اسپوتنیک — وحید رجبلو نابغه ایرانی، 14 سال است که در حوزه IT فعال می باشد. او از برنامه نویسی گرفته تا کارهای سخت افزاری را در رزومه خود دارد. او همیشه دوست داشته است که شغل خاص خود را داشته باشد و دوست نداشته که کارمند ساده باشد و کارفرمایی داشته باشد. وحید رجبلو از بدو تولد درگیر بیماری ژنتیکی به نام SMA است و همین بیماری سبب شده است تا به تدریج قدرت دست و پای خود را از دست دهد. البته اشتباهات پزشکی و تشخیص های نادرست نیز سبب انجام چندین عمل در ستون فقرات و لگن او می شود که بعدها مشخص می‌شود هیچ‌کدام لازم نبوده و اگر این جراحی‌ها انجام نمی‌شد، در حال حاضر بدن وحید وضعیت به‌مراتب بهتری داشت. به دلایل گفته شده او اکنون دچار 98 درصد معلولیت شده است و دغدغه توانیابان را به راحتی درک می کند. او با دو درصد از توان خود اقدام به شروع استارت آپ ویژه ای به نام "توانیتو" نموده است تا توانیابان زندگی بهتری را تجربه کنند و به راحتی به نیازهای خود پاسخ دهند. این جوان فعال با "نشدن" بیگانه است و فعل "خواستن" و "توانستن" را با دو درصد از توان خود به گونه ای صرف کرده است که در میان 10 کارآفرین برجسته جوان دنیا قرار گرفته است. او همراهی خانواده خود را دلیل بزرگی برای رسیدن به موفقیت های خود می داند. مشکل بزرگ او برای توسعه دادن کسب و کار خود جذب سرمایه است و او درصدد است تا با جذب سرمایه استارت آپ خود را وسعت بخشد تا بتواند خدمات گسترده تری به افراد توانیاب بیشتری ارائه کند. او عنوان کرده است که شخص سرمایه گذار در قبال حمایت مالی سهم دریافت می کند.
این نابغه ایرانی تحصیلات خود را تا سوم راهنمایی به صورت غیرحضوری در خانه ادامه داده و پس از آن به علت مخارج بالای مدارس موفق به ادامه تحصیل نشد، بنابراین وحید رجبلو خود پای کامپیوتر نشست و به صورت خودآموز برنامه‌نویسی را یاد گرفته و وارد با زار کار شد. او در نهایت توسعه دهنده استارت آپ موفق "توانیتو" شده است.
مصاحبه جذاب گزارشگر اسپوتنیک را با این نابغه خوش فکر می خوانیم:
اسپوتنیک: ایده شروع استارت آپ موفق توانیتو از کجا آمده است؟
من 14 سال است که در حوزه آی تی فعال هستم و در این حوزه کار کردم و تخصص دارم. کار من در زمینه برنامه نویسی به صورت حرفه ای است. تا اینکه معلولیت شدیدم، من را محدود کرد و انجام پروژه برای من سخت بود. من دوست داشتم که دیگر شغل خود را داشته باشم و نیاز به درآمد زایی نیز داشتم. از طرف دیگر نیازهای ساده ای که برای افراد عادی به سادگی انجام می پذیرد برای فرد دارای معلولیت مانند جنگیدن است و همیشه یکی از اعضای خانواده درگیر است تا این کارهای روزمره انجام شود. ایده استارت آپ من از همین جا به ذهنم خطور کرد که نیاز داشتم یکسری از خدمات برای من از طریق تلفن یا اپلیکیشن در منزل انجام پذیرد. ابتدا به عنوان تست این کار را انجام دادم و متوجه شدم که با وجود 10 میلیون افراد توانیاب این نیاز به صورت پر رنگی در ایران وجود دارد و جای خالی آن حس می شود. بنابراین در سال 95 این استارت آپ را شروع کردم.
اسپوتنیک: چه کسی در موفقیت این کار به شما کمک کرد و سرمایه این کار را از کجا تامین کردید؟
بودجه اولیه این کسب و کار از سمت خودم با 200 هزار تومان تامین شد چرا که تخصص هایی در زمینه برنامه نویسی و برندینگ داشتم و اکثر کارهای این استارت آپ را خود انجام دادم. هزینه 200 هزار تومان در سال 95 در حال حاضر 50 برابر شده است. پس از آن از حمایت مردمی استفاده کردم و حدود 4000 نفر به این پروژه کمک کردند و توانستم فعالیت خود را دو سال ادامه دهم. پس از دو سال موفق به جذب سرمایه شدم و در حال حاضر برای دوره دوم جذب سرمایه اقداماتی انجام می دهم که البته شیوع ویروس کرونا سبب شد تا کمی به تعویق بیفتد. لازم به ذکر است که من خانواده بسیار همراهی دارم و می توانم بگویم اگر خانواده ام نبودند من در این موقعیت نبودم. اما بیشتر از همه من مدیون برادر کوچکم هستم که از زمانی که این کسب و کار بزرگ شد و مدیریت آن برایم سخت شد همه زندگی خود را رها کرد و در کنار من فعالیت کرد. در حال حاضر او دوست و شریک من و همیشه همراهم است.
