دكتر اميد شكری كله سر تحلیلگر ارشد دیپلماسی و امنیت انرژی و نویسنده سایت United World International در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار اسپوتنیک از وضعیت تنش بین ایران و آمریکا و تاثیر بر قیمت انرژی در بازار توضیح داد.
پیش بینی شما نسبت به وضعیت قیمت نفت در بازار جهانی چیست؟
اصل حاکم در بازار جهانی نفت عصر عرضه و تقاضا است. در ماه گذشته، اوپک در جلسه ای در وین مقرر کرد، که به میزان 400 تا 500 هزار بشکه تولید کشورهای عضو این سازمان و غیر عضو را کاهش داد.
در ماه سپتامبر، زمانیکه پالایشگاه های آرامکو در عربستان سعودی توسط پهپادها مورد حمله قرار گرفت، قیمت نفت افزایش یافت. اما پس از اینکه آرامکو به ظرفیت تولیدی خود قبل از حمله برسد قیمت نفت به روال عادی برگشت.
در اوایل بهار تا اواسط تابستان نیز به دلیل افزایش خطرات در تنگه هرمز و ادامه پیدا کردن توقیف تانکرها در این منطقه، شوک آنی به بازار وارد شد و پس از برطرف شدن نا امنی ها و کاهش تنش ها قیمت نفت به روال عادی برگشت. اگر بار دیگر تنش بین آمریکا و ایران یا دیگر گروه های نیابتی در تنگه هرمز یا در دیگر تنگه ها یا در مسیرهای ترانزیتی نفت ادامه پیدا کند، می توان چنین انتظار داشت که شوک در بازار جهانی نفت وارد شود و باعث افزایش قیمت نقت می گردد.
اما اگر امریکا و ایران بتوانند این بحران را مدیریت و کنترل کنند قیمت نفت به حالت عادی خود ادامه خواهد داد. اما اگر تنشی در منطقه یا افزایش تقاضا در خرید نفت بوجود آید متعاقبا قیمت نفت نیز رشد خواهد داشت.
وضعیت درگیری بین آمریکا و ایران چه تاثیری بر بازار انرژی می گذارد؟
تنش بین این دو کشور در منطقه مطمئنا نه فقط بر بازار انرژی این منطقه بلکه بر بازار جهانی انرژی تاثیر مستقیم منفی خواهد گذاشت که اثر نامطلوبی بر رشد اقتصادی کشورهای صنعتی چون ژاپن و چین خواهد گذاشت. احتمال افزایش تنش ها پس از ترور سردار قاسم سلیمانی در آینده همچنان وجود دارد، ولی هر دو طرف علاقه ای برای ایجاد درگیری با یکدیگر ندارند. حتی با حمله ایران به پایگاه های آمریکایی، آمریکا دست به اقدام متقابل نزد و آمادگی خود را برای صلح اعلام کرد، به نوعی نشان داد که خواهان افزایش درگیری در منطقه نیست و می توان با مذاکرات موضوعات را حل کرد.
مذاکره بین آمریکا و ایران نه تنها بر امنیت و ثبات در منطقه بلکه بر بازار انرژی تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
اگر دونالد ترامپ ایران را تهدید به تحریم های بیشتری کند، آیا ایران می تواند نفت تولید و به فروش برساند؟
زمانیکه ایالات متحده آمریکا از توافق هسته ای برجام به طور یکجانبه خارج شد، مقامات این کشور اعلام کردند، که هدف تحریم ها به صفر رساندن صادرات نفتی ایران است. در همین راستا آمریکا در یک بازه شش ماهه برای بعضی از خریداران نفت ایران معافیت هایی را صادر کرد تا بتوانند جایگزینی برای نفت ایران بیابند؛ پس از اتمام بازه شش ماهه معافیت ها تمدید نشد، که این خود گویای مصمم بودن اراده آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران می باشد.
با تحریم های ایالات متحده آمریکا بر صنعت نفتی ایران، سهم صادرات ایران به میزان چشمگیری در منطقه و بازار جهانی کاهش یافته و در عوض سهم صادرات کشورهایی چون روسیه، عربستان سعودی، عراق و ... افزایش یافته و بر ایران تاثیر منفی گذاشته است.
ایران فرصتی که در زمینه صادرات نفتی دارد بدین گونه است که از طریق کشور ثالثی و یا بازار های سیاه اقدام به فروش نفت خود کند. یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران در این بازار چین است. جنگ تجاری میان ایالات متحده آمریکا و چین فرصت خوبی برای ایران فراهم می کند تا ایران صادرات نفت در بازار سیاه را به این کشور ادامه دهد و مانع از به صفر رسیدن صادرات گردد.
در صورت تشدید تحریم ها از سوی ترامپ، باید دید مشتریان نفت ایران در بازار سیاه می توانند ریسک خرید نفت ایران را بپذیرند یا خیر.