گزارش و تحلیل

جریان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

© Flickr / Ivar Husevåg Døskelandچه کسی از یویو بازی کردن با ارز سود می برد؟
چه کسی از یویو بازی کردن با ارز سود می برد؟ - اسپوتنیک ایران  , 1920, 13.05.2022
اشتراک
اگر به مقاله های اینجانب زمان مطرح شدن اختصاص ارز ۴۲۰۰ مراجعه فرمایید می توانید مشاهده کنید که از همان زمان بنده نسبت به خطرات این تصمیم برای کشور اخطار می دادم و تاکید داشتم که چنین تصمیمی بیش از اینکه به نفع مردم باشد به ضرر آنها است.
اگر حتی چند واحد اقتصاد و یا مدیریت در دانشگاه را گذرانده باشید و مقداری هم با سابقه تاریخی بازارها آشنایی داشته باشید به خوبی می توانید متوجه شوید که چند نرخی بودن ارز همیشه، تکرار می کنم همیشه، موجب ایجاد رانت و سود جویی و سوء استفاده و فساد و ... می شود.
هیچ وقت هم چند نرخی بودن ارز به نفع مردم نبوده و نمی باشد.
چند نرخی بودن قیمت ارز همیشه و همیشه به سود برخی افراد متنفد می باشد که می توانند از کانال های مختلف به ارز ارزان قیمت دسترسی پیدا کنند و به بهانه های مختلف را رانت خواری اموال مملکت را به سرقت ببرند.
با توجه به اینکه طبق قوانین مملکتی این ارز برای خرید ما یحتاج اولیه مردم، یعنی نان و دارو و... اختصاص یافته، آنهایی که در این زمینه سودجویی می کنند باید با اشد مجازات مواجه گردند، در حالی که متاسفانه در مملکت ما قوانین سفت و سختی در این باره وجود ندارد و همین موجب آن می شود تا سود جویان بدون ترس از عواقب دست به نهایت سودجویی را بزنند.
معروف است که در عراق زمان صدام حسین وقتی عراق در محاصره آمریکا قرار گرفت همین جریان رخ داد و برخی تلاش کردند از رانت ارزی سوء استفاده کنند و در نهایت صدام حسین دستور داد سود جویان و قاچاقچیان کالای اساسی مردم عراق به خارج را از چراغ برق در وسط خیابان ها آویزان کنند و همین عمل منجر به آن شد که کمتر کسی در عراق جسارت سوء استفاده از رانت ما به التفاوت ارز کند.
البته بنده مانند همه مردم ایران جزو افرادی می باشم که از صدام حسین نفرت دارم، اما به هر حال ماجرایی بود که باید ذکر می کردم تا به قول معروف حرف منعقد گردد.
قالیباف رئیس مجلس یازدهم شد - اسپوتنیک ایران  , 1920, 08.05.2022
واکنش رئیس مجلس ایران به گرانی های اخیر و ارز ترجیحی
در برخی کشورها مانند مثلا چین مقامات دولتی در صورتی که در رانت و فسادی دخیل باشند خودشان به اشد مجازات که بسیاری اعدام می باشند مجازات می شوند و علاوه بر آن کل خانواده و طایفه و هر کسی که با آنها در ارتباط بوده وگزارش فساد این فرد را به مراجع امنیتی نداده به عنوان شریک جرم مجازات می گردد.
هر چه قدر هم سمت و مقام شخص بالاتر باشد مجازات هم برای او و هم برای خانواده و دوستانش شدید تر می باشد.
آیا در کشور ما هم اینگونه است؟
خوب این مجازات ها را با مجازات های موجود در ایران درباره فساد اقتصادی و رانت خواری مقایسه کنید.
به هر دلیلی در ایران دولت بخواهد سیستم چند نرخی یا دستوری برای کالا پیاده کند قطعا زمینه رانت و فساد باز می شود.
قطعا بهترین تصمیم برای دولت این است که نرخ ارز در بازار تک نرخی باشد و تعیین قیمت ها هم بسته به عرضه و تقاضا باشد.
