اما اینکه رتبه بندی فیفا بر اساس چه معیاری است، نکتهای است که شاید بیان آن خارج از لطف نباشد. تعیین جایگاه تیمها در رنکینگ براساس سیستم امتیازدهی خاص فیفا است که براساس نتایج تیمها در مسابقاتی که فیفا آنها را به رسمیت میشناسد، تعیین میشود. این ردهبندی تا جام جهانی 2006 براساس نتایج 8 سال گذشته تیمها بود ولی خیلیها معتقد بودند بازتاب درستی از کیفیت تیمها نیست و برای اینکه موثرتر و واقعیتر شود، بعد از جام جهانی، عملکرد تیمها در 4 سال گذشته تقلیل پیدا کرد.
و اما آلمانهای موثر در ردهبندی فیفا و نحوه محاسبه امتیازات را بصورت مختصر میتوان اینگونه بیان نمود:
1- نتیجه بازی، برای برد 3، تساوی یک و باخت صفر امتیاز در نظر گرفته میشود. اگر بازی مساوی شود و یک تیم در ضربات پنالتی پیروز شود، برنده 2 و بازنده یک امتیاز میگیرند.
2- اهمیت بازی، فیفا به مسابقات دوستانه یک، مقدماتی جام جهانی یا جام ملتها 5/2، مرحله نهایی جام ملتها یا جام کنفدراسیونها 3 و مرحله نهایی جام جهانی 4 امتیاز میدهد.
3- قدرت تیم حریف، روشن است که پیروزی برابر یک حریف درجه یک با ارزشتر است تا شکست دادن یک حریف کوچک. فرمول محاسبهاش هم این طور است: (رنکینگ حریف —200) تقسیم بر 100. استثنا هم وجود دارد. قدرت تیم اول دنیا همان عدد 2 و قدرت تیمهای رده 150 و پایینتر، 5/0 حساب میشود. برای نمونه اگر حریف در رنکینگ فیفا هشتم باشد، نحوه محاسبه آن به این ترتیب است: (8-200) تقسیم بر 100 که میشود 92/1.
4- ضریب منطقهای، فیفا برای منطقهای که تیمها در آن هستند هم ضریب قایل شده. تیمهای اروپایی ضریب یک، آمریکای جنوبی 98/0 و کونکاکاف، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه ضریب 85/0 را دارند. وقتی 2 تیم با هم روبرو میشوند، ضریب منطقهای آنها را با هم جمع و تقسیم بر 2 میکنند.
5- زمان اجرای بازی، بازیهایی که در 4 سال گذشته (48 ماه) برگزار شدهاند در رنکینگ محاسبه میشوند و برای مسابقاتی که به تاریخ فعلی نزدیکتر است، ضریب بزرگتری در نظر گرفته شده تا ردهبندی تیمها بیشتر به واقعیت نزدیک باشد. بنابراین بازیهای 12 ماه گذشته ضریب یک، بین 12 تا 24 ماه گذشته ضریب 5/0، بین 24 تا 36 ماه گذشته ضریب 3/0 و بین 36 تا 48 ماه گذشته ضریب 2/0 دارند. یکی از دلایل اینکه تیمها در آخرین رنکینگ امتیاز منفی میگیرند (یعنی از امتیازشان کم میشود) این است که در آخرین ردهبندی اعلام شده، چند بازی تیم که قبلا ضریب مثلا یک داشتهاند، ضریب 5/0 میگیرند و بنابراین امتیازات متعلق به آنها نصف میشود و در مجموع امتیازات تیم کم میشود.
و اما در نهایت نحوه محاسبه بدین صورت است که اعداد حاصل از عناصر شماره یک تا 4 را در هم ضرب میکنند و عدد به دست آمده را ضرب در 100 میکنند. نتیجهنهایی را هم به نزدیکترین عدد سالم رند میکنند که میشود امتیاز یک تیم از یک مسابقه. بعد با این فرض که هر تیم سالانه حداقل 5 بازی انجام میدهد، از امتیازات سالانه هر تیم میانگین میگیرند و در ضریب سالانه (یعنی عنصر شماره 5) ضرب میکنند و نتایج 4 سال را با هم جمع میکنند که نتیجه امتیاز نهایی یک تیم است.
