https://spnfa.ir/20220125/-سفر-رئیسی-به-مسکو-و-چشم-انداز-روابط-روسیه-و-ایران-9905220.html

سفر رئیسی به مسکو و چشم انداز روابط روسیه و ایران

سفر رئیسی به مسکو و چشم انداز روابط روسیه و ایران

اسپوتنیک ایران

در برنامه سفر پرمایه رئیسی به مسکو مذاکرات با ولادیمیر پوتین نکته اصلی بود. 25.01.2022, اسپوتنیک ایران

2022-01-25T10:42+0330

2022-01-25T10:42+0330

2022-01-25T10:42+0330

گزارش و تحلیل

سیاسی

https://cdn1.img.spnfa.ir/img/07e6/01/13/9858397_0:189:2968:1859_1920x0_80_0_0_59029fc7a217d6374a60f1b4cb1d3ec3.jpg

اسپوتنیک، ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس در این خصوص چنین می نویسد: "ابراهیم رئیسی در روزهای 19 تا 20 ژانویه یک سفر کاری به فدراسیون روسیه انجام داد. سفر به مسکو اولین سفر خارجی وی به عنوان رئیس جمهور بود و شامل گفتگوهای سه ساعته با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، سخنرانی در مجلس دومای دولتی، دیدار با جامعه تجاری، با روحانیون مسلمان در مسجد جامع مسکو و گفتگو با راویل عین الدین رئیس اداره روحانی مسلمانان فدراسیون روسیه بود. هنگام بازدید از دانشگاه دولتی مسکو ویکتور سادوونیچی، رئیس دانشگاه، دیپلم استاد افتخاری این دانشگاه را به رئیسی اهدا کرد.ناظران متوجه شدند که در مقطعی که ابراهیم رئیسی مذاکرات با پوتین را قطع کرد، وی به اتاق کناری رفت و نماز خواند. این اولین نماز در کرملین مسکو بود".اما با این حال، موضوع اصلی در مسکو برای ابراهیم رئیسی، گفتگوی رو در رو با ولادیمیر پوتین تنها با حضور مترجمان بود. در بخش علنی این مراسم، محورهای اصلی گفت و گو مشخص شد. اینها روابط دوجانبه از جمله روابط تجاری و اقتصادی، همکاری در چارچوب EurAsEC و سازمان همکاری شانگهای، مشکلات سوریه و افغانستان و مسائل مربوط به احیای برجام بوده است.ابراهیم رئیسی گفت: تهران پیش نویس توافقنامه جامع همکاری راهبردی بین دو کشور برای مدت 20 سال را آماده کرده است. این سند به طرف روسی سپرده شد. این معاهده چند سال است که مورد بحث قرار گرفته است. در سال 2021، تهران بارها اعلام کرد که به تکمیل آن نزدیک شده است. اما طرفین هنوز نتوانسته اند بر سر شرایط آن به توافق برسند. مسکو به وضوح در این کار عجله ای نداشت.این توافقنامه مطابق برنامه جامع همکاری ایران و چین تنظیم شده است. نکته اصلی در قرارداد ایران و چین، سرمایه گذاری 400 میلیارد دلاری چین در اقتصاد ایران طی 25 سال در ازای عرضه مستمر نفت ایران است. این سند همچنین خواستار همکاری در زمینه فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی مدرن به ایران، توسعه تسلیحات، تمرینات مشترک، تحقیقات و تبادل اطلاعات است.ابراهیم رئیسی در دیدار با پوتین گفت که ایران می‌تواند همکاری‌های جدیدی را "در تمام جهات فوق الذکر" توسعه دهد. با این حال، مسکو همچنان در مورد "همکاری جدید" فکر می کند. البته در صورت عدم توافق بر سر نسخه ارائه شده از معاهده، این امر تهران را ناامید خواهد کرد.رئیس جمهور رئیسی پس از بازگشت از مسکو، یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد و در آن نتایج مذاکرات با رئیس جمهور پوتین را خلاصه کرد و موارد اصلی دستور کار که در مورد آنها تفاهم متقابل حاصل شد را تشریح نمود.اولاً اینها مسائل بانکی و مالی است. رئیسی خاطرنشان کرد: دو کشور می توانند با انجام مبادلات با ارزهای ملی خود به سمت شکستن سلطه دلار حرکت کنند. لازم به تذکر است که بحث استفاده از ارزهای ملی بیش از یک دهه سابقه دارد و عملاً از محدوده بحث خارج نمی شود.بخش بانکی نیز راکد است. تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به قدری قوی هستند که نه تنها بر خط سوئیفت، بلکه به دلیل قرار گرفتن ایران در فهرست سیاه FATF (گروه ویژه اقدام مالی) فشار وارد می‌کنند.