گزارش و تحلیل

طاق کسرا در نوبت حفاظت و مرمت توسط ایران

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مصاحبه با خبرنگار اسپوتنیک اعلام نمود که اقدامات حفاظتی و مرمتی ایران برای طاق کسرا در انتظار دعوتنامه رسمی دولت عراق است.
Sputnik

آقای دکتر محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیرامون اقدامات حفاظتی و مرمتی که ایران در دیگر کشورها انجام داده به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت:

اساساً این مرزهای سیاسی است که کشورها را از یکدیگر جدا می کند در زمینه میراث فرهنگی هیچ کجای دنیا مرزی وجود ندارد در نتیجه با توجه به اینکه در تمام منطقه، فرهنگی مشترک جاری است ما همواره آمادگی هرگونه کمک در زمینه حفاظت و مرمت میراث فرهنگی را داریم.

میراث فرهنگی جهان در معرض خطر نابودی

هنگامی که قرار است مشارکتی در زمینه حفاظت و مرمت میراث فرهنگی با کشوری انجام شود امری دو طرفه است، هم کشور ما باید پذیرای موضوع باشد و هم کشور دیگر باید خواستار اقدامات حفاظتی و مرمتی باشد، برای مثال در سال های گذشته ما در حفاظت و مرمت برخی آثار ایرانی در منطقه مشارکت داشتیم، یکی از آنها مسجد کبود ایروان در ارمنستان بود که سال هاست ایران کارهای مرمت آن را انجام می‌دهد، همچنین در قبال آثار ایرانی که در افغانستان است نیز مشابه عمل کردیم هرگاه شرایط امنیتی و جنگی در کشور افغانستان اجازه شروع فعالیت های حفاظتی و مرمتی را می داد کارشناسان ما برای اقدامات لازم در حوزه حفاظت و مرمت و باستان شناسی در افغانستان حضور پیدا کردند.

وی در ادامه افزود:

بسیاری از کشورهای دیگر منطقه نیز به محض اینکه تقاضای کمک برای اقدامات حفاظتی و مرمتی در قبال آثار فرهنگی خود از ایران داشتند به آنها کمک کردیم، اکنون در کشورهایی مانند سوریه که پس از جنگ، میراث فرهنگی آن نیاز به اقدامات حفاظتی و مرمتی دارد بلافاصله مجموعه ‌ای از اقدامات قابل اجرای خود را به آنها ارائه کردیم چرا که این موضوع اساساً وظیفه ما در قبال آثار تاریخی و هویت منطقه است اگر برای این آثار مسئله ایجاد شود برای ما نیز مناسب نیست از ای رو هنگامیکه دانش این اقدامات در ایران وجود دارد باید فعالانه عمل کنیم.

آقای دکتر محمد حسن طالبیان اقدامات حفاظتی و مرمتی ایران برای طاق کسرا در انتظار دعوتنامه رسمی دولت عراق عنوان کرد و اظهار داشت:

میراث فرهنگی یونسکو: زیارتگاه های مخروبه

برای طاق کسرا نیز منتظر دعوت نامه رسمی دولت عراق بودیم که خوشبختانه این موضوع انجام شده در نتیجه بلافاصله حضور خواهیم یافت و اقدامات حفاظتی و مرمتی خود را آغاز می‌کنیم، از دیگر میراثی که در حفاظت و مرمت آنان اقدام کردیم قبرستان وادی السلام است و اعلام کردیم که می توانیم برای حفاظت، مرمت و ساماندهی آن کمک کنیم، از دیگر اقدامات ما تثبیت، مرمت و حفاظت گنبدهای ائمه شیعیان است که کارشناسان میراث فرهنگی ما در آن همکاری می کنند، همچنین پیمانکاران خصوصی ما در مرمت های کردستان عراق حضور جدی داشتند.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران قراردادهایی که به واسطه آن آثار فرهنگی کشورها از سرزمین‌های مادریشان خارج شد را غیرقابل پذیرش دانسته و بیان کرد:

یکسری آثار متاسفانه در دوره قاجار به دلایل متعدد از جمله قراردادها و اقدامات باستان شناسی از کشور خارج شده و در موزه ها هستند در نتیجه تعداد زیادی آثار ایرانی را در موزه های لوور، بریتیش، برلین و ایالات متحده آمریکا می بینیم که متاسفانه خروج آنها به دلیل قراردادهایی بود هیچ کس در دنیا آنها را نمی پذیرد مانند حضور فرانسوی ها در شوش یا آمریکایی ها در تخت جمشید، خوشبختانه در سال‌های اخیر جریانی میان کشورهای صاحب تمدن کهن به راه افتاد که سند حقوقی به وجود بیاید تا بتوانیم همگی در سازمان ملل دفاع کنیم تا آثاری که در گذشته از کشورهایی نظیر مصر، ایران، بین النهرین و حتی حوزه عثمانی خارج شده به سرزمین های خود بازگردانده شود، حتی برخی از آثار به واسطه جنگ و مشوش بودن فضای جامعه از کشور خارج شده مانند نسخ خطی شیخ صفی الدین اردبیلی که به موزه های روسیه رسیده.

دسته ی دیگری از آثار داریم که هنگام حفاری های انجام شده به صورت امانت به کشوری سپرده شده تا برای مدتی روی آنها مطالعه کنند، نمونه آن الواح گلینی است که در موسسه شرق شناسی شیکاگو هستند این الواح پیش از انقلاب برای مطالعات بیشتر به مدت سه یا چهار سال امانت داده شدند، متاسفانه این الواح که شامل حدود ۳۰ هزار لوح از باروی خزانه تخت جمشید امانت داده شده تعدادی از آنها طی سالهای متوالی بازگشتند اما بخش زیادی از آن هنوز در موسسه شرق شناسی شیکاگو است که پس از دعوای حقوقی ما و برنده شدن در این پرونده تعدادی عودت داده شد.

دسته سوم نیز آثاری است که به صورت قاچاق از کشور خارج شدند یعنی به واسطه یک حفاری غیرمجاز اکتشاف شدند و در دوره‌های مختلف از کشور خارج شدند، موزه ها این آثار را قبول نمی کنند در نتیجه این آثار در حراجی های مختلف به فروش می رسند و ایران بلافاصله پس از مشاهده این موضوع آنها را پیگیری می‌کند.

وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تشکیل خواهد شد

وی دررپایان تاکید کرد:

استرداد اموال فرهنگی یکی از شاخص‌ ترین دستاوردهای میراث فرهنگی است که در دولت اخیر بالغ بر ۳۶۰۰ اثر به ایران بازگشته، یکی از آنها سردیس سرباز هخامنشی است و در راه بازگشت به ایران می باشد، خوشبختانه در زمینه استرداد اموال فرهنگی، پلیسهای اموال فرهنگی کشور های مختلف به خصوص کشور ایتالیا با ما همکاری بسیار خوبی را انجام می دهند و کمک می‌کنند تا میراث جهانی حفاظت شود.

بحث و گفتگو