البته باید توجه داشت که در این شرایط هم حقوق مردم باید با حقوق مردم در کشورهای همجوار هم تطبیق پیدا کند چرا که وقتی قدرت خرید مردم در کشورهای همجوار بالاتر باشد، حتی اگر کشور دچار تحریم هم نباشد، طبیعتا کالا به آن سمتی می رود که خریدار بیشتری داشته باشد.
ولی باید توجه داشت که جمعیت ایران و قدرت خرید مردم ایران در مقایسه با کشورهای همجوار بسیار بالاتر است و اینگونه نیست که برخی تصور کنند چون مثلا در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برخی درآمد های آنچنانی دارند پس قدرت خرید مردم آنجا بالاتر است.
عموم نیروهای کار در این کشورها را کارگران خارجی تشکیل می دهند که از کشورهای فقیر جنوب آسیا و آسیای شرقی آمده اند و با حقوق هایی معادل ماهی صد و یا دویست دلار کار می کنند و اینگونه نیست که تصور کنیم که همه آنجا درآمد های چند هزار دلاری دارند، و به همین دلیل باز هم بازار ایران بهترین بازار برای همه تاجرها در منطقه خاورمیانه به حساب می آید.
ساده اش را بگویم، قیمت ارزانترین ماشین در ایران امروزه چیزی حدود 8000 دلار می باشد.
با این قیمت شما می توانید در کشورهای اروپایی ماشینی به مراتب با کیفیت تر از ماشینی که در ایران با 8 هزار دلار می خرید حتی به صورت اقساطی بخرید، منظور ماشینی در همان سطح ماشین.
یکی از کارخانه های ماشین سازی چینی که با یک ملیارد دلار سرمایه تاسیس شده بود در کشورهای همسایه ایران در به در دنبال مشتری بود تا ماشین های خود را با قیمت هایی ما بین 6 تا نهایتا 15 هزار دلار به صورت اقساطی فروش برساند ولی مشتری برای این ماشین ها پیدا نمی کردند ولی یکی از خودروسازان ایرانی پس از قرارداد بستن با آنها چیزی حدود 3 ملیارد دلار ماشین پیش فروش کرد، یعنی سه برابر ارزش کل کارخانه، روی هوا دریافت کرد.
اظهار نظر رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران درباره زمان حذف ارز 4200 تومانی - اسپوتنیک ایران  , 1920, 13.04.2022
اظهار نظر رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران درباره زمان حذف ارز 4200 تومانی
خود چینی ها مانده بودند که این چه بازاری است که این قدر پول در آن هست؟
هر چه قدر هم فاصله قیمت ارز در بازار آزاد با ارز دولتی بیشتر شود هم تصمیم گیری سخت تر می شود هم اینکه فساد بیشتر می گردد چون سود بیشتر است.
می توان گفت شجاعانه ترین تصمیمی که آقای رئیسی گرفته حذف ارز 4200 است اما این تصمیم بدون تک نرخی کردن قیمت ارز و آزاد کردن قیمتها یک، تصمیم ابتر بی خاصیت می باشد و فقط می تواند در نهایت موجب آشفتگی بازار و قیمت ها و شوک روانی به جامعه گردد.
اینکه دولت بیاید مبلغی را به مردم اختصاص دهد تا تلافی این ما به التفاوت باشد هم به نوعی فقط تاثیر روانی جزئی دارد، وگرنه شوک روانی این تصمیم بر قیمتها بسیار بیشتر از آن چیزی است که دولت حتی می تواند به مردم پرداخت کند.
فراموش نکنید زمانی که آقای احمدی نژاد تصمیم گرفت سوبسید دولتی را بردارد چیزی حدود 50 دلار برای هر ایرانی اختصاص دادند تا شوک را جذب کند، و اگر در دوره ای تصمیم گرفته نمی شد که دوباره سیستم حمایت دولتی را به شگردی دیگر، یعنی تزریق ارز 4200 تومانی برگردانند امروزه جامعه با مشکل ما به التفاوت فاحش قیمت ها ویا قاچاق کالای وارداتی با ارز ارزان قیمت به خارج مواجه نبود و به نوعی خود را با شرایط تطبیق می داد، همان ارزی را که می خواستند با قیمت 4200 تخصیص دهند را هم می توانستند برای کنترل قیمت ارز به بازار تزریق کنند و کلا قیمت ارز را متعادل کنند.