البته این امر در گردش تجاری روسیه و ایران نیز انعکاس پیدا می کند. بیش از 10 سال است که گردش کالا بین روسیه و ایران از 1.7 تا 2.2 میلیارد دلار در سال 2020 در نوسان بوده است. در سال 2021 پیشرفت هایی حاصل شده است و حجم تجارت بین دو کشور به حدود 3.3 میلیارد دلار رسیده است. با این حال، این میزان به وضوح با توانایی های اقتصادی دو کشور مطابقت ندارد. به عنوان مثال (اطلاعات 2020)، چین رتبه اول تجارت با روسیه - 104 میلیارد دلار (18.3%)، آلمان دوم - 41.9 میلیارد دلار (7.4%)، ... ترکیه هفتم - 20.8 میلیارد دلار (3.7٪) است. ایران شریک تجاری و اقتصادی شماره 46 روسیه - 2.22 میلیارد دلار با سهم 0.4 درصدی است.توسعه روابط اقتصادی روسیه و ایران به دلیل عوامل زیادی مختل شده است:• در هر دو اقتصاد، نقش شرکت‌های دولتی و سرمایه‌های بزرگ که ارتباط نزدیکی با بوروکراسی دارند، قابل توجه است.• تجارت بزرگ روسیه به دلیل ترس از تحریم های آمریکا از برقراری روابط تجاری با ایران محتاط است، زیرا شرکت های بزرگ روسیه با بازار غرب ارتباط نزدیک دارند.• ساختار صادرات روسیه و ایران به گونه ای است که تقاضای مصرف کننده برای کالاهای یکدیگر بسیار ناچیز است.• پرداخت های بانکی به دلیل عدم دسترسی ایران به سوئیفت و تحریم FATF به طور جدی با مشکل مواجه شده است.• طرفین بودجه کافی برای پر کردن این پرداخت ها با پول لازم را ندارند.• هزینه های حمل و نقل بالا به دلیل عدم وجود لجستیک مدرن و موافقت نامه های حمل و نقل جاده ای.• سمتگیری کسب و کارهای کوچک و متوسط ​​ایران به سوی مصرف داخلی یا کشورهای همسایه است در حالی که کسب و کارهای بزرگ به سمت غرب و چین گرایش دارد.• انجام تجارت در هر دو کشور به دلیل موانع بوروکراتیک و فساد گسترده مختل شده است.رئیس جمهور رئیسی به درستی در نشستی در کرملین اشاره کرد که سطح کنونی تجارت دوجانبه رضایت بخش نیست. در این راستا "دو کشور همچنین توافق کردند که موانع تعاملات تجاری را برطرف نمایند". در این مذاکرات، مسکو و تهران در مورد افزایش مبادلات تجاری در مرحله اولیه به 10 میلیارد دلار به توافق رسیدند که این قابل توجه است.ابراهیم رئیسی گفت: دو طرف همچنین بر عملکرد کریدور شمال - جنوب به منظور کاهش مسیر ترانزیتی ایران و کشورهای همسایه در مرزهای شمالی ایران توافق کردند. این کار واقعا می تواند به تجارت بین دو کشور رونق بخشد.رئیس جمهور ایران ضمن جمع بندی نتایج سفر خود به مسکو به توافقات در بخش انرژی اشاره کرد. جواد اوجی وزیر نفت ایران که آقای رئیسی را در مسکو همراهی می کرد، گفت که توافقات بسیار خوبی با بسیاری از شرکت های قدرتمند روسی حاصل شده است، آنها موافقت نامه های گسترش همکاری در توسعه میادین گاز و نفت، ساخت پالایشگاه های نفت، انتقال فناوری ها و تجهیزات تکنولوژیکی مورد نیاز صنعت نفت هستند. اما نه آقای رئیسی و نه اوجی نامی از این شرکت ها نبردند. واضح است که اکنون که تحریم های جدی آمریکا علیه ایران و بخش نفتی آن اعمال شده است، هنوز زمان نام بردن از این شرکت ها و تبدیل توافقات به یک اقدام عملی فرا نرسیده است.به گزارش روزنامه "کامرسانت" چاپ روسیه (20، 22 ژانویه)، "محافل کارشناسی روسیه معتقدند که شرکت های نفت و گاز هیچ علاقه ای به ایران ندارند. یعنی هیچ تجارت بزرگ خصوصی روسی به ایران نخواهد آمد. یکی از دلایل - تحریم های آمریکاست. بنابراین در سال 2018، زاروبژنفت، تنها شرکت روسی که در ایران قرارداد توسعه میدان‌های آبان و پایدار غربی را دریافت کرد، از کار در ایران خودداری کرد." در ضمن، راه آهن روسیه، یکی دیگر از شرکت های دولتی، پروژه های خود در ایران را در آوریل 2020 به دلیل نگرانی از تحریم های آمریکا متوقف کرد.