جام جهانی ، مسابقات حرفهای فوتبال است که در ردهٔ مردان و بین اعضای فدراسیون بینالمللی فوتبال(فیفا) برگزار میشود. این مسابقات از سال 1930 بطور مرتب و هر 4 سال یکبار برگزار میشود و تنها در سالهای 1942 و 1946 و به علت جنگ جهانی دوم برگزار نشد.
تاکنون 21 دوره جام جهانی برگزار شدهاست و تنها 8 کشور موفق به فتح این مسابقات شدهاند که کشور برزیل با 5 قهرمانی، پرافتخارترین تیم این رقابتهاست. جام جهانی، پربینندهترین رویداد ورزشی است، به طوری که بازی فینال جام جهانی سال 2006 را که در کشور آلمان برگزار شد، 715٫1 میلیون نفر در سرتاسر دنیا به صورت زنده تماشا کردند.
میزبان دورهٔ بعدی جام جهانی در سال 2022 کشور قطر خواهد بود. 13 ژوئن 2018 ایالات متحده آمریکا، مکزیک و کانادا به عنوان میزبانان مشترک جام جهانی فوتبال 2026 انتخاب شدند.
در سال 1872، نخستین مسابقه بینالمللی فوتبال بین دو تیم انگلیس و اسکاتلند و در گلاسگو انجام شد که با نتیجه مساوی بدون گل به پایان رسید.
در بازی فوتبال داور فردی است که بر روند اجرای قوانین فوتبال نظارت میکند و میتواند با افراد خاطی بر اساس قوانین بازی فوتبال برخورد کند. علاوه بر داور وسط دو کمک داور نیز او را در این راه یاری میکنند. داور بر پایه قوانین برای جریمهٔ خطای یک بازیکن فوتبال٫ یا یک ضربهٔ خطا به سود حریف میدهد یا یک کارت زرد به بازیکن خاطی میدهد یا یک کارت قرمز که در این صورت بازیکن خاطی باید زمین مسابقه را ترک کند. داوری فوتبال در ایران قدمتی چندین ساله دارد.
اسپوتنیک با مهدی قلیپور، کارشناس داوری و داور رسمی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران در خصوص داوری و مسابقات بین المللی به گفتگو نشست.
پرسش: روند انتخابات داوران را در مسابقات بين المللي منجمله جام جهاني توضيح بدهيد.
پاسخ: همانگونه که حضور در جام جهانی ثمره زحمات چندین ساله تیمهای ملی فوتبال کشورها است حضور داوران در این رویداد جهانی نیز به عملکرد آنها در سالهای منتهی به جام جهانی مربوط میشود. فیفا با بررسی نحوه قضاوت داوران در مسابقات مهم بین المللی به این نتیجه میرسد که آیا یک داور در جایگاهی قرار دارد که مسابقات جام جهانی به عنوان مهمترین رویداد فوتبالی جهان را قضاوت کند یا خیر.
پرسش: داوران ايراني حاضر در جام جهاني ٢٠١٨ را چگونه ارزيابي ميكنيد.
پاسخ: تیم داوری ایران متشکل از علیرضا فغانی، رضا سخندان و علیرضا منصوری را به دور از تعصبات میهن پرستانه تا این مرحله از مسابقات به جرات میتوان بهترین تیم داوری مسابقات جام جهانی روسیه دانست. به عنوان یک کارشناس داوری بسیار امیدوارم تیم داوری ایران سوت مسابقات نیمه نهایی یا فینال جام جهانی را به صدا در آورند.
پرسش:آيا بحث فساد ميان برخي داوران در مسابقات حساس وجود دارد؟
پاسخ: فساد در همه جا میتواند وجود داشته باشد و هیچ کس نمیتواند عکس آن را مدعی شود. این موضوع، مسئلهای است که نباید و نمیتوان راجع به آن بدون دلیل و مدرک قضاوت کرد. به هر حال امیدوارم شاهد قضاوتهای صحیح در جام جهانی روسیه باشیم.
