گزارش و تحلیل

گاف بزرگ قرن

© AP Photo / Sebastian Scheinerگاف بزرگ قرن
گاف بزرگ قرن - اسپوتنیک ایران
اشتراک
هر چه به دنبال عنوانی برای تصمیم آقای ترامپ مبنی بر خروج ایالات متحده از برجام گشتم عنوانی به از "گاف بزرگ قرن" را نتوانستم برای آن پیدا کنم.

می توان گفت دیپلماسی ایران آنقدر زیرکانه و زیبا بود که ترامپ را به این سمت کشاند و بهترین امتیاز را توانست از رئیس جمهوری ایالات متحده بگیرد.

آقای ترامپ ندانسته چیزی را به ایران داد که ایرانی ها باور نمی کردند به دست بیاورند.

از امروز ایرانی ها هم در توافق هسته ای هستند و هم آن را اجرا کرده اند و هم اینکه مجاز هستند که تا زمان بازگشت ایالات متحده و اجرای تعهداتش از اجرای برجام سر باز بزنند.

از زمان امضای توافق هسته ای تا به امروز ایالات متحده هیچ یک از تعهدات خود طبق این توافق را اجرا نکرد و برجام به باری سنگین بر دوش ایران تبدیل شده بود که هم باید آن را اجرا می کرد و هم اینکه رفتارهای خصومت بار طرف مقابل را تحمل می کرد.

به قول آقای روحانی "یک مزاحم" و یا حتی شاید بهتر از بگوییم مزاحم اصلی امروزه از برجام خارج شده.

اگر ترامپ مجددا به هر بهانه ای پایبندهی ایالات متحده به برجام را برای مدت کوتاه دیگری تمدید می کرد باز هم اعصاب همه تا چند ماه دیگر در حالت تشنج قرار داشت و تا چند ماه دیگر همه بلا تکلیف می ماندند اما با خروج از برجام ترامپ چندین حربه را به ایران تقدیم کرد.

توجه داشته باشید که علیرغم تلاش های مذبوحانه ترامپ کشورهای اوروپایی متحد آمریکا به هیچ وجه با تصمیم رئیس جمهوری این کشور همراهی نکردند و این خود یک شکست بزرگ تاریخی برای سیاست خارجی آمریکا به حساب می آید.

قابل تامل اینکه حتی انگلیس که بصورت تاریخی همیشه همراه ایالات متحده در همه تصمیمات غلط و درست اش بود نیز با آمریکا همراهی نکرد.

بر عکس تصور پیشین،  فرانسه و آلمان که رهبرانشان مواضع بسیار تندی بر علیه ایران در کنار آقای ترامپ در کاخ سفید گرفتند نیز با آمریکا همراهی نکردند.

در واقع دلیل خودداری اروپایی ها از همراهی با ترامپ هم به این دلیل بود که اروپایی ها از ترامپ خواسته بودند فرجه بدهد تا تلاشهای دیپلماتیک خود را ادامه دهند و ایران و ایالات متحده را به یک راه مشترک هدایت کنند اما ترامپ با لجبازی خود صدای آنها را نیز در آورد.

مهم ترین و تنها امتیازی که ایران از برجام به دست آورد هم همین بود یعنی شکستن یکپارچگی بین المللی بر علیه ایران، یکپارچگی ای  که سخت ایران را در تنگنا قرار داده بود و ایران با دیپلماسی خود توانست بخوبی این اتحاد را بشکند.

برای اولین بار در ایران همه جناح های سیاسی و مردمی یکصدا شده اند و در مقابل تصمیم ترامپ ایستاده اند و همین ماجرا می تواند یک پیروزی دیگر برای دیپلماسی ایران به حساب آید چون قبلا برخی درون کشور باور داشتند که با مذاکره می توانند مشکلات ایران و ایالات متحده را حل کنند این ماجرا ثابت کرد که آمریکا کشوری نیست که بتوان روی حرف اش حساب باز کرد و گفتگو با آن اعتباری ندارد.

همین اتحاد میان همه جناح های سیاسی و مردمی بزرگترین سلاح ایران برای مقابله با دشمنان به حساب می آید.

آنهایی که نمی دانند بد نیست توجه داشته باشند که ایران جزو معدود کشورهای انگشت شمار جهان  (برخی پنج کشور و برخی دیگر هشت کشور می دانند) به حساب می آید که اگر دور آن دیوار بکشید مردم آن هر آنچه نیاز دارند درون کشور خود دارند و از گشنگی هلاک نخواهند شد.

حد اکثر اتفاقی که پیش می آید آن است که به محصولات برند اوروپایی و یا آمریکایی دسترسی نخواهند داشت.