بنابراین، به احتمال زیاد، روسیه باید برای اجرای واقعی طرح های کلان در اقتصاد ایران، تا لغو تحریم ها علیه ایران صبر کند.همکاری روسیه و ایران در بخش انرژی بهتر به نظر می رسد. در صنعت برق هسته ای، بزرگترین پروژه روسیه در ایران، نیروگاه بوشهر است. روسیه اولین بلوک نیروگاه هسته ای را در سپتامبر 2011 به سیستم ملی انرژی ایران متصل کرد. اکنون با وجود مشکلات تامین مالی از سوی ایران، ساخت بلوک دوم در حال انجام است، قرارداد ساخت سومی منعقد شده است. علاوه بر این، مسکو سوخت هسته ای لازم برای بهره برداری از رآکتور واحد اول را به تهران تامین می کند. اگرچه ایران هنوز به طور کامل بدهی خود را برای ساخت نیروگاه اتمی بوشهر پرداخت نکرده است.در ژوئن 2021، اجرای پروژه ساخت نیروگاه حرارتی سیریک در استان هرمزگان با مشارکت وام دولتی روسیه آغاز شد.رئیس جمهور ایران همکاری در حوزه دفاعی و صنایع هوافضا را نیز از جمله موارد توافق شده دانست. در اکتبر 2021، محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، گفت که ایران و روسیه در نظر دارند توافقنامه‌ای شامل همکاری نظامی، خرید تسلیحات و مبارزه با تروریسم منعقد کنند. و قبلاً در دسامبر 2021، اطلاعاتی در رسانه ها ظاهر شد مبنی بر اینکه روسیه و ایران می توانند توافق نامه همکاری نظامی را به مبلغ هنگفت - 10 میلیارد دلار امضا کنند.Aviacionline (26/12/2021.) به نقل از بابک تقوایی، تحلیلگر نظامی ایرانی، به نقل از منابع خود گفت که ایران می خواهد 24 فروند جنگنده سوخو 35 بخرد. گفته می شود که تهران برای این هواپیماها "سه میلیارد دلار نفت خام خواهد پرداخت". نیروی هوایی ایران تاکنون 30 خلبان را برای آموزش پرواز سوخو 35 انتخاب کرده است. آقای تقوایی گفت که در صورت امضای قرارداد دفاعی در ژانویه، آموزش تقریباً بلافاصله آغاز خواهد شد و تمامی 24 فروند سوخو 35 تا اواسط سال 2022 تحویل خواهند شد.به گفته وی، این قرارداد همچنین شامل تمدید عمر خدمت، تعمیرات اساسی و نوسازی 23 جنگنده میگ 29 و 25 فروند هواپیمای تهاجمی سوخو24MK در خدمت نیروی هوایی ایران خواهد بود. علاوه بر این دو لشکر اس-400 نیز خریداری خواهد شد.با این حال، برخی از تحلیلگران در مورد امکان معامله در این قالب تردید دارند. اول اینکه در ایران که تحت تحریم های شدید قرار دارد، کمبود ارز و به طور کلی منابع مالی جدی است. ثانیا، وام روسیه برای چنین مبلغ زیادی به سختی امکان پذیر است. ثالثاً پرداخت نفت خام در چنین حجمی به کشور که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت است غیرواقعی به نظر می رسد. چهارم، رقابت چین وجود دارد.آقای عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در اواسط ژانویه به چین سفر کرد. وانگ یی وزیر امور خارجه چین و همتای ایرانی او از آغاز اجرای عملی "برنامه جامع همکاری ایران و چین" خبر دادند که در مارس سال گذشته امضا شد، اما عملاً کارگر نبود و همکاری های فنی- نظامی جایگاه قابل توجهی در این معاهده دارد. چین مصرف کننده اصلی نفت ایران است و "ارز نفتی" ایران برای پکن مناسب است. علاوه بر این، جنگنده پیشنهادی چین J-10C بسیار ارزان‌تر و کار با آن آسان‌تر است.ما اگرچه پیش بینی ها در مورد توافق در باره همکاری های نظامی-فنی در سفر رئیسی به مسکو تحقق نیافت، این بدان معنا نیست که چنین توافقی در آینده نزدیک ظاهر نخواهد شد. یک تحلیلگر نظامی روسی که به شرط ناشناس ماندن با "المانیتور" (20 ژانویه 2022) صحبت کرد، گفت که مبلغ واقعی قراردادهای تحویل تسلیحات روسی به ایران می تواند اندکی بیش از 2 میلیارد دلار باشد.و این دقیقا همان مبلغی است که مسکو حاضر است به عنوان وام به تهران بدهد. علاوه بر این، قبلاً ایران به سوخو30، میگ-29 ام یا میگ-35 ارزان‌تر که زیرساخت تعمیر و نگهداری مشترک با هواپیماهایی که قبلاً به ایران تحویل داده شده بودند، دارند علاقه نشان داده بود. روسیه همچنین مشتاق تمایل ایران برای دستیابی به نه محصولات نهایی بلکه فناوری های پیشرفته برای استفاده خارج از کنترل روسیه نیست.