اسپوتنیک - قطعی سراسری اینترنت در ایران به دستور شورای امنیت و پس از آغاز اعتراضات سراسری به گرانی بنزین در 25ام آبان سال جاری آغاز شد. طبق گزارش نت بلاکس، میزان دسترسی اینترنت در ایران در اوج قطعی‌ها تنها به 5 درصد کاهش یافته بود.
اما اینترنت خارج از نقشی که در زندگی امروزه انسان‌ها دارد و گاها زندگی روزانه بدون وجود آن با سختی‌های بسیاری روبرو می‌شود؛ به صورت کلی و در اقتصاد یک کشور نیز عاملی تاثیرگذار است. برای درک بیشتر تاثیر بسزای اینترنت در اقتصاد یک کشور باهم به بررسی چند مورد قطعی اینترنت در کشورهای مختلف و نتایج زیان بار آن می‌پردازیم.
طبق گزارش نت بلاکس در نوامبر سال 2019 و در روزهای تظاهرات های ضد دولتی، اقتصاد عراق به خاطر قطعی اینترنت، 1.4 میلیارد دلار متضرر شد. قطعی اینترنت در ماه های ژوئن و ژوئیه سال 2019 در سودان نیز خسارتی یک میلیارد دلاری به اقتصاد این کشور وارد کرد.
طبق آخرین گزارش ارائه شده توسط مرکز آماری استاتیستا (statista.com) که برگرفته از شاخص‌های اعلام شده توسط بانک جهانی، اتحادیه بین‌المللی مخابرات راه دور، یوروستات (Eurostat) و اداره آمار ایالات متحده آمریکا است، نشان می‌دهد که خسارت اقتصادی وارده ناشی از قطع اینترنت در ایران به صورت روزانه، حدود 61 میلیون دلار بوده است.
خسارات اقتصادی یاد شده و همچنین اختلال در زندگی روزمره شهروندان عادی این پرسش را به وجود می‌آورد که آیا در زمان قطع ارتباط اینترنت خارجی در یک کشور می‌توان به گونه‌ای به ارتباط با جهان خارج دست یافت؟
اسپوتنیک در این راستا با آقای عليرضا علمی، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات، رئیس انجمن شرکتهای اینترنتی همکلام شده است که مشروح آن در ذیل تقدیمتان می‌شود:
از نظر فنی چنین چیزی امکان ندارد زیرا تجهیزاتی در اختیار مردم عادی، یا تلفن‌های همراه و یا کامپیوتر است؛ گوشی تلفن همراه به صورت ماکسیمم ارسال و دریافت اطلاعاتش از طریق امواج الکترومغناطیسی با بی تی اس محل قرار گیری فرد انجام می‌شود و توان ارسال و دریافت فرکانس باند کی یو را ندارند پس با گوشی و ادواتی که در اختیار مردم عادی هست، این قضیه منتفی است.
اما اگر قرار باشد مردم از تجهیزات خاصی استفاده کنند اولا این تجهیزات بسیار بزرگ هستند و ثانیا باید در فضای باز قرار بگیرند که توان ارسال به ماهواره‌ها را داشته باشند وثالثا در صورت در اختیار داشتن این تجهیزات به این علت که اینترنت یک ارتباط دو طرفه است نیاز به یک فرکانس اختصاصی است که هزینه بالای این فرکانس اختصاصی به همراه هزینه‌های بالای تجهیزات این موضوع را منتفی می‌کند. از سوی دیگر استفاده از این دستگاه‌های ارسال امواج قوی در ایران غیرقانونی است و خارج از مسائل قانونی این دستگاه‌ها به علت نویزی که دارند، سیستم مخابراتی را مختل می‌کنند و آثار زیان باری بر روی سلامتی مردم دارند.
تاراس تاتارینف، کارشناس امنیت اطلاعات در این خصوص به اسپوتنیک گفت:
اگر شبکه به صورت فیزیکی قطع شده باشد، راهی برای یافتن کانال ارتباطی جایگزین به صورت ماهواره‌ای و یا با استفاده از وسائل دیگر وجود ندارد.
اگر شبکه به صورت فیزیکی قطع نشده باشد پس مسلما روش‌هایی برای دور زدن انسداد اینترنت مانند VPN و راه‌های بسیار دیگر برای دور زدن فیلترینگ وجود دارد. در صورت عدم قطعی فیزیکی شبکه می‌توان با استفاده از ترفندهای مختلف مانند مسیریابی یا رمزگذاری، سطوح فیلترینگ را به روش‌های مختلف دور زد که این امر بسته به پتانسیل‌های موجود است. ترفندهای بسیاری از قبیل وی‌پی‌ان، مسیریابی پیازی و TOR برای دور زدن فیلترینگ موجود است.
درباره هزینه این ترفندها از آنجا که این کار به تجهیزات زیادی نیاز ندارد، بلکه به دانش و مهارت‌های تخصصی نیاز دارد باید گفت که موضوع هزینه نیست بلکه مهارت است. تنها بهایی که باید برای این امر پرداخت شود اجاره سرور است و این مبلغی بیش از چند صد دلار نخواهد بود.