گزارش و تحلیل

نشست ورشو؛ سایه روشن یک شکست دیگر برای آمریکا

امروز اجلاس دو روزه ورشو به پایان میرسد. نشستی که با میزبانی لهستان و تدارک پر هیاهوی ایالات متحده همراه بود اما چنانچه انتظار میرفت، تاکنون چیزی فراتر از یک رهآورد تبلیغاتی گذرا را در بر نداشته است.
Sputnik

بلکه با نوعی عقب‌نشینی تاکتیکی از جانب دعوت‌کننده اصلی یعنی آمریکا همراه بوده است که یکی دیگر از تلاش‌های کاخ سفید در راه ایجاد ائتلاف چند جانبه علیه ایران را به "صلح و امنیت در خاورمیانه" تغییر عنوان داده تا از خالی ماندن صندلی‌های کنفرانسش جلوگیری کند.

اما علی‌رغم حذف رسمی نام ایران از محورهای این اجلاس، اظهارات رسانه‌ای مقامات ایالات متحده و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن که نتوانستند انگیزه خود را مخفی نگه دارند سبب شد تا از مجموع 80 کشور دعوت شده تنها 28 کشور در سطح مطلوبِ اجلاس یعنی وزرای خارجه شرکت کنند. در همین رابطه ولادیمیر ساژین، تفسیرگر آژانس اسپوتنیک وضعیت برپایی کنفرانس ورشو را چنین توضیح می‌دهد که: «رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی، به لهستان نمی‌رود. وزیر خارجه آلمان، هایكو مااس و وزرای خارجه برخی از كشورهای اروپایی نیز جلسه ورشو را نادیده می‌گیرند. بسیاری از کشورها تنها توسط مقامات رتبه پایین نمایندگی دارند. مسکو نماینده خود را اصلا به پایتخت لهستان نمی‌فرستد. تهران به این دیدار واکنش منفی نشان داد و آن را "سیرک در ورشو" نامید».

در واقع این طور به نظر می‌آید که پس از اعمال نافرجام تحریم‌های "دندان‌شکن" توسط آمریکایی‌ها در پی خروج آنها از "برجام"، مبارزات فعال برای ایجاد یک ائتلاف ضد ایرانی از آخرین بلیط‌های بخت‌آزمایی دونالد ترامپ خواهد بود. پس شاید بتوان از یک جنبه به دولت ترامپ حق داد که به طور مداوم، برنامه تبلیغات انتخاباتی خود را دنبال کند. هر چند این طور به نظر می‌آید که تا اینجای کار، دولت ایالات متحده در نمایش تبلیغاتی خود نیز چندان موفق نبوده است.

روز گذشته وبگاه بی‌بی‌سی مانیتورینگ که به صورت تخصصی در زمینه رصد فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی متمرکز است، گزارشی در مورد هشتگ انتشار یافته با موضوع نشست لهستان مطرح کرده است. این گزارش ضمن اشاره به "ساختگی بودن موج هشتگی موافق آمریکا در توئیتر" اذعان داشته: «تحلیل بیش از ۱۴۰۰۰ توییتی که در ماه گذشته میلادی از هشتگ "ماازنشست‌لهستان‌حمایت‌می‌کنیم" استفاده کرده‌اند، نشان داد که اصل اغلب این توییت‌ها به تنها ۸ حساب کاربری باز می‌ گردد».

 

از سوی دیگر پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور ایران نیز در واکنش به توئیت فارسی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده نوشته: «قرار بود مردم چهلمین جشن انقلاب را نبینند، دیدند. قرار بود اجلاس ورشو، ائتلاف سران جهان علیه ایران شود، رسوایی اکانت‌های فیک توییتری شد! و همزمان ایران در سوچی بازیگرکلیدی منطقه است.»

البته این اشاره پرویز اسماعیلی به "اکانت‌های فیک توئیتری" بی‌ارتباط با فعالیت‌های یکی از سازمان‌های خشونت‌طلب با نام مجاهدین خلق ایران نیست. سازمانی که پس از انقلاب اسلامی 1979 به عاملیت در بخش عمده‌ای از ترورهای 17 هزار ایرانی متهم است و برابر اعلام منابع رسمی ایالات متحده، حداقل تا سال 2011 در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داشت.

شاید به دلیل همین اشتباه تبلیغاتی است که آمریکا ترجیح می‌دهد از حضور میدانی و پر هزینه سازمان یاد شده در محل برگزاری نشست ورشو هم بگذرد. تا جایی که برایان هوک، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه ایالات متحده در حاشیه روز اول کنفرانس ورشو طی مصاحبه‌ای اختصاصی از «مجاهدین خلق» نام برده و تصریح داشته که دولت آمریکا از آنان حمایت نمی‌کنند. یا سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا که پیش‌تر گفته بوده «مجاهدین خلق جایگاهی نزد مردم ایران ندارد».

اما ایجاد حواشی مانند گزارش بی‌بی‌سی مانیتورینگ و تجمع یک گروه جنگ‌طلب در Narodowy یا حتی رای مثبت دیوان لاهه درباره پرونده شکایت از آمریکا به نفع ایران همزمان با نشست ورشو، همه و همه می‌تواند نشانه‌هایی از کم‌رنگ شدن برد تبلیغاتی آمریکا در این مناسبت باشد. ضمن اینکه باید پذیرفت میزبانی از ۶۰ کشور و گرد هم آوردن آنان صرفا با هدف انجام یک سخنرانی نبوده است.

همچنین عدم استقبال کشورها که عمدتا در سطحی پایین‌تر مشارکت کردند، نشان می‌دهد که آنها هم باور ندارند از این نشست دستاوردی چشمگیری حاصل می‌شود. به عبارت دیگر نشست ورشو با تمام هزینه‌هایش، یادآور اجلاس 2017 ریاض است که 55 کشور را میزبانی کرد اما مجموعه‌ای از اتفاقات و محاسبات نادرست، آمریکا را در معرفی ایران و متحدانش به عنوان "مادر تروریسم" و تشکیل ناتو عربی برای مقابله با آن ادعا ناکام گذاشت.

کنفرانس ورشو، پیروزی ایران در زمین حریف

بنابراین اگر به سوابق مشابه کنفرانس ورشو هم نگاه کنیم، احتمالا این نشست دو روزه برای "صلح و امنیت در خاورمیانه" سرنوشت‌ساز نخواهد بود و هرگز مسائل را در آنجا حل نمی‌کند. با این ملاحظات می‌توان واکنش وزیر خارجه ایران همزمان با نشست ورشو را قابل تامل دانست که گفته «نشست ورشو از همان آغاز شکست خورده است».

تا اینجای کار گزاره‌های مختلفی نشان می‌دهد که نه‌تنها احتمالا برگ ایران در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا از دست ترامپ به زمین خواهد افتاد، بلکه با ادامه این سازوکار ایالات متحده بخش مهمی از پایگاه اجتماعی خود در عرصه بین‌المللی را از دست داده و منزوی‌تر خواهد شد.

تهیه شده توسط سپهر فارسی

ممکن است عقاید نویسندگان مقالات با سیاست های اسپوتنیک مطابقت نداشته باشد.

 

بحث و گفتگو