جدیدترین آمار منتشر شده از سوی دفتر آمار آمریکا نشان می دهد صادرات آمریکا به ایران پس از بازگشت تحریم های غیرنفتی رشد قابل توجهی داشته است.
دولت آمریکا در پی خروج یک جانبه از برجام اعلام کرد از 6 اوت تحریم های غیرنفتی مثل تحریم خودرو، طلا و فرش و پسته ایران را از سر می گیرد.
با وجود بازگشت تحریم های آمریکا، در ماه اکتبر2018 صادرات آمریکا به ایران رشد قابل توجه حدود 7 برابری نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و به 109.2 میلیون دلار رسیده است. آمریکا در اکتبر سال قبل تنها 16.1 میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
رشد 7 برابری صادرات آمریکا به ایران در حالی است که واشنگتن فشار زیادی به کشورهای دیگر آورده تا از تجارت با ایران خودداری کنند. تحلیلگران، سیاست تحریمی آمریکا علیه ایران را هم درچارچوب سیاست های تجاری این کشور تحلیل می کنند.
در این رابطه با آقای پیمان مولوی، کارشناس اقتصاد مالی به گفتگو نشستیم.
اسپوتنیک: چطور امکان صادرات محصولات آمریکایی به ایران وجود دارد و این کالاها چیستند؟
ببینید 109 میلیون دلار برای اقتصاد بزرگی مثل اقتصاد ایران، با 425 میلیارد دلار جی پی دی که حوزه های سلامت و دارو و بهداشتش و برخی حوزه هایش مبتی بر محصولات آمریکایی مثل جنرال الکتریک، ویتامین ها و یک سری داروها است می تواند به عبارتی رشد هم داشته باشد. البته ممکن است که به خاطر باز آمدن تحریم ها یک سری از کالاها که آمریکایی هستند از طریق کشورهای دیگر وارد ایران شده باشند. به این صورت امکان پذیر است ولی همانطور که پیشتر نیز اعلام کردم عدد یکصد میلیون دلار برای اقتصاد ایران عدد بزرگی نیست. یک سری کالاها همانند تجهیزات پزشکی، دارویی و مواردی که به عبارتی زیر مجموعه تحریم ها نیست اینها می تواند وارد اقتصاد ایران شود و پیش از این هم می شده و وجود هم دارد و به عبارتی می تواند یک سری از این اقلام باشد.
اسپوتنیک: آمریکا چگونه این کالاها را به ایران ارسال کرده است و پول این کالاها را دریافت کرده وقتی که رابطه مالی بین ایران و آمریکا وجود ندارد؟
اقتصاد ایران و آمریکا تقریبا در 40 سال گذشته به خاطر تحریم های اولیه که وجود داشته، آمریکا اقتصاد خودش را بر روی ایران بسته بود به غیر از کالاهایی مثل پسته، فرش، کالاهای کشاورزی و صنایع دستی و این کالاها از ایران به امریکا صادر می شد و اعداد آنها اعداد قابل توجهی بود و از آمریکا نیز یک سری کالاها همانند تجهیزات پزشکی و یک سری تجهیزاتی به عبارتی مواد دارویی و مواد اولیه و غیره هم از آمریکا به ایران صادر می شد تا زمانی که تحریم ها به اوج رسید که این عدد به خاطر عدم تراکنش و مشکلی که در تراکنش مالی وجود داشت حجمش کم شد. تحریم های جدید متاسفانه کالاهای کشاورزی ایران، فرش ایران و هر کالایی که از ایران است تحت تحریم قرار می دهد. این باعث شد تا صادرات آمریکا به ایران در حوزه های که به هیچ وجه هیچ ربطی به موارد تحریمی ندارد مثل فرش، پسته و خشکبار این ها را خیلی کاهش داده و از آن طرف نیز در ارسال کالاها سخت گیری زیادی می شود.
در مورد جزییات بیشتر با کارشناس ارشد مسائل ژئوپولتیک، الکساندر آزادگان، استاد دانشگاه در کالیفرنیایی جنوبی در رشته اقتصاد سیاسی بین الملل و مدیریت استراتژیک جهانی به گفتگو نشستیم.