پرسش: داوري از طريق ويديو چك براي مقابله با اين بحث را چقدر مفيد ارزيابي مي كنيد؟
پاسخ: هر اتفاقی که به بهتر شدن قضاوت کمک کند در نفس خود اتفاق خوبی است اما باید به روح فوتبال نیز توجه داشت. نمیخواهم بگویم اشتباهات داوری جزوی از فوتبال است، اما کمک داور ویدیویی به طور واضح از هیجانات فوتبالی کاسته است. به طور مثال به گلی که ایران در بازی با اسپانیا به ثمر رساند توجه کنید، ابتدا یک ملت به همراه بازیکنان به شادی میپردازند، ناگهان تمام مخاطبین مسابقه در تمام نقاط جهان دقایقی را در حالت خصله به سر میبرند تا کمک داور ویدیویی نتیجه را اعلام کند، و بعد نوبت اسپانیاییهاست تا به شادی بپردازند! این حالت خصله و امید به برگشتن رای داور با روح فوتبال سازگار نیست.
پرسش: شما به عنوان يك داور كدامين داوران جهاني را به عنوان الگو قبول داريد؟ به چه دليل و ويژگي هايي؟
پاسخ: به طور قطع علیرضا فغانی هم به عنوان یک ایرانی و هم به عنوان یک داور درجه یک در سطح جهانی میتواند الگوی بسیار مناسبی نه تنها برای من، بلکه برای سایر داوری که حتی در جام جهانی حضور دارند نیز باشد. از ویژگیهای مثبت فغانی میتوان به ثبات در تصمیم گیری، مرعوب نام بازیکن نشدن و تجربه بسیار بالا در کنترل بازی اشاره کرد. بازیای را سراغ نداریم که به اصطلاح از دست فغانی در رفته باشد و نتوانسته باشد آن را کنترل کند. ضمن اینکه عدم استفاده فغانی از کمک داور ویدیویی نیز از سوی عدهای به عنوان ویژگی مثبت وی قلمداد شده و از سوی عدهای دیگر نیز به عنوان ویژگی منفی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
پرسش: وضعيت داوري و داوران را در كدام قاره جهان خوب مي دانيد و به چه دلايلي؟
پاسخ: طبیعتا همانطور که سطح فوتبال در اروپا و آمریکای جنوب از سایر نقاط جهان بالاتر است، به تبع آن سطح داوری نیز در این دو منطقه بالاتر از سایر مناطق خواهد بود. توجه داشته باشید که در تمام ادواری که مسابقات جام جهانی برگزار گردیده تمام مسابقات فینال جام جهانی بجز یک مورد را داورانی از قاره آمریکا یا اروپا سوت زده اند و آن یک مورد هم مربوط بوده به فینال سال 1998 میان فرانسه و برزیل که سعید بلقولا از کشور مراکش قضاوت بازی را بر عهده داشت.
پرسش: در آخر هر موضوعي كه فكر مي كنيد براي مخاطبان می تواند جالب باشد و ما به آن نپرداختيم را مطرح كنيد.
پاسخ: رسم نانوشته تورنمتهای بین المللی این است که اسپانسرها بر اساس حضور ستارگان فوتبال جهان مبالغ مربوط به اسپانسرینگ را تعیین میکنند نه بر اساس بازیها و مراحل تورنمنت. به طور مثال اسپانسر به این مسئله که یک بازی در چه مرحلهای در حال برگزاری است توجه ندارد، بلکه به این مسئله توجه میکند که چه بازیکنی یا چه تیمی در حال بازی است که بر این اساس ممکن است بازی تیمهای اسپانیا و پرتغال در مرحله گروهی از نظر اسپانسر بسیار مهمتر از بازی دو تیم از قارههای آفریقا و آسیا در مرحله نیمه نهایی جام جهانی باشد! بر این اساس علاقه شخصی برگزار کنندگان همواره ماندن تیمهای پرستاره و حذف تیمهای کم ستاره از تورنمنتها است. از صمیم قلب امیدوارم این مسئله در عملکرد تیمهای داوری به هیچ عنوان تاثیرگذار نباشد.