صنعت داروسازی روسیه درزمینه پروژه جایگزینی واردات نه تنها به سطح خودکفایی رسیده بلکه پتانسیل صادراتی را در سطح بین المللی نشان داده است.
طبق آمار مرکز صادرات روسیه ، این کشور مواد داروسازی و دارو به میزان ۷۰۰ میلیون دلار در سال صادر می کند.
جایگاه ویژه در این عرصه به تولید داروهای ایمونولوژی و واکسن ها اختصاص دارد که نه تنها کشورهای شوروی سابق و آمریکای لاتین از آن بهره گرفته بلکه کیفیت و تاثیر خود را در بازار خاور میانه نیز نشان داده است.
شرکت برجسته روسی مربوط به تولید داروهای ایمونولوژی و واکسن های «پتروواکس فارم» برای اولین بار دورنمای جدید تعاملات روسیه و جمهوری اسلامی ایران را در زمینه داروسازی گشود. در سال ۲۰۱۶ این شرکت توافق سه جانبه را با شرکت های داروسازی برجسته ایرانیSobhan Recombinant Protein و Arvin Biopharma LTD در زمینه تولید محلی واکسن های روسی ضد آنفولانزای «گریپ پلوس» در ایران در مدت زمان سه سال امضاء کرد.
یلنا آرخانگلسکایا، رئیس سابق شرکت داروسازی « پتروواکس فارم» خاطر نشان می کند که تمامی واکسن های تولید شده شرکت گواهی بین المللی اروپایی GMP دارند:
« ارسال اولیه واکسن به ایران در سال ۲۰۱۶ صورت گرفت. در آن زمان بالای ۱۰۰ هزار دوز بود که تمامی آزمایشات بالینی را پشت سر گذاشته و در ایران ثبت شدند. به ویژه برای این کار ما برای ایرانی ها بسته ها و دستورالعمل های استفاده به زبان فارسی آماده کردیم. ما همچنین آرام و نماد ویژه ای متشکل از دو پرچم روسیه و ایران با پرنده ای طراحی کردیم. این پرنده سمبل همکاری کشورهای ما در زمینه ایمونولوژی است. حجم اصلی کار ، ایجاد چرخه فناوری کامل تولید واکسن در موسسه آنتی ژنی واکسن و سرم سنت پترزبورگ است. کیفیت این آنتی ژن ها از نظر بالینی اثبات شده با استانداردهای برجسته جهانی مطابقت دارد به طور مثال آنچه که در اختیار غول های داروسازی جهانی با نام Abbott قرارد دارد.»
آرخانگلسکایا ضمن یادآوری پتانسیل عظیم بازار ایران برای واکسن هایMade in Russiaبیان داشت: « در حال حاضر بازار در ایران برای ما یعنی ۲.۵ میلیون دوز. جمعیت تقریبا ۸۰ میلیون نفر است. بنابراین قابل درک است که پتانسیل در ایران بسیار بالاست. اما این قانون وجود دارد: « اگر تولید محلی باشد شما ۹۵ درصد بازار را در این کشور خواهید داشت. در واقع دولت این کشور تصمیم دارد تا زمانی که محصول محلی خود را ندارد، آنرا وارد تقویم ملی واکسیناسیون نمی کند.»
علی بامداد ، مدیر فروش شرکت داروسازیArvin Biopharma LTD در مصاحبه ای با اسپوتنیک در خصوص جذابیت های داروی روسی « گریپ+» در بازار دارویی ایران شرح می دهد:
« ما پیشنهاداتی از طرف وزارت بهداشت و سلامی و سایر سازمان های دولتی که تعاملات زیادی با روسیه دارند، داشتیم. در واقع فناوری با کیفیت بالای تولید واکسن و استفاده از عناصر بی خطر در آن مانند پلی اکسیدانیوم «گریپ +» توجه زیاد پزشکان ایرانی را به خود جلب نمود.»
بامداد خاطر نشان کرد که داروی «گریپ+» نه فقط به خاطر اجرای واکسیناسیون در ایران مهم بوده بلکه در مقایسه با سایر انواع واکسن های بین المللی ، داروی روسی موثر تر بوده است و همچنین عوارض جانبی خطرناکی نیز ندارد: « این داروی روسی منحصر به فرد است و مشابه آن را ما ندیده ایم. در حال حاضر «گریپ+» نوآورانه ترین و منحصر به فرد ترین داروست. استفاده از این واکسن که به طور کامل تمامی آزمایشات بالینی را در کشور ما پشت سر گذاشته است، می تواند از عوارض شدیدی که طی بیماری آنفولانزا ایجاد می شود، جلوگیری نماید و در سطحی نیز نه تنها سلامتی فرد حفظ می شود بلکه از لحاظ مالی نیز به صرفه است.»
یک محصول منحصر به فرد صادراتی داروسازی روسیه که توجه ایرانی ها را به خود جلب کرد توسط شرکت « جنریوم» تولید می شود ، تست پوستی Diaskintest است که عفونت سل را با ریسک بالای ابتلا به این بیماری در واکنش به واکسن نشان می دهد.
دیمیتری کودلای مدیر کل شرکت علمی تولیدی «جنریوم» در مصاحبه ای با اسپوتنیک توضیح می دهد که در پاییز سال ۲۰۱۷ وزارت بهداشت و درمان جمهوری اسلامی ایران Diaskintest را ثبت کرده و مراحل الحاق دارو به برنامه دولتی انجام شد:
«داروی تشخیصDiaskintest نه تنها برای ایران بلکه برای کل جهان منحصر به فرد است، از آنجا که این دارو طراحی اصلی دانشمندان روسی بوده و هیچ مشابهی در کل جهان دارد و همچنین به خوبی از روش های دیگر تشخیص به خاطر سادگی نمونه برداری و قیمت پایین متمایز است. این دارو در سال های مختلف جوایز دولت روسیه وجایزه معتبر گالن را بدست آورده است.»
دیمیتری کودلای خاطر نشان می کند که یادداشت تفاهم سه جانبه امضاء شده در ماه فوریه سال ۲۰۱۸ توسط شرکت «جنریوم» ، شریک داروسازی ایرانیBIOSUN PHARME و همچنین شرکت روسیRSC Pharm باعث می شود که علاوه بر Diaskintest ارسال طیف گسترده ای از داروهای روسیه به ایران صورت گیرد: « همکاری ما با ایران جنبه ی طولانی مدتی دارد، از آنجا که نه تنها ارسال ها بلکه انتقال مرحله ای فناوری های تولید را شامل می شود که ممکن است تقریبا ۵ سال طول بکشد. علاوه بر این در چارچوب توافق ما قصد داریم در سال های آینده ارسال دارو برای درمان بیماریهای خاص و دارای اهمیت اجتماعی مانند هموفیلی، بیماری گوشه، فیبروزسیستیک و غیره را انجام دهیم.»
لازم به یادآوری است که ارسال واکسن های روسی منحصر به فرد و داروها به جمهوری اسلامی ایران با همکاری و تعامل «مرکز صادرات روسیه» و موسسه دولتی حمایت از صادرات غیر جدی روسیه انجام می شود که به صادرات میهنی، طیف وسیعی از اقدامات مالی و غیر مالی حمایتی را ارائه می دهد.