اسپوتنیک: در مورد افزایش صادرات کالاهای آمریکایی به ایران در ماههای اخیر بفرمایید و چرا این افزایش صورت گرفته است؟
یکی از مهمترین دلیلش این است که وقتی جلوی ایران را بگیرند و این تحریم ها کمر شکن شوند، طبیعتا مدیران ایرانی دنبال راههای متفاوتی می گردند. الان حجم تجارت ایران با چین خیلی کمک می کند به تحریم های آمریکا. الان چین و آمریکا با یکدیگر دچار جنگ های تجاری هستند و دارند دنبال یک کنفدراسیون جدید می گردند. همانطوری که می دانید مثلا کنفدراسیون اوراسیا، هر چقدر که واشنگتن بیشتر بخواهد در مناطق مختلف دخالت کند، کشورهای دیگر تشویق می شوند که بین خودشان بیشتر داد وستد کنند و حتی داد و ستدهایی که اتفاق می افتد با واحد پولی این دو کشور انجام شود و دلار در این معاملات حدف شود. این یک فاکتور خیلی مهمی است. هر وقتی که واشنگتن خواسته است فشار به ایران بیاورد ایران توانسته و موفق شده که با کشورهای قدرتمند دیگر روابط خودش را قوی تر کند و گسترش دهد و این نتیجه اش می شود. کشورهای ابرقدرتی که به دنبال بدست آوردن ایران هستند، آنها سعی خودشان را می کنند بیشتر با ایران داد و ستد داشته باشند. این طبیعی است، ما در مورد کره شمالی این مورد را داشتیم که در سال 2017-2018 جی پی دی آنها چند برابر بیشتر از سالیان قبل شده بود. این به خاطر این است که هر چقدر بیشتر به یک کشوری فشار بیاورید باعث می شود که روابطش را با کشورهای دیگر دنیا که می توانند تا یک حدی به ایران کمک کنند روابطشان را بیشتر می کند. حجم تجارت بین ایران و چین یک نمره جالبی است برای ما و همچنین بین ایران و روسیه و حتی بین ایران و اروپا، اروپایی ها تا آنجاییکه می توانند سعی خودشان را می کنند که یک جوری نسبت به ایران به خاطر برجام ابزارهای مالی بوجود بیاورند که بتوانند داد و ستد کنند و بدون اینکه از طرف آمریکا تنبیه شوند و این باعث شده است که برای اولین بار در 80 سال اخیر از زمانی که جنگ جهانی دوم تمام شد. در هفت یا هشت دهه گذشته آمریکایی ها دارند سعی می کنند با یک کشوری که کاملا بر روی آن فشار می آورد و یک جنگ اقتصادی با ایران چندین سال است که راه انداخته. ایرانی ها دارند سعی می کنند که دنبال راههای بگردند که بتوانند داد و ستد بکنند. ایران هر چقدر هم که مشکلات سیاسی و اقتصادی داشته باشد یک کشور بسیار قدرتمند است. شما تصور کنید که یک کشوری که چهارمین صادر کنند نفت باشد و چهارمین صادر کننده گاز طبیعی باشد و یک جمعیت 80 میلیون نفره دارد. میانگین سنی جمعیت پایین و جوانان با تحصیلات بالا نسبت به کشورهای دور و بر ایران مثل عراق مثل پاکستان دارد و این یک بازاری است که هر کسی می خواهد در آن نفوذ کند و بدست بیاورندش.
اسپوتنیک:آیا شما در جریان هستید چه کالاهایی را ایران در چند ماهه اخیر خریداری کرده است و این کالاها چگونه خریداری شده اند؟
بیشتر کالاهای که خریداری شده است کالاهایی در زمینه تکنولوژی است. البته اینها طی داد و ستد مستقیم انجام نشده است. یکسری از کالاها را ایران از آمریکا خریداری می کند و غیر مستقیم به ایران می فرستند از طریق دبی، عمان از کشورهای دیگر حتی عراق هم به ایران ارسال می شود. حتی نفت هم در این بین به طور غیر مستقیم داد و ستد می شود و ما شنیده ایم که ایران به آمریکا نفت هم می فروشد. البته بیشتر این داد و ستدها غیر مستقیم و از طریق کشورهای واسطه است. مثلا در مورد رابطه بین ایران و عمان از نظر اقتصادی بعضی وقتها عمان یک سری آوانس ها و کارهایی می کند، نمی خواهم اسمش را پولشویی بگذارم ولی مثلا تبدیل پول از تومان به دلار را انجام داد که به هر صورت یک راه حلی برای ایران داد و این ادامه داشت و نه تنها در قسمت داد و ستد و تغییر پول بلکه در داد و ستد انواع کالاها که به صورت غیر مستقیم به دست ایرانیان می رسد نیز بود.