در هیچ دوره ای بدن زنان به صورت طبیعی خود پذیرفته نشده است. در واقع هدف صنعت زیبایی، به ویژه در مورد زنان القا کننده ی این باور است که زنان برای کامل بودن به لوازم و ابزار آرایشی نیاز دارند و از این طریق به سود بیشتری می رسند. رفته رفته زنان اعتماد به نفس خود را از دست می دهند و ناخودآگاه این حس در آن ها به وجود می آید که ظاهر طبیعی شان خواستنی و دوست‌داشتنی نیست و برای پذیرفته شدن از سوی مردان باید از محصولات و خدمات آرایشی و جراحی‌های زیبایی کمک بگیرند.
برای بسیاری از انسان ها زیبایی ظاهری تمام و کمال هدف مهمی محسوب می‌شود. پرداختن به ورزش، تمرین‌های بدن‌سازی و رژیم های غذایی ، علاوه بر سلامتی، برای رسیدن به اندام و ظاهر زیبا انجام می شود. اما یکی از اقدامات اساسی افراد برای به دست آوردن زیبایی سپردن صورت و بدن خود به تیغ جراح است. بررسی ها نشان داده است که تمایل به زیبایی بدون نقص در ایران به نوعی جنون به نام “جنون زیبایی” تبدیل شده است.
متقاضیان عمل جراحی زیبایی چه می گویند؟
امروزه در ایران، تمایل بسیاری برای انجام جراحی‌های زیبایی به ویژه در زنان دیده می شود و و این امر باعث شده که رتبه ی ایران در میان کشورهای دنیا در انجام این جراحی ها را به زیر بیست برسد. البته این رتبه مورد جراحی بینی به زیر ۱۰ رسیده است. اما چرا زنان به این میزان از بدن خود ناراضی اند؟
برای بررسی عللی که افراد را به جراحی وا می دارد، به چند کلینیک زیبایی سر زدیم. در یکی از این کلینک‌ها با خانم جوان۲۶ ساله‌ای که به همراه مادرش به کلینیک آمده بود صحبت کردیم و از او در مورد علت مراجعه اش پرسیدیم. خانم جوان پاسخ داد: علت اصلی مراجعه ام تزریق ژل به لب هایم است، اما حالا که قرار است این کار را انجام دهم، قصد دارم به گونه هایم هم ژل تزریق کنم. با این که مادرم با عمل زیبایی موافق نیست و از نظرش صورتم هیچ مشکل ظاهری ندارد، اما در مقایسه با دوستانم که تزریق ژل انجام داده اند، چهرهام خیلی ساده و معمولی است. دوستانم پیشنهاد کردند که به این مرکز مراجعه کنم.
بی اطلاعی از عوارض جانبی جراحی زیبایی
از او پرسیدیم که آیا از عوارض احتمالی انجام این عمل های جراحی اطلاع دارد. او پاسخ داد: در رسانه‌ها و مجلات در مورد عوارض جانبی و مشکلات تزریق ژل خوانده ام، اما دوستانم را می بینم که از نتیجه ی عمل‌های زیبایی خود راضی هستند و مشکلی ندارند. من هم برای انجام این عمل ها به این کلینیک تخصصی آمده ام.
در ادامه این خانم جوان در مورد انگیزه های دیگرش برای انجام این عمل جراحی زیبایی گفت: ملاک اصلی برای یک زن در جامعه ما زیبایی است و زنان زیبا تقریبا موقعیت‌های شغلی، اجتماعی و ازدواج و ... مناسب تری به دست می آورند. ما در یک کشور اسلامی زندگی می کنیم و محدودیت پوشش داریم. چهره تنها بخش از زیبایی ظاهری یک خانم است که نمایان است. پس طبیعی است که خانم ها تلاش کنند حتی به قیمت انجام عمل های جراحی، صورت خود را زیبا تر کنند.
سه مرتبه جراحی کردم
در همان کلینیک با خانم ۳۳ ساله ای که منتظر نوبت ویزیت پزشک خود بود در مورد علت مراجعه اش سوال کردیم. این خانم توضیح داد: بینی ام سه بار دچار شکستگی شده است. مدتی قبل به مطب پزشکی رفتم که پس از معاینه ادعا کرد که بینی ام را کوچک می کند و قوز آن را هم از بین می برد. پس از گذشت دو سال از انجام جراحی و روتوش، بینی ام آن طور که پزشکم وعده داده بود کوچک نشد. هنگامی که متوجه شد به نظام پزشکی شکایت کردم، از من خواست که شکایتم را پس بگیرم و در ازایش حدودا چهار برابر هزینه ی جراحی ام را دریافت کنم. امروز هم به امید این که بتوانم ظاهر بینی ام را اصلاح کنم به این کلینیک آمده ام.
