گزارش و تحلیل

روسیه در مسیر رهایی از بند دلار

اسپوتنیک- در باشگاه کشورهای مایل به انصراف از دلار تعداد مشتاقان، روز بروز بیشتر می شود.
Sputnik

روسیه که هم اینک سرمایه گذاری در اوراق قرضه دولتی ایالات متحده را کاهش داد، قصد دارد قدم بعدی را بردارد: در صورت فروش نفت، از محاسبات دلاری خودداری کند. به گفته آنتون سیلانوف، وزیر دارایی روسیه، پول آمریکایی به ابزار بسیار خطرناکی تبدیل شده است.

چین و ایران خط مشی را مشخص کردند

جنگ تجاری در چند جبهه
در ماه ژوئن سال جاری، اقتصاددانان بانک جهانی اعلام کردند: روند کاهش تقاضای دلار در جهان آغاز شده است و نمی توان آن را متوقف کرد. در حال حاضر 70 درصد از همه معاملات در تجارت جهانی به دلار و 20 درصد- به یورو انجام می شود. بقیه توسط ارزهای آسیایی، به ویژه، یوان چین — سومین ارز اصلی در سبد صندوق بین المللی پول، انجام می شود. در ماه مارس سال جاری، در جریان جنگ تجاری با ایالات متحده، پکن در بازار انرژی جهانی ضربه شدیدی به دلار وارد کرد و به فروش قراداد های آتی نفتی به ارز ملی پرداخت. این اقدام یک گام پیشگیرانه به موقع از آب در آمده است.

مطلب فقط مربوط به مواد هیدروکربنی نیست: در روابط تجاری دو جانبه بزرگترین شرکای مالی، مسکو و پکن، فضای دلار کمتر شده است. در اوایل ماه دسامبر 2014، توافق نامه های روسیه و چین در باره تجارت مستقیم به روبل به اجرا در آمد. چنین پرداخت هایی شرکت بانک های ایالات متحده، انگلستان و اتحادیه اروپا را در نظر ندارد. در نتیجه، وابستگی سیستم های مالی روسیه و چین به کشورهای ثالث کاهش می یابد.

ایران در پاسخ به تشدید تحریم ها، به دلار پشت نشان داد. در ماه آوریل، تهران از پول آمریکایی منصرف شد و تمام پرداخت های بین المللی را به یورو انجام داد. با وجود تحریم های جدید واشنگتن، اروپا همچنان به خرید نفت ایران ادامه می دهد ولی نه به دلار بلکه به یورو. دهلی از نظر معاملات نفتی با ایران جای سوم را دارد و تهران برایش محاسبات به روپیه را پیشنهاد کرد.

ترکیه هم نزدیک است

مبارزه با بحران ارزی در ترکیه
ترکیه هم مدت ها در حال پروراندن نقشه برای انصراف از دلار بود و اما اکنون احتمال آنکه آنکارا به اقدام قاطعی دست بزند بسیار بالا است. روز 10 اوت، لیره ترک نرخ خود را نسبت به دلار به میزان 18 درصد کاهش داد. دلیل آن — بدتر شدن روابط با ایالات متحده است. پس از آنکه ترکیه از آزادسازی آمریکایی اندرو برانسون مظنون به جاسوسی خودداری کرد، ترامپ در مورد وزیر کشور و دادگستری ترکیه تحرمات اعمال کرد. علاوه بر این، واشنگتن نرخ عوارض گمرکی آلومینیوم و فولاد را دو برابر افزایش داد.

در این رابطه رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، آمادگی خود را برای انجام معاملات تجاری به ارز ملی با شرکای اصلی چین، روسیه، ایران و اوکراین را اعلام کرد. و اگر کشورهای اروپایی نیز خواهان رهایی از قید دلار هستند، آنکارا آماده است با به پول ملی بازرگانی کند.

روسیه عزم راسخ دارد

پروژه ایرانی نفت در برابر طلا
الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه پیشتر گفته است که دولت امکان انجام معاملات نفتی به ارزهای ملی — به ویژه با ترکیه و ایران را بررسی می کند. تحلیلگران می گویند: رد دلار، نه تنها در محاسبات نفتی بلکه به طور کلی برای همه محاسبات توصیه می شود. به عقیده آنها روسیه باید از اتحادیۀ اوراسیا شروع کند. این امر به تقویت روبل کمک خواهد کرد، اگر طرف های روسیه پول خود را در روبل سرمایه گذاری کنند و سپس آنها را برای نفت هزینه کنند، خوب بود. با این حال اقتصاددانان، به خطرات بالا مربوط به روبل اشاره می کنند، و این مشکل اصلی است.

بنابراین، البته، انتقال به معاملات به روبل امکان پذیر است، اما معامله گران باید برخی از تخفیف ها یا مزایا را داشته باشند تا ریسک های آنها بیشتر از خطرات ممکنه مصون باشند، بنابراین، گذار به محاسبات به یورو واقعی تر است.
این مسئله می توان در دیدار ولادیمیر پوتین و آنگلا مرکل مطرح شود. انتقال به محاسبات به یورو یک "ورق جدی و مزیت اقتصادی" است که می تواند همکاری دو جانبه را از محدودیت های ممکنه آینده از سوی واشنگتن تضمین کند. روسیه هم اکنون می تواند دلار را از معاملات با چین، ترکیه و ایران حذف کند. امتناع از دلار توسط بزرگترین صادرکنندگان نفت به عنوان انگیزه مهمی برای اصلاح نظام مالی بین المللی خدمت خواهد کرد و روند جهانی به سمت رهایی از محاسبات دلاری را تقویت خواهد نمود.

بحث و گفتگو