گزارش و تحلیل

آیا ایران رابطه اش را با بریتانیا قطع می کند؟

حمله و اشغال سفارت ایران در لندن وناتوانی پلیس انگلیس در مهار حمله کنندگان وهمزمانی آن با باج نود ملیارد دلاری عربستان سعودی به بریتانیای پیر وهمراهی انگلیس با ایالات متحده در سنگ اندازی در برجام، این ذهنیت را تداعی می کند که آیا زمان آن فرا رسیده تا اینبار ایران روابط خود با انگلیس را قطع کند؟
Sputnik

 

در پی بازداشت آیت الله شیرازی در قم بیم آن می رفت که هواداران وی در جای جای جهان واکنش نشان دهند، و بدیهی بود که آنها در کویت و کربلا و لندن که مرکز ثقل حضورشان به شمار می آید واکنش نشان دهند.
در کویت که دولت کویت در همان لحظه اول با هوشیاری در مقابل این ماجرا ایستاد و اجازه هیچ تجمعی در مقابل سفارت ایران را نداد، در کربلا در مقابل کنسولگری ایران تجمعاتی برگزار شد ولی دولت عراق اجازه تعدی به کنسولگری ایران را نداد و به وظیفه خود به عنوان حامی مراکز دیپلماتیک در عراق بخوبی عمل کرد. 
حمله به سفارت ایران در لندن + عکس
اما در لندن ظاهرا پلیس انگلیس خیلی هم بدش نمی آمد انتقامی در تلافی حمله تظاهر کنندگان ایرانی به سفارت انگلیس در تهران گرفته باشد و بدون رویارویی با تجمع کنندگان آنها توانستند وارد محل سفارت ایران در لندن شوند.
با توجه به گزارش هایی که منتشر شده چهار نفر وارد سفارت شدند و بسیار عجیب به نظر می آید که پلیس لندن که مسئولیت حمایت از سفارت را بر عهده داشته توان آن را نداشته تا با چهار نفر برخورد کند.
احتمالا اگر روز جمعه نبود و سفارت تعطیل نبود خود کارمندان محلی سفارت می توانستند بهتر از پلیس عمل کنند.
در ایران صدها نفر چند سال پیش به سفارت انگلیس در تهران حمله کردند وپلیس ایران ده ها نیرو دور سفارت مستقر کرده بود، چون پیش بینی نمی شد چنین تعدادی به سفارت حمله کنند، ولی بلا فاصله پلیس صدها نیرو به مکان اعزام کرد تا حمله کنندگان را بازداشت کنند.
با این حال انگلیسی ها قهر کردند و رابطه خود با ایران را قطع کردند.
در مورد عربستان سعودی که ولیعهد آن در زمان حادثه در لندن به سر می برد نیز اتفاق مشابهی پیش آمد.
حتی برخی باور داشتند که انگلیسی ها برای رضایت خاطر سعودی ها اجازه داده اند چنین اتفاقی پیش آید تا با عربستانی ها قرارداد های چرب تر ببندند و لبخند بشاش تری از شاهزاده محمد بن سلمان مشاهده کنند.
به هر حال با توجه به اینکه انگلیس در شرایطی که کل جهان در حال انتقاد از عربستان سعودی به دلیل کشتارهای یمن هست، چند ده ملیار دلار هواپیما و تسلیحات به عربستان فروخته، مشخص است در شرایطی که به دلیل تلاش برای خروج از اتحادیه اوروپا با شرایط بحران اقتصادی شدید روبرو می باشد پول های عربستان را راهی برای خلاصی از این بحران های اقتصادی می داند، و حاضر هست هر کاری که عربستان سعودی می خواهد انجام دهد تا این پول را به چنگ آورد.
این قرارداد ها آنقدر برای دولت انگلیس چرب بوده که نخست وزیر آن حتی چند صباحی صبر نکرده تا جوهر امضای قرارداد ها خشک شود و بعد موضع گیری کند، وهمان لحظه بلا فاصله برای رضایت خاطر مهمان سعودی اش بر علیه ایران و حزب الله موضع گیری کرده.
به هر حال می توان گفت در مقایسه با ماجرای حمله به سفارت انگلیس در تهران ، ایران و انگلیس امروزه "یر به یر" شده اند.
اما اگر برخی هنوز باور دارند که در ماجرای برجام انگلیس طرف ایالات متحده را ول خواهد کرد و طرف ایران را خواهد چسبید باید گفت:"زهی خیال باطل".
انگلیس امروز نشان داد به هیچ وجه نه شرایط آن را دارد تا بتواند بصورت مستقل از ایالات متحده در ماجرای برجام تصمیم گیری کند و نه اینکه خود تمایلی به چنین کاری دارد.
بر کسی پوشیده نیست که کلید ماجرای قفل شدن سیستم های تعاملات بانکی بین المللی با ایران در دست انگلیسی ها بوده و هست واگر انگلیسی ها همکاری می کردند قطعا این مشکل برای ایران حل می شد و ایران می توانست به بخش اقتصادی ای که از برجام امید داشت دست یابد.
واکنش وزارت خارجه در پی حمله به سفارت ایران در لندن
اما انگلیس به جای اینکه نقش یک بازیگر مستقل بین المللی را بازی کند همیشه تلاش دارد روابط ایران و ایالات متحده متشنج بماند و لندن به نمایندگی از واشنگتن با تهران به مذاکره بپردازد تا اگر بتواند منافعی از ایرانی ها بستاند برای خود بردارد و اگر هم نتواند آمریکایی ها را بهانه کند.
البته همانند ایالات متحده و برخی دیگر کشورهای اوروپایی منافع انگلیس هم اقتضا نمی کند روابط ایران حتی با همسایگانش بهبود یابد چون اینها متوجه هستند شرایط برای ماهیگیری در آب گل آلود برایشان فراهم است.
بدیهی است در این شرایط ایرانی ها می توانند دو راه را پیش بگیرند، یا اینکه چشم خود بر این اتفاقات را ببندند و مانند قبل به روابط کج دار و مریض خود با انگلیس ادامه دهند و یا اینکه همانگونه که انگلیسی ها ماجرای حمله به سفارت را بهانه کردند حمله به سفارت ایران در انگلیس را بهانه کنند و روابط خود با انگلیس را قطع کنند.
با توجه به سیاست میانه رو دولت ایران منطقی به نظر نمی آید که ایران بخواهد این ماجرا را بهانه کند و رابطه خود با انگلیس را قطع کند.
البته منطق دیپلماتیک هم چنین چیزی را اقتضا می کند که ایران با چنین اتفاق ساده ای مورد تحریک قرار بگیرد، ولی به هر حال تهران باید بیش از پیش به تحرکات انگلیسی ها توجه داشته باشد و متوجه باشد که در حال حاضر منافع انگلیس اقتضا نمی کند ایران با همسایگان خود روابط حسنه داشته باشد و به هیچ وجه به دنبال آن نخواهد بود تا مشکلی از مشکلات ایران برداشته شود.
اصول روابط سیاسی مبنی بر آن است که کشورها باید با همه رابطه داشته باشند اما باید حواس شان به حد و مرز روابط خود باشد تا مبادا شرایطی پیش آید که به یک باره رابطه به فاجعه بیانجامد.

 

بحث و گفتگو