اگر به گذشته برگردم جراحی نمی کنم
او ادامه داد: اگر زمان برگردد هرگز بینی ام را جراحی نمی کنم. چون معمولا افراد حتی بعد از جراحی زیبایی هم احساس رضایت کامل نمی کنند. به علاوه متاسفانه اکثر افراد از حقوق خود به عنوان دریافت کننده ی خدمات زیبایی اطلاعات کافی ندارند. در صورتی که هر کاستی و سهل انگاری پزشک غیر قابل گذشت است. اگر نتیجه ی جراحی آن طور که پزشک به متقاضی وعده می دهد نباشد، مسئولیت تمام و کمال آن با خود پزشک است. یا به عنوان مثال اگر جراحی باعث به هم خوردن تقارن یا انحراف عضوی از صورت و بدن فرد شود یا مشکلات تنفسی و غیره به وجود آید، پزشک وظیفه دارد مشکل را رفع کند و خسارت وارد شده را بپردازد.
با یکی دیگر از متقاضیان جراحی زیبایی که عمل پروتز سینه انجام داده بود صحبت کردیم. این خانم جوان از تجربه ی جراحی زیبایی اش گفت: من ۴ اردیبهشت امسال عمل پروتز سینه انجام دادم. اما متاسفانه هنوز بعد از پنج ماه ورم و درد شدیدی در سینه هایم حس می کنم. راستش را بخواهید اصلا از جراحی ام راضی نیستم. برای این رفع این مشکل به پزشکم مراجعه کردم. بعد از معاینه گفت تا یک سال بعد از جراحی درد و ورم خواهی داشت. من فرد فعال و پر جنب و جوشی هستم و نمی توانم یک سال این شرایط را تحمل کنم. امروز به این کلینیک آمدم تا پزشک دیگری بتواند مشکلم را حل کند.
هزینه های گزاف جراحی زیبایی
متقاضی دیگری که برای عمل جراحی لیفت شکم مراجعه کرده بود، تجربه ی خود را بازگو کرد: هزینه عمل های جراحی زیبایی بسیار بالا و میلیونی است. از طرفی در ایران تقریبا هر پزشکی هزینه ی متفاوتی در مقایسه با سایر پزشکان اعلام می کند. در واقع جراحی زیبایی در ایران نرخ ثابت و معینی ندارد. پزشکانی هم که در هر نوع عمل جراحی معروف و سرشناس هستند هزینه های نجومی تعیین می کنند. من پس از تحقیقات طولانی توانستم یک پزشک که سرشناس نیست و هزینه ی مناسبی دریافت می کند، پیدا کنم.
چرا نباید زیبا شوم؟
خانم جوان دیگری هم در مورد انگیزه جراحی زیبایی اش برایمان گفت: چرا وقتی می شود از پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی استفاده کرد و به ظاهری زیباتر رسید، از این امکان استفاده نکنیم؟ من به واسطه ی کارم در روز با صد‌ها خانم که جراحی زیبایی انجام داده اند، سر و کار دارم و وقتی که از نتیجه ی عمل های شان سوال می کنم، می بینم که راضی هستند. به علاوه تجربه نشان داده است که عمل جراحی زیبایی اعتماد به نفس دختران و زنان را بیشتر می‌کند. اعتماد به نفس بیشتر به آن ها کمک می کند که در اجتماع بهتر ظاهر شوند و موقعیت های بهتری کسب کنند.
در کلینیک پوست و مو با دو پسر جوان هم برخورد کردیم و در مورد علت مراجعه ی آن ها به کلینیک پرسیدیم. یکی از آن ها پاسخ داد: من فیلم های خارجی زیادی تماشا می کنم. این باعث می شود که همیشه در ذهنم چهره و اندامم را با با بازیگران مقایسه کنم و دلم می خواهد شبیه آن ها باشم. به پزشک مراجعه کردم تا با ایجاد زاویه ی فک و چانه چهره ام را جذاب کند.