اسپوتنیک: روند کار شما در دوره شیوع ویروس کرونا چگونه است؟
پس از شیوع ویروس کرونا و اعلام رسمی قرنطینه ما سعی کردیم تا برای امنیت افراد توانیاب خدماتی ارائه نکنیم. پس از انجام پروتکل های بهداشتی و امنیتی بر روی سرویس دهنده ها و بروز رسانی آنها در این زمینه دوباره فعالیت خود را با ایمنی بالا از سر گرفتیم. در حال حاضر به علت کمبود بودجه کمی مشکل تبلیغات داریم.
اسپوتنیک: چند نفر در حال حاضر در این استارت آپ کار می کنند؟
استارت آپ توانیتو در حال حاضر 13000 نفر کاربر دارد و در استان های تهران و البرز حدود 600 تا 700 نفر خدمات ارائه می دهند. من دوست دارم که این اتفاق برای شهرهای دیگر بیفتد اما نیازمند جذب سرمایه بیشتر است. من در حال حاضر 17 کارمند دارم که بطور مستقیم کار می کنند و حقوق دریافت کرده و بیمه می شوند.
اسپوتنیک: ویژگی خاص استارت آپ شما چیست؟
خدمات استارت آپ توانیتو بسیار گسترده است. این خدمات می تواند شامل خدمات آموزشی، سلامت و یا عمومی باشد. در حوزه خدمات عمومی می توان به خدمات آرایشگری، خیاطی، عکاسی، وکالت، مشاوره و ... اشاره کرد. در حوزه سلامت این خدمات می تواند شامل اخذ وقت ویزیت برای فیزیوتراپ، کادرمان، گفتار درمان، پزشک، دندانپزشک و ... باشد. ابتدا این بازار فقط شامل توانیابان بود اما به مرور با درخواست های متعددی از سمت سالمندان روبرو شدیم که این استارت آپ توانست در این زمینه نیز خدماتی ارائه دهد. همچنین افراد آسیب دیده موقت نیز در رده مخاطبین ما قرار گرفتند و بازار ما بزرگتر شده است.
اسپوتنیک: چه گلایه ای از مسئولین ذیربط در این حوزه دارید؟
من زیاد اهل گلایه نیستم اما باید بگویم که جامعه ایران یکی از جوامعی است که بیشترین افراد توانیاب را در سطح دنیا دارد. ما در ایران توانیابانی داریم که به صورت مادرزادی چار معلولیت شده و یا جنگ سبب آن شده است. همچنین حوادث نیز سبب معلولیت بسیاری از افراد جامعه شده است. به علت طیف وسیع افراد توانیاب، سازمان های دولتی مانند بهزیستی نیز نمی توانند پاسخگوی همه نیازهای این دسته از افراد باشند. بنابراین نیاز به بخش خصوصی در این زمینه احساس می شود. من بعنوان یک بخش خصوصی با درک بالا از شرایط توانیابان وارد این حوزه شدم و توقع عدم همکاری از سمت بهزیستی را نداشتم. همچنین توقع نداشتم تا در این زمینه حمایت مالی نشوم و با انوع سرمایه گذار روبرو شوم که گاها فقط به فکر سود مالی هستند و نگاه اجتماعی به این قضیه ندارند. سود اصی استارت آپ توانیتو الان دیده نمی شود و بعدا مشخص خواهد شد چرا که این استارت آپ خواهد توانست میلیون ها توانیاب را به زندگی برگرداند تا دیگر نه تنها بار مالی برای خانواده و جامعه نداشته باشند بلکه خود به شخصی تبدیل شوند که برای خانواده و جامعه ارزشمند شوند. بنابراین توقع دارم که نگاه متفاوتی نسبت به این کسب و کار داشته و این کار را بزرگتر و انسانی تر ببینند و فقط به دنبال سود مالی این کار نباشند. من نباید برای گرفتن یک وام ساده برای اجاره دفتر کار بارها به ارگان های مختلف رجوع کنم و برای گرفتن مجوز اینچنین به سختی بیفتم و پشت درهای بسته بمانم. چرا من باید مالیات بدهم و بر چه اساسی یک کسب و کار اجتماعی معلولیت خود نمی تواند خود را بیمه کند. این ها گلایه های من از سازمان های ذیربط است.