روسیه در نظر دارد که تحویل طیف گسترده‌ای از مدرن‌ترین تسلیحات به ایران، ناگزیر باعث واکنش منفی اسرائیل، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی - مخالفان ایران - که مسکو با آنها روابط خوبی دارد، خواهد شد. بدون شک هم در مسکو و هم در تهران همه جوانب مثبت و منفی سنجیده می شود و سودمندترین گزینه سازش برای همه جستجو می شود.در بحث مسائل بین المللی، حادترین موضوع برجام بود.اخیراً هیئت روسی در وین پیش نویس توافق موقت را ارائه و با ایران در میان گذاشته است. بر اساس این پروژه، تهران باید غنی سازی اورانیوم تا 60 درصد را متوقف کند و از ذخایر فعلی خود خلاص شود، احتمالاً با صادر کردن آن به روسیه و همچنین محدودیت های دیگر.در مقابل، دولت ایران به میلیاردها دلار مسدود شده در حساب های بانکی خارجی از جمله در کره جنوبی دسترسی خواهد داشت. ایران هنوز با این پیشنهاد موافقت نکرده است. این احتمال وجود دارد که ولادیمیر پوتین از همتای ایرانی خود در کرملین خواهش کرده باشد که این پیشنهادات را بپذیرد.البته سخت ترین شرایط در سوریه و افغانستان مورد تحلیل عمیق قرار گرفت. روسای جمهور دو کشور در مسکو همکاری روسیه و ایران در EurAsEC و SCO را مثبت ارزیابی کردند.بدین ترتیب اولین سفر ابراهیم رئیسی به روسیه به پایان رسید. برای تحلیل پیامدهای گسترده آن خیلی زود است. اما باید توجه داشت که سفر رئیسی به روسیه به نقطه عطفی برای ایران در روابط با روسیه تبدیل نشد که در تهران به آن امید می بستند و رسانه های ایرانی در آستانه این سفر مطالب زیادی درباره آن نوشتند. روسیه به متحد استراتژیک ایران در رویارویی با آمریکا تبدیل نشده است. اگرچه رئیس جمهور ایران در کرملین خاطرنشان کرد که ایران "بیش از 40 سال است که با آمریکایی ها مخالفت می کند" و در "شرایط بسیار استثنایی فعلی" ایران و فدراسیون روسیه می توانند "هم افزایی ایجاد کنند"، رئیس جمهور پوتین این اندیشه را توسعه نداد.بسیاری از ناظران بر این باور بودند که هدف اصلی رئیسی از سفر به مسکو، تقویت بسترهای مقاومت مالی و اقتصادی در برابر تحریم ها با کمک سرمایه گذاری روسیه بود. در این راستا، توافق پیشنهادی طرف ایرانی باید جواب می داد. (یادآوری می شود که قرارداد چینی مشابه سرمایه گذاری 400 میلیارد دلاری در اقتصاد ایران را فراهم می کند.)با این حال، متأسفانه برای ایرانی ها، بسیاری از پروژه های روسیه و ایران به تعویق افتاده است (از جمله، شاید، قراردادهای همکاری نظامی-فنی). بنابراین جمع بندی نتایج این سفر توسط رئیس جمهور و بازتاب آن در رسانه های ایران بسیار متواضعانه بود.و برای روسیه، این دیدار بسیار مهم بود. اگر افزایش تنش در روابط بین روسیه - آمریکا، روسیه - ناتو، فدراسیون روسیه - اتحادیه اروپا را در نظر بگیریم، تقویت همکاری با ایران، بزرگترین قدرت در غرب آسیا، یک نشانه برای مخالفان فعلی فدراسیون روسیه است که آنها احساسات دوستانه ای نسبت به تهران نیز ندارند. روابط کاری با تهران اساس سیاست خارجی روسیه در غرب آسیا است.می توان گفت که مهمترین چیز برای روسیه این بود که رئیس جدید قوه مجریه ایران، از نزدیکان آیت الله خامنه ای، نماینده خط جدید سیاسی ایران، از مسکو بازدید کرد. و اگرچه هیچ سندی در نتیجه مذاکرات در عالی ترین سطح امضا نشد، اما این دیدار سخنان سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه مبنی بر انجام انجام صورت برداری و ایجاد فهرستی از روابط با در نظر گرفتن تغییرات در رهبری ایران را تایید کرد. می توان اضافه کرد که این امر چشم انداز توسعه همکاری ها را در همه زمینه ها باز می کند.

