اسپوتنیک - دولت یمن در یک هشدار بینالمللی اعلام کرد که نفتکش صافر (Safir) که با یک میلیون بشکه نفت از سال 2015 در سواحل یمن رها شده است هر لحظه میتواند به یک فاجعه بی سابقه زیست محیطی که بر کل دریای سرخ و بخشی از خلیج فارس تاثیر میگذارد، مبدل شود.
آندری پیشکف، کارشناس محیطزیست روس در این خصوص به اسپوتنیک گفت: در صورت نشت جدی، کل ناحیه دریای سرخ با لایهای از نفت پوشیده خواهد شد که البته طبیعت و مردم عادی بیشتر از این معظل رنج خواهند برد.
وی در ادامه افزود: در خصوص این تانکر برای من سوال منطقی پیش میآید و آن اینست که چرا تا کنون این نفت خارج نشده است. در حالی که حوثیها به این نفت احتیاج دارند. به همین دلیل سناریوهای دیگری پیش روی قرار میگیرند؛ یا نفتی در نفتکش نیست یا چیزی مانع حوثیها میشود.
با محمد درویش، کارشناس محیطزیست در خصوص این فاجعه احتمالی و ابعاد آن و همچنین امکان وقوع چنین حادثهای در خلیجفارس همکلام شدیم.
اسپوتنیک: ابعاد فاجعه زیست محیطی را در صورت وقوع چنین حادثهای چگونه ارزیابی مینمایید؟
به طور متوسط هر یک لیتر نفت بسته به موقعیت، جریان دریایی و دمای آب بین 250 تا 1000 لیتر آب را میتواند از حیز انتفاع ساقط کند؛ به عبارتی دیگر ماهیت وجودی آب و تمامی موجودات زندهای که در آن هستند را از بین ببرد. بنابراین یک میلیون بشکه میتواند فوق العاده فاجعهبار باشد.
ما هنوز فاجعه خلیج مکزیک توسط BP (لکه نفتی خلیج مکزیک یک لکه نفتی است که بر اثر نشت نفت از یک چاه نفت دریایی در خلیج مکزیک به وجود آمده. این نشت پس از انفجار سکوی نفتی دیپواتر هورایزون تحت مسؤلیت شرکت نفت بریتانیا در تاریخ 20 آوریل 2010 ایجاد شد) را فراموش نکردهایم. این فاجعه تا چند سال با وجود استفاده از تکنولوژیها و ابزار آلات مجهز ایالات متحده آمریکا و بریتانیا ادامه داشته و برطبق برآورد سازمان ملل میلیاردها قطعه ماهی در اثر این فاجعه از بین رفتند. بنابراین این موضوع میتواند یک معضل کاملا جدی برای دریای سرخ، خلیج عدن و دریای عمان باشد.
موضوعی که برای من جالب است اینست که چرا ایالات متحده، که ادعای منافع مردم منطقه را دارند، از نفوذ خود بر عربستان سعودی استفاده نمیکند و چند روز آتش بس برای خارج کردن این نفتکش از منطقه اعلام نمیکنند.
اسپوتنیک: آیا در صورت نشت نفت از این نفتکش، تاثیرات مخرب زیست محیطی آن ممکن به خلیجفارس و دریای عمان نیز برسد؟
بستگی دارد. در چنین مواقعی معمولا یکسری باکتریهای نفت خوار در آب به سرعت زاد و ولد میکنند، بعنوان مثال وقتی که صدام حسین چاههای نفتی کویت را منفجر کرد، همه پیشبینی میکردند که ابعاد این فاجعه دستکم تا صد سال در منطقه بماند اما به دلیل وجود این باکتریها که ایالات متحده نیز در پخش آنها در منطقه کمک کرده بود، در کمتر از شش سال شاهد این بودیم که آثار نفت پاک شد. در این خصوص نیز باید دید در صورت وقوع چه اتفاقی میافتد و ابعاد این حادثه تا چه اندازهای خواهد بود.
اسپوتنیک: با توجه به شرایط موجود در خلیجفارس و تنگه هرمز، در صورت وقوع چنین حادثهای در این منطقه، ابعاد فاجعه زیست محیطی را چگونه پیشبینی میفرمایید؟
در حال حاضر و با توجه به گزارشی که از پهنههای کویرهای دریایی توسط سازمان ملل متحد در سال 2018 منتشر شد، بخشی از کویرهای دریایی دنیا در خلیجفارس و دریای عمان بودند. کویرهای دریایی اصطلاحی است که اشاره به مناطقی در دریاها، خلیجها و اقیانوسها دارد که در آنها عملا هیچ موجود زندهای در آب یافت نمیشود. در نتیجه این گزارش در حال حاضر نیز میزان آلایندگی در این دو پهنه آبی دستکم 40 برابر شرایط نرمال است. اگر چنین اتفاقی در خلیجفارس و یا دریای عمان بیافتد، این فاجعه به علت عمق کم خلیجفارس جبران ناپذیر خواهد بود.
در مورد اتفاق اخیر و توقیف نفتکش بریتانیایی توسط ایران نیز یکی از دلایل این بود که این نفتکش مواد آلاینده خود را وارد آبهای خلیجفارس میکرد و یکی از پروتکلهای دریایی را نقض کرده بود.