شاید بعدها تاریخ درباره آنهایی که چنین تصمیمی گرفتند تا ارز 4200 را تخصیص دهند وکلید یک بمب ساعتی را برای مملکت روشن کنند، قضاوت کند.
به هر حال امروزه بخش بزرگی از کالاهای موجود در ایران علیرغم تخصیص ارز 4200 تومانی به آن، ولی با قیمت ارز بازار آزاد دست مردم می رسد و اینگونه نیست که تصور کنیم کالاها با قیمت ارز 4200 اصولا به دست مردم می رسد، فقط به دست برخی رانت خواران می رسد.
از ماشین گرفته تا مرغ و گوشت و تخم مرغ و روغن و ماهی و برنج و... هر چه را که می خواهید، قیمت آن را بردارید و در اینترنت جستجویی ساده انجام دهید تا ببینید قیمت آن در مثلا آمریکا چه قدر است، نمی گویم قیمت را اصلا با کشورهای همجوار مقایسه کنید.
مثال می گویم قیمت یک کیلو گوشت در بازار بین المللی چیزی حدود 5 دلار است که به دلار 4200 می شود 21 هزار تومان، آیا واقعا در ایران شما می توانید جایی گوشت کیلویی 21 هزار تومان پیدا کنید؟
یا مثلا قیمت روغن مایع سویا همین لحظه که بنده مقاله را می نویسم در بازارهای بین المللی چیزی حدود 1.5 دلار برای هر لیتر است، یعنی با قیمت بازار آزاد (دلار30 هزار تومان) 45 هزار تومان.
قیمت را با قیمت موجود در بازار مقایسه کنید.
بقیه کالا هم همینگونه است.
چه کسی از یویو بازی کردن با ارز سود می برد؟ - اسپوتنیک ایران  , 1920, 25.01.2022
سرنوشت ارز 4200 تومانی در ایران
اینگونه نیست که تصور کنیم این کالاها با قیمت 4200 به دست ما می رسیده.
علیرغم اینکه بنا بر این بود که با تخصیص ارز 4200 قیمت کالای اساسی ثابت بماند اما کافی است به افزایش قیمت کالا طی همین چهارسال اخیر پس از تصمیم به اختصاص ارز 4200 برای کالای اساسی توجه کوتاهی داشته باشید تا ببینید همه کالاها بدون استثنا جهش قیمتی معادل قیمت بازار آزاد داشته اند (البته به جز تعدادی کالای جزئی و کم مثل مثلا نان و برخی داروها، نه حتی همه داروها).
امروزه هم انبارهای کشور همه اش به قول معروف تا خرخره پر کالا است و اینگونه نیست که تصور کنیم کشور با کمبود کالا مواجه شده.
تازه مضاف بر همه این مسایل طبق اظهار نظر مقامات رسمی و گزارش مراکز نظارت بین المللی امروزه ایران بالاترین سطح فروش نفت و صادرات کالا طی چند دهه اخیر را دارد ودرآمد ارزی دولت ایران حتی بالاتر از زمانی است که ایران توافق هسته ای را امضا کرده تا زمانی که آمریکا از این توافق خارج شد.
یکی از مشکلاتی که امروزه با آن مواجه می باشیم این است که به جای اطلاع رسانی صحیح و آماده کردن جامعه برای شرایط حذف ارز ترجیحی به یکباره این تصمیم اعلام شده و جامعه دچار التهاب شدیدی گشته ومی توان گفت سردرگمی برخی مسئولان در اعلام تصمیمات دولتی و همچنین آماده نبودن ساختار دولتی برای چنین تصمیمی خود به این التهاب دامن زده.
