در تهران و دیگر شهرهای کشور است. وقتی نظارت و بازدارندگی کافی برای جلوگیری از بنگاهداری بانک ها وجود ندارد و بانک مرکزی نیز فقط ناظر منفعل نابسامانی ها است مسلما بانک ها از این موقعیت سو استفاده نموده و با اتکا به جایگاه خود میلیاردها ریال پول را بدون هیچ اعتباری به این بازار وارد نموده و موجبات افزایش ناگهانی و نجومی قیمت مسکن را فراهم می کنند هر چه بیشتر بر افزایش قیمت مسکن در تهران دامن می زنند. شاید توجه به این نکته که تعداد بانک ها و موسسات مالی بیش از ادارات بوده و در هر منطقه لوکس ترین ساختمان ها از آن بانک هاست شاهد صادقی بر این ادعا باشد که بنگاهداری و خلق پول توسط بانکها این روزگار سیاه را در حوزه ی مسکن رقم زده است .
افزایش ناگهانی نقدینگی و ایجاد تورم
هر چند به نظر برخی، مسکن در کل پتانسیل افزایش قیمت داشته و افزایش قیمت مسکن در تهران امری ناگزیر است. اما باید اذعان داشت سیاست های مالی غلط و بی پشتوانه،افزایش نرخ ارز و کاهش شدید ارزش پول ملی همه و همه باعث رشد ناگهانی نقدینگی شده و افزایش عجیب قیمت مسکن را رقم زده. و این افت ارزش ادامه دارد به طوری که در حال حاضر مردم عادی در صورت فروش مسکن یا ملک خود توانایی خرید مجدد را از دست خواهند داد.
علاوه بر موارد مذکور می توان به افزایش بیش از دویست درصدی هزینه های ساخت و ساز مسکن در پی افزایش نرخ ارز،قیمت گذاری های دلبخواه و فاقد نظارت از سوی صاحبان املاک و بنگاههای معاملات ملکی و فقدان قوانین اصولی و درست اجرا نشدن قوانین موجود، وجود نگاه سرمایه ای و انباشت مسکن خالی متعدد در دست عده ای ثروتمند و کمبود عرضه نسبت به تقاضا در این حوزه به عنوان علل افزایش قیمت مسکن تهران و سایر شهرها اشاره نمود.