اسپوتنیک — قبلا کارتن‌های موز و کارتن های دست دوم لوازم خانگی معمولا برای کسانی که قصد اسباب کشی داشتند بسیار با اهمیت و حیاتی بوده است و معمولا این افراد از مغازه داران مختلف کارتن دست دوم خریداری می کردند. اما در حال حاضر مواردی مشاهده شده است که کارتن‌های لوازم خانگی با مارک خارجی اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند و قیمت های باورنکردنی بر روی آنها گذاشته می شود. معمولا مشتری این کارتن‌ها که قیمت بالایی نیز دارند، افرادی تشکیل می دهند که یا انواع تلویزیون، یخچال و ... را به صورت قاچاق و بدون کارتن وارد کشور کرده اند و بعد از خرید کارتن، آن لوازم را با قیمت بالاتر می‌فروشند یا سارقانی هستند که لوازم خانگی را به سرقت برده اند و برای این که کالای سرقت شده خود را به فروش رسانند به دنبال کارتن هایی با برند جنس سرقتی هستند. گروه سوم نیز افرادی هستند که تمایل دارند که کالاهای تقلبی و دست دوم خود را با این روش به نام جنس آکبند و اصلی به فروش رسانند. در این آشفته بازار، مردم عادی که مشتری لوازم خانگی و .... هستند مغبون اول و آخر به حساب می آیند چرا که کالای دست دوم و تقلبی را به اسم جنس نو و اصل با قیمتی بالا خریداری می کنند.
مسئله مهم در این بازار این است که قیمت این کارتن ها بسیار عجیب و غریب است که باور کردن آن چندان ساده نیست. با نگاهی به آگهی های سایت هایی مثل دیوار این واقعیت غیر قابل باور را می توان دید که قیمت کارتن های تلفن همراه، تلویزیون و یخچال که قبلا بین ۵ تا ۲۰ هزار تومان بوده است اکنون به قیمت ۴۰۰ هزار تومان و بیشتر به فروش می رسد. همچنین قیمت کارتن های یخچال فریزر هم بسته به نوع مارک و تمیزی کم و زیاد م شود.
مثلا کارتن یک یخچال فریزر دو قلو ۱۲۰ هزار تومان فروخته می شود و یک یخچال ساید بای ساید تا ۴۰۰ هزار تومان نیز قیمت دارد. در مواردی گاهی قیمت این کارتن ها به یک میلیون تومان نیز می رسد. این در حالی است که قیمت کارتن در روسیه بسیار ارزان است و فروش کارتن به این قیمت حتی خنده دار به نظر می رسد. قیمت کارتن خالی در روسیه هر کیلوگرم 4 روبل می باشد که معادل ۱۲۰۰ تومان است.
برای دقیق تر شدن این موضوع گزارشگر اسپوتنیک سری به کارتن سازی های ایرانی و مشتریان آنها زده تا در این مورد تحقیق نماید. با ما همراه باشید.
ابتدا به سراغ مدیریت یکی از کارتن سازی های تهران رفتیم که بنا بر تمایل شخص مدیریت از آوردن نام برند آنان معذوریم. ایشان در پاسخ به این سئوال گزارشگر که چرا در شغل تهیه و تولید کارتن سازی فعال هستند عنوان کرده است که با توجه به شرایط اقتصادی ایران و عدم امنیت شغلی در بعضی از صنایع، به نظرم بهتر است که افراد وارد حرفه ای شوند که استفاده آن کلی و همه گیر باشد و تخصصی نباشد. از این جهت صنعت بسته بندی و کارتن سازی می تواند تامین کننده مواد اولیه و مورد نیاز بسیاری از صنایع باشد. بنابراین اگر صنعتی از دور خارج شود باز گزینه های دیگری برای فعالیت وجود دارد. ایشان در مورد میزان سودآوری این حرفه معتقد است که هر حرفه ای می تواند سودآور باشد اگر شرایط آن رعایت شود. هزینه تمام شده هر کالا و خدمات اگر پایین نگه داشته شود، می تواند به سودآوری برسد. البته این صنعت مانند صنایع دیگر سبب پارو کردن پول نمی شود اما به اندازه خود سودآور است.
در ادامه گفتگو، بحث را به سمت مشاغل سیاهی که در این حرفه ظهور کره اند بردیم و نظر ایشان را به عنوان شخصی که سال ها در این حرفه مشغول بکار است جویا شدیم.