اینکه برخی مسئولین می آیند پشت تریبون، مثلا در صدا و سیما، و می گویند چند روز دیگر فلان کار را خواهیم کرد و یا اینکه فلان سامانه راه اندازی خواهد شد تا فلان مشکل حل شود خود نشان از آن دارد که این اقدام بدون برنامه ریزی انجام شده و مردم را تحریک می کند.
مثلا می گویم، جریان حذف یارانه دهک دهم که بعدها معلوم شد شامل حال بسیاری از افراد در دهک های دیگر شده.
آیا هزینه آن برای دولت چه قدر می بود که در مرحله اول به همه یارانه بدهد و بعد آرام آرام برای دهک های مختلف تصمیم می گرفت؟
حتی اگر آن دهک ها دارا باشند، هرچه باشد ایرانی هستند و حق مساوی با دیگر دهک ها دارند.
همین جریان موجب آن شده تا روزنه ای در سیستم یارانه ای دولت ایجاد شود که ضرر ضریب خطای آن برای دولت به مراتب بیشتر از هزینه آن می باشد.
همین را بگیرید و بقیه اتفاقاتی که طی همین چند روز اخیر رخ داده را بر آورد کنید تا ببینید چه شده که فضای روانی جامعه چنین ملتهب گشته وحتی حامیان پروپا قرص آقای رئیسی لب به انتقاد گشوده اند.
دلار و تومان - اسپوتنیک ایران  , 1920, 06.03.2022
نمایندگان مجلس ایران با حذف ارز 4200 تومانی موافقت کردند
این التهاب هم منجر به آن شده تا برخی سودجویان با دامن زدن به فضای جامعه به دنبال سودجویی خود باشند.
به عنوان مثال می گویم هنوز انبارها پر روغن با قیمت های سابق است (وقیمت آن با دلار 4200 محاسبه نشده) اما هجوم مردم برای خرید روغن منجر به آن می شود که سودجویان روغن را در انبارهای خود نگه دارند تا با قیمت بالاتر به مردم عرضه کنند، در حالی که اگر مردم هجوم نبرند آنها مجبور هستند این روغن ها را حتی با قیمت هایی ارزانتر عرضه کنند چون اگر در انبار بمانند فاسد می شوند.
بد نیست اینجا به این نکته دوباره اشاره کنم تا خواننده متوجه ماجرا شود، و می توانید این را از اقتصاد دان ها بپرسید، امروزه ایران با کمبود کالا مواجه نمی باشد بلکه با وفور کالا مواجه است و طبیعتا در چنین شرایطی این خریدار است که می تواند تعیین کننده قیمت بر اساس عرضه و تقاضا باشد و نه فروشنده.
یعنی حتی جریان تعیین قیمت کالا توسط دولت هم اشتباه است و اگر مردم دست به دست هم بدهند و مدتی برخی کالا را نخرند و انبار نکنند و یا نهاتا فقط در حد نیاز خود خرید کنند، قطعا سودجویان مجبور می شوند کالا را به قیمت هایی پایین تر عرضه کنند.
یک مثال هم بزنم تا شاید خواننده بیشتر متوجه ماجرا شود، همین هفت هشت سال پیش آنقدر ماشین در انبار خودروسازها روی دستشان ماند و مردم نخریدند که نه فقط حاشیه بازار وجود نداشت بلکه حتی خودروسازها التماس می کردند تا مردم خرید کنند و کسی خرید نمی کرد و در نهایت دولت مجبور شد برای حمایت از خودروسازها 25 ملیون تومان وام به مردم بدهد تا مردم راضی شوند ماشین بخرند، این را که همه به یاد دارند.
امروزه شرایط انبار های کشور در همان شرایط خودروسازهای چند سال پیش است، اگر امروزه مردم همان روغن و یا مرغ و تخم مرغ و ... را نخرند اینگونه نیست که تصور کنند مثلا چند روز دیگر چند برابر می شود، این تاجرها قیمت ها را از قبل روی همان دلار بازار آزاد با مردم حساب کرده اند و نه قیمت 4200 والآن فقط می خواهند از فضای روانی جامعه سوء استفاده کنند.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала