https://spnfa.ir/20211115/یارانه-پنهان-چه-نوع-یارانهای-است-8474011.html
یارانه «پنهان» چه نوع یارانهای است؟
یارانه «پنهان» چه نوع یارانهای است؟
اسپوتنیک ایران
منبع: میزان یارانه اعطایی در بخش انرژی کشور در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. 15.11.2021, اسپوتنیک ایران
2021-11-15T15:30+0330
2021-11-15T15:30+0330
2021-11-15T15:03+0330
ایران
اقتصادی
https://cdn1.img.spnfa.ir/img/449/68/4496872_0:106:1041:691_1920x0_80_0_0_0ee10ee259227765ce2c6b54a064a5db.jpg
به گزارش اسپوتنیک به نقل از «فارس»، در نامهای به سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، به نقد گزارههای مطرح شده در گزارش اخیر این سازمان با عنوان «یارانهها در اقتصاد ایران (با تاکید بر یارانههای فرابودجهای و پنهان)» رقم محاسبه شده یارانه حاملهای انرژی که با واژه «یارانه پنهان» مطرح شده، از جهت وابستگی به قیمتهای جهانی و نرخ ارز و همچنین مسیری برای کاهش کسری بودجه مورد نقد قرار گرفته است.بر اساس گزارش مذکور که شهریور امسال منتشر شد، میزان یارانه اعطایی در بخش انرژی کشور در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.در این نامه برای اصلاح نظام قیمتگذاری حامل های انرژی به الگویی اشاره شده که مبتنی بر اصول زیر است: از آنجا که دولت عرضه کننده اصلی و انحصاری انرژی در کشور است، پس در جایگاه قیمتگذاری (Price maker) قرار دارد؛ بنابراین در این شرایط نمیتوان با واگذاری قیمتگذاری انرژی به هر نوع بازاری، انتظار کشف قیمت متناسب با مقتضیات اقتصاد و مدیریت بازار انرژی را داشت.نظام قیمتگذاری برای هر حامل انرژی باید جداگانه انجام شود، زیرا فراورده های نفتی، گاز طبیعی و برق از جنبههای تولید و توزیع، نحوه صادرات و محدودیتهای صادراتی هر حامل، تاثیر در زندگی مردم و اقتصاد جامعه، تنوع و توزیع مصرفکنندگان، رفتار مصرفی مشترکان، تجهیزات مصرف کننده آن حامل، تجهیزات اندازه گیری میزان مصرف، بازههای اوج مصرف، نوع محاسبه و صدور صورتحساب و نوع پرداخت هزینه با هم متفاوت هستند.مبنای محاسبه یارانه، اختلاف «مجموع هزینههای تامین هر حامل انرژی» با «مجموع درآمد حاصل از فروش داخلی آن حامل» باشد و بر این مبنا دولت به دنبال کاهش تدریجی و حذف یارانه بخش انرژی کشور باشد. لازمه این مهم، دقت و شفافیت در محاسبه و اعلام «قیمت تمام شده تامین هر حامل انرژی» است».متن نامه فوق به شرح زیر است: «مطابق با گزارش منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور در شهریور سال جاری تحت عنوان «یارانهها در اقتصاد ایران»، میزان یارانه انرژی کشور در سال 1400 بیش از 1200 هزار میلیارد تومان برآورد گردیده است. با این حال، بررسیهای کارشناسی حاکی از آن است که شیوه محاسبه یارانه انرژی در گزارش مذکور، از منطق و پیش فرض های قابل دفاع و دقت لازم برخوردار نیست.معیار قرار دادن «قیمت جهانی» برای همه حاملهای انرژی و برآورد هزینه-فرصت تامین انرژی توسط دولت مطابق با آن، خلاف اصول اقتصادی است زیرا اولا، امکان صادرات همه حامل های انرژی وجود ندارد و ثانیا، برخی حاملها مانند برق قیمت جهانی واحد ندارد. به طور کلی نیز، استفاده از معیار «قیمت جهانی» برای محاسبه هزینههای تامین انرژی و سپس محاسبه میزان یارانه انرژی مبتنی بر آن، با اقتصاد کشورهایی تناسب دارد که واردکننده انرژی محسوب میشوند.وابسته کردن شیوه محاسبه یارانه انرژی به «نرخ ارز» که به ویژه در سالهای اخیر، تحت تاثیر تحریمهای ظالمانه، سوء مدیریت بازار توسط دولت و تقاضای سوداگرانه از ثبات برخوردار نبوده، با معیشت مردم و هزینههای خانوار سازگاری ندارد؛ آن هم در شرایطی که درآمد خانوار متناسب با افزایش نرخ ارز رشد نکرده است.درآمد کل حاصل از فروش هر حامل انرژی، هزینههای تأمین آن را جبران نکرده و برای دولت بدهی ایجاد میکند؛ انگیزه کافی برای مدیریت مصرف به ویژه در مشترکان پرمصرف و بدمصرف ایجاد نمیشود.به منظور رفع چالش های گفته شده، ضروری است الگوی قیمت گذاری در هر حامل انرژی، متناسب با وضعیت آن حامل اصلاح شود، بر این اساس، پیشنهاد میشود با احصای «قیمت تمام شده هر حامل انرژی» به صورت جداگانه و سپس استفاده از «روش قیمتگذاری پلکانی» مطابق با تجربیات جهانی، قیمت برای «پلههای پایین مصرف و مصارف عمومی» کمتر از قیمت تمام شده و برای «پلههای بالای مصرف و مشترکین بدمصرف» بیشتر از قیمت تمام شده تعیین گردد».