اما اینکه این رده بندی تا چه حد نشان دهنده قدرت واقعی یک تیم ملی است و تا چه حد میتوان بر روی این رتبه بندی بعنوان معیاری برای ارزیابی کلی از قدرت تیم استفاده نمود نیازمند بحثی طولانی و نظرات کارشناسی متفاوت است.
اسپوتنیک به مناسبت صعود چند پله ای ایران در رتبه بندی فیفا تصمیم گرفت تا مصاحبه کوتاهی با اهالی فوتبال ایران در این خصوص انجام دهد که در ذیل تقدیم حضورتان میشود.
حمید استیلی، بازیکن سابق تیم ملی ایران و باشگاه پرسپولیس در خصوص این صعود تیم ملی ایران در رنکینگ فیفا به اسپوتنیک گفت:
این صعود به دلیل حضور تیم ملی ایران در جام جهانی روسیه و بازیهای خوب این تیم در برابر اسپانیا، پرتغال و مراکش بوده است.ایران در این چند سال اخیر همیشه در رتبه اول آسیا بوده است و این بازیهای خوب در جام جهانی منجر به صعود تیم ملی در رنکینگ جهانی شده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که ایران تا چه رتبهای در این رتبه بندی میتواند صعود داشته باشد پاسخ داد: صعود در این رتبهبندی بسیار وابسته به نتایج تیم ملی ایران در مسابقات پیش رو در جام ملتهای آسیا خواهد داشت. اگر ایران در مسابقات دوستانه پیش رو نتایج خوبی را کسب کند و همچنین در جام ملتهای آسیا به مقام قهرمانی برسد این امکان وجود دارد که در این رتبهبندی بازهم صعود داشته باشد.
خداداد عزیزی، بازیکن پیشین تیم ملی ایران نیز در این ارتباط گفت:
من فکر نمیکنم بازیهای ایران در جامجهانی تاثیری در این رتبهبندی داشته باشند زیرا تیم ملی ایران در بازیهای جامجهانی حذف شد و من فکر نمیکنم حذف تیمی از این رقابت ها تاثیر مثبتی در این رتبهبندی ایجاد کند.
وی همچنین افزود: من واقعا بعضی وقت ها تعجب میکنم که یک تیم خوب اروپایی در رده 60ام قرار دارد در حالی که رتبه ایران 30 است؛ که اگر دو تیم باهم بازی کنند، سطح فوتبال دو تیم و بازیکنانی که در سطح اول فوتبال دنیا دارند، باهم قابل قیاس نیستند.
عزیزی همچنین در پاسخ به این سوال که آینده فوتبال ایران را با کارلوس کیروش چگونه ارزیابی میکند گفت: جام ملتها همه چیز را نشان خواهد داد و عیار تیم ملی ایران را نشان خواهد داد. در دور قبلی این بازیها که تیم ملی ایران حذف شد،اما متاسفانه در داخل ایران همه چیز در فوتبال سمت و سو و مافیا دارد. در دور قبل با وجود حذف ایران از مسابقات، گزارشگران تلویزیون ایران به صورتی بازی باخته را گزارش،توجیه و تفسیر کردند که انگار تیم ملی ایران قهرمان آسیا شده است اما در این جام ملتها بعد از گذشت 4 سال نگاه مردم بسیار تغییر کرده است.
وی افزود: تیم ملی ایران همیشه در این رقابتها از مرحله گروهی بالا میآید و معمولا از مرحله دوم نیز صعود میکند و معمولا در مرحله بعدی حذف میشود. اگر قرار باشد کیروش تیم ملی را قهرمان نکند که تیم ملی با مربی ایرانی یا هر مربی دیگری نیز از مرحله اول صعود میکند. عیار تیم ملی ایران در مقابل ژاپن و کره مشخص خواهد شد نه در برابر یمن و ویتنام و به نظر کارلوس کیروش کار سختی در جام ملت ها پیش رو خواهد داشت.