ایشان در این باره ادامه داد که در مورد مشاغل سیاه که در زمینه کارتن سازی ظهور کرده اند باید بگویم که بحث قاچاق و تقلب است. شروع این اتفاق از دو سال پیش در ایران بوده است که با قوطی روغن موتور خودرو های خارجی آغاز شده است. قبلا بعضی از تعویض روغنی ها تاکید می کردند که قوطی های روغن را سوراخ نکنید بلکه آن را از بالا باز کنید و خود روغن موتور تقلبی در آن ریخته و می فروختند.
در حال حاضر نیز برای قاچاق و تقلب، کارتن های سالم یکسری از لوازم الکتریکی صادراتی با قیمت بالا خرید و فروش می شود تا کالاهای دست دوم با قیمت کالاهای نو آکبند خرید و فروش شود.
او در مورد میزان درآمد صنعت تبدیل کارتن به ضایعات و آخال گفته است که این صنعت، صنعت متفاوتی است و اطلاعی در این زمینه ندارم. ما در کارتن سازی خود مواد اولیه دست اول تهیه می کنیم و بسته بندی که ما انجام می دهیم قطعا بازیافتی نیست.
سئوال اول خود را از آقای سلیمی از کارمند یکی از کارتن سازی های تهران در مورد علت انتخاب حرفه کارتن سازی پرسیدیم. ایشان معتقد است که صنایع بسته بندی فعالیتی است که جزو صنایع مادر می باشد و تمامی صنایع به آن وابسته هستند به همین علت در این زمینه فعالیت دارند. ادامه گپ و گفتگوی خود را با ایشان در زمینه سودآوری این حرفه ادامه دادیم. ایشان معتقد است که مثل سایر صنایع، صنعت بسته بندی هم سود آوری خودش را دارد که به دلیل اسرار کاری نمی توانم موضوع را بیشتر از این بازگو کنم. ایشان در مورد صنعت جمع آوری و بازیافت کارتن و مقوا در ایران و میزان درآمد این افراد عنوان کرده است که ضایعاتی هایی که ضایعات کارتن ها و مقواها را جمع آوری می کنند با استفاده از دستگاه هایی که دارند اقدام به تولید مجدد مواد اولیه به صورت تفکیک شده و درهم می نماید. در مورد میزان درآمد آنها اطلاعی ندارم.
سپس با تماس با یک کارخانه کارتن سازی دیگر، سئوالات متفاوتی در مورد صنعت کارتن پرسیدیم. این کارخانه کارتن سازی به تولید کارتن های لوازم خانگی می پردازد. مدیریت این کارخانه معتقد است که درصدی از مشتریان کارتن را مردم عادی تشکیل می دهند. چرا که با افزایش زندگی های آپارتمانی و فضای کمی که این خانه ها دارند، افراد دیگر فضایی برای نگهداری کارتن های خالی وسایل خود نداشته و آنها را دور می اندازند. اما وسایل همین افراد به محض اینکه بخواهند جابه جایی از محل زندگی خود داشته باشند، ممکن است آسیب جدی ببیند. بنابراین باید مراقب آن بوده و آنها را در جعبه های مناسب و مقاوم بسته بندی کنند.
همچنین قیمت کارتن برای مصرف کننده های نهایی به عوامل بسیاری مانند شهر، نوع تلویزیون و لوازم خانگی، برند آن و… بستگی دارد.
او در مورد تجارت سیاه در صنعت کارتن سازی و مشتریان کاذب عنوان کرد که برخی از افراد سودجو که جنس های قاچاق وارد کشور می کنند، کارتن های تلویزیون را با قیمت های بالا خریداری و اجناس خود را در آنها به فروش می رسانند. این افراد بسیار حرفه ای کار کرده و برند روی این کارتن ها را با لیزر پاک کرده و نام برند مورد نیاز خود را روی آن حک می کنند. دلال ها نیز این بازار را داغ کرده و قیمت های کذایی روی کارتن های دست دوم می گذارند. البته برخی نصاب ها نیز کارتن ها را از صاحب‌خانه‌ها گرفته و آنها را با قیمت بالا به این دلالها می فروشند.
برای جلوگیری از این سودجویی ها، مدیریت این کارخانه معتقد است که افراد سودجو همیشه در جامعه وجود دارند و این افراد برای کمی منفعت بیشتر دست به هرکاری می زنند. مراقب باشید در دام این افراد گرفتار نشده و از فروشگاه های معتبر خریداری کنید. با خرید مستقیم از فروشگاه هایی که لوازم و خدمات حمل و نقل را ارائه می دهند، می توانید جعبه تلویزیون و لوازم خانگی را با قیمت واقعی و کیفیت اصلی خریداری کرده و دست واسطه ها را در این میان کوتاه کنید.