https://spnfa.ir/20210930/گفتگوی-اختصاصی-رئیس-سازمان-انرژی-اتمی-ایران-با-خبرگزاری-اسپوتنیک-8324181.html
https://spnfa.ir/20210818/ترامپ-ورود-به-خاورمیانه-برای-ما-تریلیون-ها-دلار-هزینه-داشت-8176834.html
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2021
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
خبرها
fa_FA
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
https://cdn1.img.spnfa.ir/img/449/68/4496872_39:0:962:692_1920x0_80_0_0_150de97b53abb6e5b66967274de4d0d5.jpgاسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
ایران , اقتصادی
یارانه «پنهان» چه نوع یارانهای است؟
منبع: میزان یارانه اعطایی در بخش انرژی کشور در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
به گزارش اسپوتنیک به نقل از «فارس»، در نامهای به سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، به نقد گزارههای مطرح شده در گزارش اخیر این سازمان با عنوان «یارانهها در اقتصاد ایران (با تاکید بر یارانههای فرابودجهای و پنهان)» رقم محاسبه شده یارانه حاملهای انرژی که با واژه «یارانه پنهان» مطرح شده، از جهت وابستگی به قیمتهای جهانی و نرخ ارز و همچنین مسیری برای کاهش کسری بودجه مورد نقد قرار گرفته است.
بر اساس گزارش مذکور که شهریور امسال منتشر شد، میزان یارانه اعطایی در بخش انرژی کشور در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
در این نامه برای اصلاح نظام قیمتگذاری حامل های انرژی به الگویی اشاره شده که مبتنی بر اصول زیر است: از آنجا که دولت عرضه کننده اصلی و انحصاری انرژی در کشور است، پس در جایگاه قیمتگذاری (Price maker) قرار دارد؛ بنابراین در این شرایط نمیتوان با واگذاری قیمتگذاری انرژی به هر نوع بازاری، انتظار کشف قیمت متناسب با مقتضیات اقتصاد و مدیریت بازار انرژی را داشت.
نظام قیمتگذاری برای هر حامل انرژی باید جداگانه انجام شود، زیرا فراورده های نفتی، گاز طبیعی و برق از جنبههای تولید و توزیع، نحوه صادرات و محدودیتهای صادراتی هر حامل، تاثیر در زندگی مردم و اقتصاد جامعه، تنوع و توزیع مصرفکنندگان، رفتار مصرفی مشترکان، تجهیزات مصرف کننده آن حامل، تجهیزات اندازه گیری میزان مصرف، بازههای اوج مصرف، نوع محاسبه و صدور صورتحساب و نوع پرداخت هزینه با هم متفاوت هستند.
مبنای محاسبه یارانه، اختلاف «مجموع هزینههای تامین هر حامل انرژی» با «مجموع درآمد حاصل از فروش داخلی آن حامل» باشد و بر این مبنا دولت به دنبال کاهش تدریجی و حذف یارانه بخش انرژی کشور باشد. لازمه این مهم، دقت و شفافیت در محاسبه و اعلام «قیمت تمام شده تامین هر حامل انرژی» است».
متن نامه فوق به شرح زیر است: «مطابق با گزارش منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور در شهریور سال جاری تحت عنوان «یارانهها در اقتصاد ایران»، میزان یارانه انرژی کشور در سال 1400 بیش از 1200 هزار میلیارد تومان برآورد گردیده است. با این حال، بررسیهای کارشناسی حاکی از آن است که شیوه محاسبه یارانه انرژی در گزارش مذکور، از منطق و پیش فرض های قابل دفاع و دقت لازم برخوردار نیست.
معیار قرار دادن «قیمت جهانی» برای همه حاملهای انرژی و برآورد هزینه-فرصت تامین انرژی توسط دولت مطابق با آن، خلاف اصول اقتصادی است زیرا اولا، امکان صادرات همه حامل های انرژی وجود ندارد و ثانیا، برخی حاملها مانند برق قیمت جهانی واحد ندارد. به طور کلی نیز، استفاده از معیار «قیمت جهانی» برای محاسبه هزینههای تامین انرژی و سپس محاسبه میزان یارانه انرژی مبتنی بر آن، با اقتصاد کشورهایی تناسب دارد که واردکننده انرژی محسوب میشوند.
وابسته کردن شیوه محاسبه یارانه انرژی به «نرخ ارز» که به ویژه در سالهای اخیر، تحت تاثیر تحریمهای ظالمانه، سوء مدیریت بازار توسط دولت و تقاضای سوداگرانه از ثبات برخوردار نبوده، با معیشت مردم و هزینههای خانوار سازگاری ندارد؛ آن هم در شرایطی که درآمد خانوار متناسب با افزایش نرخ ارز رشد نکرده است.
درآمد کل حاصل از فروش هر حامل انرژی، هزینههای تأمین آن را جبران نکرده و برای دولت بدهی ایجاد میکند؛ انگیزه کافی برای مدیریت مصرف به ویژه در مشترکان پرمصرف و بدمصرف ایجاد نمیشود.
به منظور رفع چالش های گفته شده، ضروری است الگوی قیمت گذاری در هر حامل انرژی، متناسب با وضعیت آن حامل اصلاح شود، بر این اساس، پیشنهاد میشود با احصای «قیمت تمام شده هر حامل انرژی» به صورت جداگانه و سپس استفاده از «روش قیمتگذاری پلکانی» مطابق با تجربیات جهانی، قیمت برای «پلههای پایین مصرف و مصارف عمومی» کمتر از قیمت تمام شده و برای «پلههای بالای مصرف و مشترکین بدمصرف» بیشتر از قیمت تمام شده تعیین گردد».