https://spnfa.ir/20220115/پکن-از-آغاز-اجرای-توافقنامه-همکاری-ایران-و-چین-خبر-داد-9821294.html

https://spnfa.ir/20220123/آمریکا-اعمال-تحریم-ها-علیه-روسیه-در-حال-حاضر-ممکن-است-بی-اثر-باشد-9891337.html

https://spnfa.ir/20220118/ایران-به-بازار-خدمات-انرژی-اروپا-راه-گشود-9843249.html

https://spnfa.ir/20220121/ابراهیم-رئیسی-ایران-و-روسیه-همکاری-های-دفاعی-و-هوافضایی-را-گسترش-خواهند-داد-9876358.html

https://spnfa.ir/20220122/روسیه-زمانبندی-نباید-تعیین-کننده-نتیجه-مذاکرات-در-مورد-آینده-برجام-باشد-9883287.html

https://spnfa.ir/20220123/طرحی-در-آمریکا-برای-خنثی-کردن-کالینینگراد-در-صورت-وقوع-جنگ-بین-ناتو-و-روسیه-9889005.html

https://spnfa.ir/20220124/شمخانی-مسکو-پکن-و-وین-برای-تامین-منافع-ملی-ایران-نقش-مکمل-دارند-9900432.html

2022

خبرها

fa_FA

سیاسی