مشکلات تنفسی بعد از عمل های جراحی
این پسر جوان در مورد عوارض جانبی و خطرات احتمالی جراحی زیبایی گفت: در مورد ریسک این عمل ها اطلاعات زیادی دارم. اتفاقا یکی از دوستانم پس از تزریق ژل و زاویه سازی صورت دچار عفونت شد و مجبور شد به پزشک دیگری مراجعه کند. او از پزشکش که یک پزشک عمومی بود و تخصصی در این زمینه نداشت شکایت کرد. می دانم که هر عمل جراحی خطرات و عوارضی دارد. اما برایم اهمیتی ندارد و می خواهم هر طور شده جذاب تر به نظر برسم.
مخالف جراحی زیباییم
اما دوست این پسر جوان بیست و هشت ساله گفت : من علاقه ای به جراحی های زیبایی ندارم. با دوستم به این کلینیک آمدم تا تنها نباشد. به نظر من زیبایی نسبی و سلیقه‌ای است و دیدگاه هر فرد در مورد زیبایی با فرد دیگر متفاوت است. از طرفی تبلیغات افراطی رسانه ها و ماهواره ها مردم را به این کار تشویق می کند. متاسفانه نوعی رقابت و حسادت و چشم و همچشمی بین مردم و به خصوص جوانان به وجود آمده و همه می خواهند از دیگری زیباتر باشند. من معتقدم همه ی آفریده های خداوند به هر شکلی که آفریده شده اند زیبا هستند و همین تنوع جهان را جذاب تر کرده است. متاسفانه در بعضی موارد چهره ی افراد بعد از جراحی غیر طبیعی و نا متناسب می شود.
زیبایی به دست آمده از جراحی همیشگی نیست
این پسر جوان ادامه داد: جذابیت های ساختگی و مصنوعی در چهره و اندام زنان همیشگی نیست و متاسفانه کالا انگاری زنان روز به روز رایج تر می شود. این دیدگاه عمدتا از تبلیغات غرب و فضای مجازی تاثیر گرفته و سعی دارد، می‌خواهد به زنان القا کند که صورت و بدن طبیعی شان مورد پسند مردان نیست. البته این فضا سلیقه ی مردان را هم تا حدودی تغییر داده اما نمی توان گفت که همه ی مردان ظاهر مصنوعی را به چهره و اندام طبیعی ترجیح می دهند.
اتفاقا واقعیت این است بیشتر مردان این چهره ها و اندام های مصنوعی را برای مدت کوتاهی جذاب می بینند. این روزها بیشتر زنان شبیه به هم هستند و دیگر چهره های طبیعی و منحصر به فرد را کمتر می بینیم.
البته اگر شخصی مشکل اساسی در چهره یا بدنش داشته باشد، طوری که در زندگی عادی اش اختلال ایجاد شود، باید از پیشرفت علم در این زمینه کمک بگیرد. اما این موج که در کشور ما به راه افتاده و بسیاری دست به عمل های غیر ضروری می زنند، جای نگرانی دارد. اگر دقت کنید متوجه می شوید که به خاطر عمل های زیبایی دیگر نمی توان به راحتی سن زنان را تشخیص داد و همه جوان و در یک رنج سنی خاص به نظر می رسند.
اعتماد به نفس باید درونی باشد
او گفت: بهانه ی بعضی افراد برای انجام عمل های زیبایی پایین بودن اعتماد به نفسشان است و تصور می کنند با این کار می توانند اعتماد به نفس خود را تقویت کنند. در صورتی که اعتماد به نفس حسی است که از درون فرد نشات می گیرد نه از عوامل بیرونی. این گونه افراد بعد از عمل جراحی هم احساس رضایت کامل درونی ندارند و از این رو دوباره به جراحی های متعدد روی می آورند.
نا راضی بودن از ظاهر خود، به ویژه در زنان، باعث می شود که صورت و اندام طبیعی خود را به تیغ جراح بسپرند و به دنبال فرد جدیدی در خود باشند. این سطح از نارضایتی، در همه ی ابعاد فردی و اجتماعی زندگی نتایج ناخوشایند به دنبال دارد. انواع اختلالات جسمی و روانی، اختلالات تغذیه، مشکلات خانوادگی، استفاده افراطی از لوازم‌آرایشی، اتلاف پول و وقت و انرژی برای رسیدن به استانداردهای تعریف شده در رسانه‌ها، تغییر سلیقه جامعه، جدایی از ارزش‌های مذهبی و فرهنگی، دوری از ابعاد معنوی و باطنی و سرگرم شدن به جنبه‌های ظاهری و دنیوی را می توان به عنوان نمونه هایی از پیامدهای منفی این موضوع نام برد.