و به این ترتیب می توان گفت اگر مردم ایران همه با هم باشند هیچ تحریمی نمی تواند آنها را به زانو در آورد.

حال ایران چندین حربه در اختیار دارد که می تواند از آنها استفاده.

همانگونه که در مقاله قبلی خود در اسپوتنیک نیز اشاره کرده بودم ایران در این شرایط یعنی خروج ایالات متحده به تنهایی و خودداری کشورهای اروپایی از همراهی با آن ابتدا در برجام خواهد ماند و منتظر واکنش دیگر کشورها خواهد بود.

در واقع واکنشی که ایران از کشورهای اروپایی و دیگر کشورها انتظار دارد آن است که در مقابل قوانین فرا ملی آمریکا بایستند و قوانینی تصویب کنند که اگر آمریکایی ها شرکت های بین المللی را تحریم می کند آنها نیز با آمریکا مقابله به مثل کنند.

تهدید آقای ترامپ مبنی بر تحریم شرکت ها و موسساتی که با ایران تعامل می کنند شبیه یک جوک بود.

ظاهرا یا خودش اطلاع ندارد و یا اینکه باور دارد مستمعین ندانند که اصلا این تحریم ها برداشته نشده تا بخواهد اجرا گردد.

پس از توافق هسته ای قرار بود این تحریم ها که به تحریم های ثانویه معروف هستند برداشته شوند اما ایالات متحده چه در دوران آقای اوباما چه در دوران آقای ترامپ نه فقط این تحریم ها را بر نداشت بلکه بر اعمال آنها پافشاری بیشتر کرد.

وبرای نمونه می توان به شرکت ZTE چین اشاره کرد که به دلیل فروش گوشی موبایل های دارای قطعات آمریکایی به ایران اخیرا مورد تحریم شدید آمریکا قرار گرفته.

آب که از سر ایرانی ها گذشته چه یک وجب چه صد وجب.

حال که ایران شدید ترین تحریم ها را تحمل می کند فرقی به حالش نمی کند که مقداری بیشتر به این تحریم ها اضافه بشود یا نه.

گویند مرگ یک بار شیون یک بار، تکلیف باید روشن شود که آیا قرار است این ماجرا حل و فصل شود یا نه.

حال رفتار دیگر 5 عضو امضا کنندگان توافق و سازمان ملل می تواند آینده توافق هسته ای را تعیین کند.

طبق برجام که یک مصوبه شورای امنیت به حساب می آید، ایران نیز می تواند به مجامع بین المللی بر علیه ایالات متحده و رفتار آن شکایت ببرد که احتمالا نیز چنین خواهد کرد.

اگر ماجرا به آن شکلی که ایران می خواهد پیش نرود قطعا ایران می تواند در مراحل مختلف از حربه های مختلف مانند تعلیق اجرای بخش هایی از برجام و یا تعلیق کلی اجرای برجام و یا در مراحل بعدی خروج از برجام و یا خروج از ان پی تی و یا… را انجام دهد.

تصور اینکه به این ترتیب می توانند ایران را وادار کنند برای موارد دیگر پای میز مذاکره بنشیند نیز تصور بسیار خامی به حساب می آید چون هر بار از این پس بخواهند بحث مذاکره را در مقابل ایرانی ها پیش بکشند قطعا اولین چیزی را که خواهند شنید این است که ما برجام را امضا و اجرا کردیم اما آمریکایی ها اجرا نکردند چه ضمانتی است که به تعهدات دیگر خود عمل کنند؟

قطعا این ماجرا روی گفتگو های دیگر مانند گفتگو با کره شمالی نیز تاثیر خواهد گذاشت چون کره ای ها خواهان تضمین های بیشتر بر اجرای تعهدات طرف آمریکایی خواهند بود.

بدیهی است با رفتار هایی که آقای ترامپ نسبت به این توافق و توافقات دیگر بین المللی داشته ایالات متحده امروزه اعتبار خود را در همه مجامع بین المللی از دست داده مضاف بر اینکه با رفتارهای خصمانه خود در مقابل چین و روسیه قطعا این دو ابر کشور نیز در مقابل او ایستادگی خواهند کرد.

اگر قبلا اروپایی ها دوندگی می کردند تا ترامپ را قانع کنند در توافق هسته ای باقی بماند حال باید دوندگی کنند ایرانی ها را متقاعد کنند که در توافق هسته ای بماند و امتیازاتی به ایران بدهند تا رضایت ایران را جلب کنند.

تا قبل از این تصمیم ترامپ ایرانی ها سردرگم بودند که در مقابل رفتارهای ایذایی ایالات متحده چه واکنشی نشان دهند اما با این تصمیم آقای ترامپ دست ایران را باز کرد پس اینبار نیز باید به او بگوییم "آقای ترامپ متشکریم".

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала