واکسیناسیون با اسپوتنیک وی، آنتی بادی خنثی کننده محافظتی در برابر سویه های جدید ایجاد می کند، از جمله Alpha B.1.1.7 ( که اولین بار در بریتانیا شناسایی شد)، Beta B.1.351 ( اولین بار در آفریقای جنوبی شناسایی شد)، Gamma P.1 ( اولین بار در برزیل شناسایی شد)، Delta B.1.617.2 وB.1.617.3 ( اولین بار در هند شناسایی شدند) و انواع B.1.1.141 وB.1.1.317 که با جهش در بخش اتصالی (RBD) در مسکو شناسایی شدند.
روش تحقیق مبتنی بر ارزیابی فعالیت خنثی سازی ویروس با استفاده از ویروس زنده است که امکان دستیابی به قابل اطمینان ترین داده ها را فراهم کرده و استاندارد طلایی محسوب می شود. طی مطالعه فعالیت خنثی سازی ویروس سرم خونی افراد واکسینه شده با اسپوتنیک وی بر روی نمونه های انتشار یافته بین المللی ویروس با فعالیت خنثی سازی در مقابل نوع B.1.1.1 مقایسه شد. سرم خونی در افراد واکسینه شده با هر دو دوز اسپوتنیک وی مورد مطالعه قرار گرفت.
روش تحقیقات مرکز گامالیا در مقاله ای در مجله معتبر بین المللی Vaccines در تاریخ ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۱ منتشر شده است.
آزمایش فعالیت خنثی سازی ویروس ارتباط مستقیم با کارایی واکسن ندارد.
داده های بدست آمده گویای آن است که اسپوتنیک وی خواص محافظتی خود را در برابر سویه های جدید ویروس کرونا حفظ می کند. کاهش میزان فعالیت خنثی سازی ویروس توسط اسپوتنیک وی نسبت به تعدادی از سویه ها در مقایسه با داده های منتشر شده توسط تولید کنندگان واکسن های دیگر که قبلا اثر واکسن ها را در برابر جهش های جدید ویروس کرونا تایید کرده بودند، به طور قابل توجهی کمتر بود.
مرکز تحقیقات گامالیا به طور فعال سویه های جدید ویروس کرونا را برای ارزیابی فعالیت خنثی سازی ویروس و کارایی واکسن اسپوتنیک وی بلافاصله بعد از آنکه در مناطق مختلف جهان شناسایی می شوند، مطالعه وبررسی می کند. مرکز گامالیا و بنیاد سرمایه گذاری مستقیم همچنین امکان ساخت «کوکتل» واکسن با سایر تولید کنندگان برتر با استفاده از ترکیب اول «اسپوتنیک وی» را نیز بررسی می کند.
در حال حاضر واکسن اسپوتنیک وی در ۶۷ کشور جهان با بیش از ۳.۵ میلیارد نفر جمعیت ثبت شده است. داده های رسیده از این کشورها از جمله مکزیک، آرژانتین، صربستان، بحرین، مجارستان، سان مارینو، امارات متحده عربی و سایر کشورها که در جریان واکسیناسیون مردم بدست آمده، گویای آن است که اسپوتنیک وی یکی از مطمئن ترین و موثرترین واکسن ها علیه ویروس کروناست.
الکساندر گینتسبورک رئیس مرکز تحقیقات ملی گامالیا می گوید:
« تحقیقات ما نتایج خوبی از کارایی واکسن اسپوتنیک وی علیه سویه های جدید... را نشان می دهد. ما تمامی اطلاعات مربوط به توانایی ویروس کرونا برای تغییر شکل دادن و جهش یافتن در کل جهان را بررسی می کنیم. امروز اسپوتنیک وی یکی از موثرترین واکسن ها علیه ویروس کرونای اولیه و همچنین سویه های جدید این ویروس به واسطه رویکرد منحصر به فرد مبتنی بر استفاده از دو ناقل آدنوویروس مختلف در واکسن است.»
کریل دیمیتریف، رئیس کل بنیاد سرمایه گذاری مستقیم روسیه خاطر نشان کرد:
« اسپوتنیک وی اولین واکسنی بود که از دو ناقل آدنوویروس در جریان واکسیناسیون استفاده شد. تحقیقات مرکز گامالیا صحت این روش را نشان داد، یعنی فعالیت خنثی سازی ویروس واکسن در برابر سویه های جدید و خطرناک بیشتر از بسیاری از واکسن های دیگر بود. بنیاد سرمایه گذاری مستقیم روسیه از تحقیقات بیشتر برای کارایی واکسن اسپوتنیک وی علیه سویه های جدید حمایت کرده و امکان شراکت با تولید کننده های دیگر برای ساخت «کوکتل» واکسن با استفاده از ترکیب اول «اسپوتنیک وی» را بررسی می کند.
واکسن «اسپوتنیک وی» بر پایه ناقل آدنوویروس انسانی است. ایمنی واکسن های مبتنی بر آدنوویروس های انسانی در بیش از ۷۵ نشریه بین المللی و در ۲۵۰مطالعه بالینی که طی دو دهه در سراسر جهان انجام شده، تایید شده است. ( سابقه استفاده از آدنوویروس انسانی در واکسن ها به سال ۱۹۵۳ بر می گردد.)